Лекция Alkaloidlar ochilishi xaqida tarixiy ma’lumotlar. O‘simliklardan alkaloidlarni ajratish texnologiylari

Birinchi xolda o‘simlik xom ashyosi o‘ziga mos, yani tarkibidagi biofaol moddalarni to‘liq eritib ajratuvchi erituvchi bilan ishlanadi. Bunda ko‘p bo‘lmagan miqdorda biron-bir kislota (sirka, xlorid, vino, limon va boshqalar) qo‘shiladi. Odatda ekstraksiya konussimon ekstraksion apparatlarda (perkolyatorlarda) olib boriladi. Unga kukun qilib maydalangan xom ashyo solinadi va erituvchi quyiladi. Bir necha soat damlangan aralashmani perkolyator quyi qismidagi krandan oqiziladi, xom ashyoga esa yangi erituvchi quyilaveradi va bu jarayon alkaloidlar to‘liq ajralguncha davom etadi, ya’ni perkolyatordan oqayotgan suyuqlikdan alkaloidlarga sifat reaksiya bermagan vaqtgacha davom ettiriladi.

• Birinchi xolda o‘simlik xom ashyosi o‘ziga mos, yani tarkibidagi biofaol moddalarni to‘liq eritib ajratuvchi erituvchi bilan ishlanadi. Bunda ko‘p bo‘lmagan miqdorda biron-bir kislota (sirka, xlorid, vino, limon va boshqalar) qo‘shiladi. Odatda ekstraksiya konussimon ekstraksion apparatlarda (perkolyatorlarda) olib boriladi. Unga kukun qilib maydalangan xom ashyo solinadi va erituvchi quyiladi. Bir necha soat damlangan aralashmani perkolyator quyi qismidagi krandan oqiziladi, xom ashyoga esa yangi erituvchi quyilaveradi va bu jarayon alkaloidlar to‘liq ajralguncha davom etadi, ya’ni perkolyatordan oqayotgan suyuqlikdan alkaloidlarga sifat reaksiya bermagan vaqtgacha davom ettiriladi.

Alkaloid tuzlari, odatda, suv va spirtda (metil, etil) eriydi, efir va organik erituvchilarda erimaydi. SHuning uchun alkaloidlarni tuz xolida ajratish uchun erituvchi sifatida odatda suv yoki spirt ishlatiladi. Bu usulda ishlatiladigan ekstraktorlar: 1. Qarama-qarshi oqimli turi 2. Uzlukli va uzluksiz ishlaydigan Bu usulda qo‘yiladigan talablar: 1. Maxsulotning yuqori darajada chiqishi 2. Konsentratsiyasi yuqori bo‘lishi 3. Jarayon yuqori tezlikda borishi kerak.

• Alkaloid tuzlari, odatda, suv va spirtda (metil, etil) eriydi, efir va organik erituvchilarda erimaydi. SHuning uchun alkaloidlarni tuz xolida ajratish uchun erituvchi sifatida odatda suv yoki spirt ishlatiladi. Bu usulda ishlatiladigan ekstraktorlar: 1. Qarama-qarshi oqimli turi 2. Uzlukli va uzluksiz ishlaydigan Bu usulda qo‘yiladigan talablar: 1. Maxsulotning yuqori darajada chiqishi 2. Konsentratsiyasi yuqori bo‘lishi 3. Jarayon yuqori tezlikda borishi kerak.
• Bu usulda efedrin gidroxlorid, anabazin gidroxlorid, paxikarpin, lobelin gidroxlorid olinadi. Bu usulning chiqish unumi - 45-65%

Экстракция жараёнини схемаси
Узлуксиз жараёндаги экстракция