Leksikologiya bilib oling. Leksikologiya



Download 1,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/64
Sana17.07.2022
Hajmi1,48 Mb.
#815996
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   64
Bog'liq
LEKSIKOLOGIYA (Namuna)

3) U kishi bizga 
kalit
, ishni bitirib beradi. 
Kalit so‘zi qulfni ochish va yopish uchun ishlatiladi, 
kalit
deb odamni tushunish yangilik emas: “U 
odamning kaliti men-da”, “Aya, dadamni ko‘ndiring, kaliti siz-ku” singari gaplar ko‘p qo‘llanadi. 
Aynan bu yerda o‘z ma’nosidagi ochish so‘zidan ko‘chma ma’nodagi ochish kelib chiqqqan. 
Masalan, qo‘shni mahalladan “Falonchaxon”ni kelin qilmoqchisiz, ota-onasi esa rozi bo‘lmayapti, 
qatnayverib kavush ado bo‘ldi. Endi qanday yo‘li bor? Ularni ko‘ndira oladigan “odami”ni topish 
kerak.


Muallif: Fazliddin O‘taganov 
91 965 55 99 
O‘sha odam sizga kalit vazifasini o‘taydi: bo‘lajak qudalarning bahri-dilini ochib, roziligini olib, 
xullas, yo‘lingizni ochib beradi-da. “Eshikni ochish uchun kalit” gapidagi kalit so‘zi o‘z 
ma’nosida, “U kishi bizga 
kalit
, ishni bitirib beradi” gapidagi kalit so‘zi esa ko‘chma ma’noda: 
vazifa bir. 
Qo‘shimcha fikr: Vazifadoshlikni aniqlash uchun, ko‘pincha, “vazifasida” so‘zini qo‘llash natija 
beradi. Masalan, “Chiroqning puli tugadi, chiroq shunga o‘chdi” gapida “elektr” va “lampochka” 
bilan bog‘liq vaziyat chiroq so‘zi orqali berilmoqda. Xulosa shuki, chiroq vazifasini (vazifasi 
yoritish) bajaruvchi elektr…. Va yana boshqacharoq atash mumkin.
Yoki 
miltiqning o‘qi
birikmasi. Kamonning o‘qi birikmasida “o‘q” so‘zi o‘z ma’nosida, miltiqning 
o‘qi birikmasida esa bu so‘z ko‘chma ma’noda. Ya’ni o‘q vazifasini bajaruvchi (ov qilish va 
dushmanga qarshi qo‘llash) qattiq metall… 
QO´LLANILISH DOIRASI CHEGARALANMAGAN VA CHEGARALANGAN SO´ZLAR 
 
Eslatma.
So´zlar qo´llanilish doirasiga ko´ra
 chegaralanmagan 
va
 chegaralangan 
so´zlarga 
bo´linadi.
 
Esda saqlang
. Umumxalq tilida keng qo´llaniladigan va shu tilda so´zlashuvchilarning barchasi 
uchun tushunarli bo´lgan so´zlarga 

Download 1,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish