Lekciya kompas programmaliq támiynati haqqinda uliwma maǵliwmatlar

№9-LEKCIYA
KOMPAS PROGRAMMALIQ TÁMIYNATI HAQQINDA ULIWMA MAǴLIWMATLAR.


REJE:


1. Karkaslı modellestiriw sistemaları.
2. Júzeni (betin) modellestiriw sistemaları.
3. Qattı deneli modellestiriw sistemaları.
4. Qattı deneli modellestiriwde modellestiriw funksiyaları.
5. Ob'ektke baǵdarlanǵan modellestiriw.
6. Parametrli modellestiriw.


Tayansh sózler hám ańlatpalar:
Geometriyalıq modellestiriw, karkaslı modellestiriw, júzdi (betin) modellestiriw, qattı deneli modellestiriw, modellestiriw funksiyaları, primitivlar, Bulev operasiyaları, obektke baǵdarlanǵan modellestiriw, parametrli modellestiriw.
Bulev operaciyaları. Geometriyalıq modellestiriw sistemaların qollanıw salasınıń hár túrliliǵı barlıq oylaǵan sırtqı kórinislerdi aldınnan saqlaw imkaniyatın bermeydi. Paydalanıwshıǵa primitivlardı kombinatsiyalaw ushın qurallar beriw máseleni ápiwayıraq sheshiwge alıp keledi. Qattı deneli modellestiriwde kombinatsiyalaw usılı retinde jıynaq teoriyasınıń Bulev operasiyaları qollanıladı. Basqasha aytqanda hár bir primitiv kólemi dene noqatlar kompleksinen ibarat dep esaplanadı. Jıynaqqa Bulev operasiyaları qollanıladı, nátiyjede ózgertiwlerden keyin alınǵan noqatlardan shólkemlesken kólemili dene alınadı.
Kóplegen qattı deneli modellestiriw sistemaları tómendegi Bulev operasiyaların orınlay aladı: birlestiriw, kesiw hám parıqlaw. Bulev operasiyalarini qóllawge shekem primitivlardıń salıstırmalı jaǵdayı hám orientatsiyasın anıqlaw kerek boladı. Bulev operasiyalarına mısallar retinde tómendegi 38, 39 hám
40 - súwretlerde áyne primitivlar súwretlengen sonda da olardı tekǵana primitivlarga qollanıwı múmkin.

9.1- súwret. Primitivlardı birlestiriw

9.2- súwret. Primitivlardıń kesilisiwi

9.3- súwret. Primitivlardıń parqı

Bulev operaciyalarına uqsas ámelge asırilatuǵın, yaǵnıy bir modellestiriw funkciyası bul kólemli deneni tegislik penen qırqıw. Bul funksiya qollanılǵanınan keyin eki bólekten ibarat dene alınadı. Tap sonday nátiyjege qırqılıwı kerek bolǵan kólemli denege ayırıw operaciyasın qollaw menen erisiw múmkin.
Bulev operasiyaların qóllaw nátiyjesinde kólemli bolmaǵan dene alınıp qalmawına ayırıqsha itibar beriw kerek 41-súwret.

9.4-súwret. Korrekt bolmaǵan bulev operaciyası

Bazı sistemalar korrekt emes nátiyje alınǵanı haqqında eskertiw beredi, basqaları bolsa qáteni kórsetiw menen jumıstı juwmaqlaydı. Kem obrazlı modellestiriw sistemaları bunday ayriqsha jaǵdaylardıda qayta islewi múmkin, sebebi olar tekǵana kólemili deneler menen, bálki ústler menen de hám karkaslar menen de islewi múmkin.
Zametanie. Zametanie (sweeping) funksiyası jabıq tegis figurani translyaciya qılıw yamasa aylandırıw menen kólemli dene payda etedi. Birinshi jaǵdayda qáliplestiriw procesin translyasiya qılıwda zametanie (translational sweeping), ekinshi jaǵdayda aylanıwshı figuranı qurıw (swinging, rotational sweeping) dep ataladı. Eger tegis figura jabıq bolmasa, zametanie nátiyjesinde kólemli dene emes maydan alınadı.
10 -suwrette 3600 aylandırıw kórsetilgen bolsada, kóplegen qattı deneli modellestiriw sistemaları figuranı qálegen múyeshke burıw imkaniyatın beredi.

9.5- súwret. Translyaciyada zametanie

9.6- súwret. Aylandırıwda zametanie

Skinning. Skinning (skinning) Funksiyası deneniń berilgen kesilispeler maydanın ótkeriw menen jabıq kólem payda etedi.

9.7- súwret. Skinning usulında kólemli deneni jaratıw

Sheńberlik yamasa tuwri birigiw. Sheńberlik (rounding) yamasa tuwri birigiw (blending) ótkir qırlardan yamasa qabırǵalardan shólkemlesken ámeldegi modellerdi tegis iymek sızıqlı ústler menen almastırıp modifikasiyalaw ushın paydalanıladı. Bunda eger almastırılǵan iymek sızıqlardıń normal vektorların dawam ettirsek almastırılǵan qabırǵa yamasa qırlarda tutasadı.

9.8-súwret. Qabırǵaların sheńber menen 9.9-súwret. Qırlardı sheńber menen
almastıırıw almastırıw

Kóteriw. Kólemli denening barlıq qırların yamasa bir bólegin berilgen jóneliste deneni bir waqıtta uzaytıw menen háreketlendiriw kóteriw (liftiń) dep ataladı. Kerek bolsa qırdıń bir bólegin kóteriw múmkin, kóteriletuǵın qırdı aldınnan ajıratıp kórsetiw kerek. Onıń ushın qırdı kerekli bólimlerge bolatuǵın qabırǵa qosıw jetkilikli. Bunda sistemanıń ishinde geypara ámeller ámelge asıriladı. Bunda ádetde ústlerdiń baylanıslılıǵı haqqındaǵı maǵlıwmatlar jańalanadı. Sistemanıń ishinde bunday ámeller Eyler operatorları járdeminde orınlanadı. Kóteriw funksiyası menen islewde kóteriwdiń baǵdarı hám uzınlıǵı tuwrı kórsetiliwi kerek hám deneniń qosılǵan bólegi aldın berilgen bólegi menen kesilispewi kerek. Eger kesilisiwde berilgen denege qosılatuǵın bólekti birlestiriw orınlansa kóteriw funksiyasın ámelge asırıwda bul kesilisiw mashqala keltirip shıǵarmaydı. Biraq kóteriw funksiyası aldında bar kishi jergilikli ózgertiwler ushın islep shıǵılǵan.

9.10- Súwret. Kóteriw 9. 11- súwret. Kóteriw nátiyjesinde
ózin qırqıp túsiriw (CAMoperesechenie)