Leksikografiya asoslari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O'RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI



O‘ZBEK TILSHUNOSLIGI
KAFEDRASI

“LEKSIKOGRAFIYA ASOSLARI”
fanidan


3-bosqich (Sirtqi) talabalari uchun


AMALIY MASHG‘ULOT ISHLANMASI
Fan o‘qituvchisi:
Temirova K.B
Shamsudinova I.B.



TERMIZ – 2022


AMALIY MASHG’ULOTLAR


1-AMALIY MASHG’ULOT. O‘zbek lug‘atchiligining shakllanish bosqichlari.
Reja:

1. 
   Lug’at va lug’atshunoslikning lug’aviy ma’nolari
   
2. 
   O’zbek lug’atchiligining shakllanish bosqichlari
   
3. 
   “Devonu lug’atit turk” ning tuzilishi va hozirgi kundagi roli
   
4. 
   "At-tuhfat uz-zakiyati fil lug’otit turk" asari mohiyati
   

Mavzu yuzasidan test va topshiriqlar

1. 
   “Lug’at” arabcha so’z bo’lib, til, sheva, lahja, so’z, ibora kabi ma’nolarni bildiradi.
   

Hozirgi kunda ushbu so’z ikki ma’noda:

1. 
   Muayyan tilda, uning hududiy yoki ijtimoiy lahjasida mavjud bo’lgan, shuningdek, u yoki bu yozuvchi asarlarida uchraydigan so’zlar yig’indisi, ya’ni leksika;
   
2. 
   So’zlar(yoki morfemalar, so’z birikmalari, iboralar va shu kabilar) muayyan tartibda (alifboli, uyali, mavzuli) joylashtirilgan, tavsiflanuvchi birliklar, ularning kelib chiqishi, ma’nolari, yozilishi (imlosi), talaffuzi, uslubiy mansubligi, boshqa tillarga tarjimasi haqida ma’lumotlar jamlangan kitob ma’nolarida qo’llanadi
   
3. 
   “Leksikografiya” yunoncha lexikos (so’zga oid, aloqador) va grapho (yozaman) so’zlarining qo’shilmasi bo’lib, “so’zlarni yozib chiqish, ta’riflash, tasvirlash” ma’nosidagi termindir.
   
4. 
   So’zlarni to’plash va tavsiflash faqatgina amaliy jarayon bo’lmay, bunda bir qancha ilmiy izlanishlar, tahlillar ham taqozo etilishi sababli, leksikografiya, o’z navbatida, amaliy leksikografiya (lug’atchilik) hamda nazariy leksikografiya (lug’atshunoslik) ga bo’linadi.