Lazzatli mahsulotlarning klassifikatsiyasi. Choy tayyorlash texnologiyasi,sifat ko’rsatkichlariga qoyiladigan talablar

Lazzatli mahsulotlarning klassifikatsiyasi.

Lazzatli mahsulotlar quyidagi narsalar kiradi :

1)Qahva
2)Qandolat mahsulotlari
3)Alkogol ichimlikar.
Qahva (arabchadan khwة [qahwa] dan, gollandcha. Koffie, inglizcha kofe va eskirgan kofe, kofe) - kofe daraxti yoki kofe tupining qovurilgan va maydalangan loviyalaridan tayyorlangan ichimlik.

Qahva (arabcha). qahva daraxtining qovurilgan donlaridan tayyorlanuvchi, keng tarqalgan ichimlikdir. Qahva bilan bogʻliq tijorat IX asrda, Efiopiyada boshlangan. Efiopiyadan u Misr va Yamanga, soʻngra XV asrda Eron, Turkiya hamda shimoliy Afrikaga tarqalgan. Musulmon mamlakatlardan qahva Italiyaga, u yerdan esa Yevropaning boshqa mamlakatlari va Amerikaga yoyilgan.
Qahva daraxtining Coffea canephora va Coffea arabica navlari ekiladi, plantatsiyalar Lotin Amerikasi, Janubi-sharqiy Osiyo va ekvatorial Afrikada joylashgan. Qahva donlari teriladi, saralanadi va quritiladi. Keyin esa 200 °C haroratda qovuriladi, bunda donlardagi uglevodlar quyuqlashadi, rang oʻzgaradi va taʼm paydo boʻladi.Qahva butunjahon sotilishi hajmi boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadi (neftdan keyin). Qahvaning topilishi milodiy 850 yillarga to'g'ri keladi. e., lekin uning to'liq tan olinishi ko'p asrlardan keyin paydo bo'ldi. Dastlab, qovurilgan loviya damlamasi emas, balki to'g'ridan-to'g'ri tonna sifatida xom kofe rezavorlari ishlatilgan. Biroz vaqt o'tgach, Yamanda ular kofe mevasining pishgan quritilgan pulpasidan ichimlik tayyorlay boshladilar, ichimlik olishdi - "geshir" (aka kishr) - "oq Yaman qahvasi" deb nomlangan.Faatgina 12-asrda xom kofe donalaridan ichimlik tayyorlandi va asrlar o'tgach ular kofe daraxtlaridan mevalarni yig'ib, loviyani quritib, qovurib, maydalay boshladilar va hosil bo'lgan kukunni issiq suv bilan to'kib tashladilar. Arablar unga turli xil ziravorlar qo'shdilar - zanjabil, doljin. Shuningdek, ichimlik sut bilan aralashtirildi [aniqlanmagan 1188 kun].XIV asrgacha Efiopiyada kofe yovvoyi bo'lib o'sgan. Shundan so'ng, kofe daraxti Arabiston yarim oroliga keltirildi. XVI asrda u Usmonli imperiyasida keng yoyila boshladi. XVI asr oxirida evropalik savdogarlar arab portlaridan kofe sotib olib, Evropaga olib kela boshladilar. Afsonalarga ko'ra, 17-asrning o'rtalarida musulmon bir ziyoratchi Janubiy Hindistonga kofe donalarini yashirincha olib kelgan. U erdan, 17-asrning oxirida Gollandiyalik savdogarlar kofe daraxtini yashirincha Java va Sumatra shahriga olib kelishdi. Bu bilan arablar kofe monopoliyasi tugadi 1555 yil atrofida Istanbulda birinchi umumiy kofexona ochilgan.Tarixchilarning ta'kidlashicha, vazir Mexmed Köprülü bir vaqtlar oddiy odam qiyofasida yashirinib, ularning kuch haqida aytganlarini eshitish uchun kofexonalarga borgan. Va, ma'lum bo'lishicha, u biron bir yaxshi so'zni eshitmadi, shundan so'ng sudya barcha kofe do'konlarini yopishni va kofeni taqiqlashni buyurdi .Angliyada kofe uylari azaldan erkaklar klubi hisoblanib kelgan va 1674 yilda erlari kofexonalardan tortib olinmasligidan norozi bo'lgan ayollar "Qahvalarga qarshi ayollar murojaatnomasi" ni yozishgan.

Qandolat mahsulotlari.

Qandolat mahsulotlari - oziq-ovqat mahsulotlari, qoida tariqasida, tarkibida qand miqdori yuqori, kaloriya miqdori va hazm bo'lish qobiliyati yuqori. Saxarin, unli qandolat, shokolad, kakao guruhlarga bo'linadi.
Qandolat mahsulotlarini tayyorlash uchun asosiy xom ashyo sifatida quyidagi mahsulotlar turlari qo'llaniladi: un (bug'doy, kamroq tarqalgan makkajo'xori, guruch, jo'xori va boshqalar), shakar, asal, mevalar va mevalar, sut va qaymoq, yog'lar, tuxum , xamirturush, kraxmal, kakao, yong'oq, oziq-ovqat kislotalari, jelleştirici moddalar, lazzat va aromatlar, oziq-ovqat ranglari va xamirturush moddalari.Kesma marmelad to‘g‘ri burchak yoki rombga o‘xshash qilib ustiga shakar yoki qand talqoni sepib, ba’zan issiq qand sharbatiga botirib olish yo‘li bilan olma pyuresidan ishlab chiqariladi. Katta-katta bo‘laklardan iborat qatlamli marmelad to‘g‘ri burchak shaklida qatlamli qilib ba’zida meva va rezavorlar pyuresi qo‘shib olmadan tayyorlanadi. U bir xil rangda bir qat­lamli yoki har xil rangda ko‘p qatlamli bo‘ladi.
Pat marmeladi yarim shar, dumaloq no‘xat, ion yoki oval shak­lida ustiga shakar, qand talqoni sepilgan, shuningdek, qand sharbati quyilgan holda tayyorlanadi. Pat marmeladi asosan o‘rik pyuresidan tayyorlanadi. Jeleli marmelad shakar, patoka va jelelovchi moddalar- agara, pektin yoki agaroiddan ishlab chiqariladi. U ham olma marmeladi kabi tayyorlanadi. Jeleli marmelad shakldor va kesma bo‘ladi.