Laborotoriya ishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM
VAZIRLIGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI RAQAMLI TEXNOLOGIYA FAKULTETI TALABASI XOLBERDIYEVA NAVBAHORNING PROGRAMMALASH ASOSLARI FANIDA YOZGAN
LABOROTORIYA ISHI
1.Laborotoriya . Kiritish va chiqarish operatorlari
2-ISHNING MAQSADI
C++ dasturlash tili haqida boshlang’ich tushunchalarni o’rganish va berilgan funksiyani qiymatini aniqlash
X ning qiymati berilganda y=3x⁶-6x²-7 funksiyaning qiymati aniqlansin
3-NAZARIY QISM
C++ funksiya va obyektlarning juda boy kutubxonasiga ega. Yani C++ dasturlash tilida dasturlashni o’rganish ikki qismga bo’linadi. Birinchisi bu C++ tilini o’rganish , ikkinchisi esa C++ ning standart kutubxonasidagi tayyor obyekt va funksiyalarni qo’llashni o’rganish. Biz bu masalani ishlaguncha # include dan foydalanamiz.
4-AMALIY QISM

5.XULOSA
Berilgan masalani yechish uchun int tipidan foydalanildi chunki qiymatlar butun son edi.Darajani hisoblash uchun pow dan foydalandik va bu uchun matematik kutubxona kiritdik .Bu vazifa 2 chi qatorda bajarilgan .

2-Laborotoriya ishi.Butun sonlarga oid masalalar
1-MASALANI KIRITISH
25.Hafta kunlari quyidagicha tartibda berilgan.0-yakshanba , 1-dushanba, 2-seshanba, 3-chorshanba, 4-payshanba,5-juma 6-shanba . 1-365 oraliqda yotuvchi K soni berilgan . Agar 1-yanvar payshanba bo’lsa , kiritilgan K-kun haftaning qaysi kuniga to’gri kelishini aniqlovchi programma tuzilsin.
2-ISHNING MAQSADI
C++ tilida haqiqiy va butun sonlarni boshqa tiplarda kiritamiz.Bu mavzuda biz butun sonlar ustida ishlashni o’rganamiz
3-NAZARIY QISM
Masalan butun sonlarni int,short int, unsigned int, long int lar orqali kiritsak buladi. Haqiqiy sonlarni esa float, double, long double lar orqali kiritamiz . Bular bir-biridan kompyuter xotirasida qancha hajm egallashi va qabul qiluvchi qiymatlar oraligi bilan farq qiladi.
4-AMALIY QISM

3-LABOROTORIYA ISHI.Mantiqiy amallar

1-MASALANI KIRITISH

X,Y sonlar berilgan . Jumlani rostlikka tekshiring ”Kordinatalari (X,Y) bo’lgan nuqta, kordinata choragining ikkinchisida yotadi”.

2-ISHNING MAQSADI

Bu turdagi o’zgaruvchi bool kalit so’zi bilan bilan e’lon qilinib, xotirada 1 bayt joy egallaydi va 0 (false,yolg’on) yoki (true,rost) qiymat qabul qiladi.

3-NAZARIY QISM
Mantiqiy tur o’zgaruvchilar qiymatlar o’rtasidagi munosabatlarni ifodalaydigan mulohazalarni rost (true) yoki yolg’on (folse) ekanligini tavsifida qo’llaniladi va ular qabul qiladigan qiymatlar matematik mantiq qonuniyatlariga asoslanadi.

4-AMALIY QISM

5.XULOSA
Bu masalani ishlashda biz katta-kichik belgisi va konyunksiyadan (&&) dan foydalandik. Odatda && amali ( va ) deb o’qiladi va qo’shishni bildiradi.

4-LABOROTORIYA ISHI.SHART OPERATORI
1-MASALANI KIRITING
X haqiqiy son berilgan . Quyidagi funksiyani hisoblang

2*x,agar x<-2 yoki x>2;

f(x) = -3*x aks holda ;
2-ISHNING MAQSADI
Shart operatori boshqarishni qaysi tarmoqqa uzatishni ta’minlaydi.
3.NAZARIY QISM
Dastur bajarilishining birorta qadimda qandaydir shartni tekshirish natijasiga ko’ra boshqaruvni dasturning u yoki bu bo’lagiga uzatish mumkin . Tarmoqlanishni amalga oshirish uchun shartli operatordan foydalaniladi . IF operatori : If operatori qandaydir shartni rostlikka tekshirishni natijasiga ko’ra dasturda tarmoqlanishni amalga oshiradi.
4.AMALIY QISM

NATIJA

5.XULOSA
Biz bu masalani ishlashda shart operatoridan foydalandik.Butun sonlar bulgani uchun int dan foydalandik. Agar x -2 dan kichik va 2 dan katta qiymatlar bulsa 2 ga kupaytiriladi. Aks holda esa -3 ga kupaytiriladi .
6-LABOROTORIYA ISHI .TANLASH OPERATORI
1.ISHNING MAQSADI
Boshqarishni uzatish operatorlaridan yana biri tanlash operatoridir. Tanlash operatori asosan bir nechta qiymatdan , o’zgaruvchig mos qiymatni tanlashda va qiymatlarga mos ravishda boshqarishni uzatishda ishlatiladi.
2.NAZARIY QISM
Tanlash operatoridan foydalanishimiz uchun SWITCH kalit so’zdan foydalaniladi.Ushbu operatorni qo’llamasdan shart operatoridan foydalansa ham buladi , ammo switch ancha ishni yengillashtiradi
3.MASALANI KIRITING
A,B haqiqiy va amaliy butun soni berilgan . A va B sonlari ustida arifmetik amallar bajaruvchi programma tuzilsin amal quyidagi qiymatlarni qabul qiladi : 1-qo’shish,2-ayirish, 3-bo’lish, 4-ko’paytirish
4.AMALIY QISM

7-LABOROTORIYA ISHI.FOR SIKL OPERATORI

1.ISHNING MAQSADI
For (; ; )
; umumiy ko’rinishi
Bu operator amal qilishni bajarishdan booshlaydi.Keyin takrorlash qadamlari boshlanadi.Biz for operatoridan takrorlanuvchi masalalrni ishlashda foydalanamiz.Sikl takrorlanishi davomida bajarilishi lozim bo’lgan operatorlar majmuasi sikl tanasi deyiladi. Sikl tanasi sifatida bir yoki bir nechta operatordan foydalanish mumkin.Agar operatordan foydalanmoqchi bo’lsak bu operatorlarni blok {} orasiga olishimiz kerak.
2.AMALIY QISM
n butun soni xa x haqiqiy soni berilgan (n>0,|x|<1).Quyidagi yig’indini hisoblovchi programma tuzilsin.
x-x²/2+x³/3-……+(-1)^n-1xⁿ/n
3.NAZARIY QISM


8-LABOROTORIYA ISHI.FUNKSIYALAR BILAN ISHLASH
1.ISHNING MAQSADI
Dasturlash tillarida , kompyuter hotirasini va dasturchi vaqtini tejash maqsadida , bunday takrorlanuvchi jarayonlarni dasturda ajratib yozib , unga asosiy dasturdan, boshqa funksiyalardan murojat qilish imkoniyatlari keltirilgan.
Dasturning istalgan qismidan murojat qilib , bir necha bor ishlatish mumkin bo’lgan operatorlar guruhiga funksiya deyiladi.
3.NAZARIY QISM
isSquare(K) mantiqiy funksiyasini hosil qiling. (K>0).Agar K biror butun sonning kvadrati bo’lsa –true, aks holda false qiymat qaytarilsin.SHu funksiya orqali 3 ta sonni tekshiring.
4.AMALIY QISM

5.NATIJA

8-LABOROTORIYA ISHI. BIR O’LCHAMLIL MASSIVLAR
1.ISHNING MAQSADI
MASSIV-bu bir xil toifali , chekli qiymatlarning tartiblangan to’plamidir. Massivlarga misol matematika kursidan ma’lum bo’lgan vektorlar, matritsalarni ko’rsatish mumkin
Massiv bir o’lchamli deyiladi, agar uning elemintiga bir endiks orqali murojat qilish mumkin bo’lsa.
2.NAZARIY QISM
N ta elemintlardan tashkil topgan massiv berilgan. Massiv elemintlari geometric progrissiyani tashkil qilsa , maxrajni aks holda nolni chiqaruvchi programma tuzilsin.
3.AMALIY QISM