Laboratoriya mashg‘ulotlari

Yaroqlilik muddati. 2 yil 

Standart,  bu  –  faoliyatning  har  hil  turlariga  tegishli  qoidalar,  umumiy  tamoyillar, 

tavsiflar,  talablar  hamda  usullardan  umumiy  va  ko‗p  marta  foydalanish  maqsadida 

belgilanadigan, tan olingan idora tomonidan tasdiqlangan me‘yoriy hujjatdir.  

Standart-  turli  sohalardagi    mahsulotlarga  (materiallarga),  hamda  qoidalarga,  shart-

sharoitlarga    ishlab    chiqiladi.    Sobiq  SSSRning  davlat  standartlari  (GOST)  -  Mustaqil 

Davlatlar Hamdo‗stligi davlatlarining davlatlar aro standartlari - Rossiya va boshqa davlatlar 

tomonidan  qabul  qilingan  milliy  standartlash  idoralari  Farmoishi  asosida  o‗zgartirilmasdan 

ishlatishga ruhsat berilgan.  

DST  ning  maqsadi  –  maxsulotni  ishlab  chiqarilishini  qat‘iy  tartibga  solishdir:    unda 

xom ashyoning sifati, uning kelib chiqishi, maxsulotni ishlab chiqarish qoidalari, jarayonlari,  

tayyor maxsulotni qadoqlash, jixozlash, saqlash, tashish shart-sharoitlari keltiriladi. 

Tarmoq  standartlari  (OST)  —  faqat  ma‘lum  bir  soxaga  tegishli  maxsulotlar,  qoidalar, 

tushunchalar, shart-sharoitlarga berilib,   shu  soxaga tegishli  maxsulotning sifatini  ta‘minlash  

uchun  zarurdir. 

Korxona  standarti  -  korxona  tomonidan    tayyorlanadi  va  qabul  qilinadi.  Tovarlarni 

ishlab chiqarish jarayonini o‗ziga xos xususiyatlarini aks ettiradigan xujjat bo‗lib, o‗z ichida 

sifatiga qo‗yiladigan talablarni mujassam  ettiradi .  

Texnik  shartlar  (O‗z  TSH)  –  mutaxassis  (tayyorlovchi)    tomonidan  aniq  mahsulot 

(xizmat) bo‗yicha tasdiqlangan texnik talablarni belgilaydigan me‘yoriy hujjat.  

---

26 

 

Dori vositalarining sifatiga bo‗lgan talabni belgilovchi me‘yoriy hujjatlarning quyidagi 

turlari mavjud: 

Davlat farmakopeyasi - DF (GF). 

Umumiy farmakopeya maqolasi - UFM (OFS). 

Vaqtinchalik farmakopeya maqolasi - VFM (VFS). 

Farmakopeya maqolasi - FM (FS). 

Tarmoq standarti - TS (OS). 

Farmakopeya -  dori  vositalarining  sifatli  tayyorlanishini,  sifat  va  miqdoriy  nazoratini 

belgilovchi, nomlanishi va saqlash sharoiti ko‗rsatilgan davlat standartlari yig‗indisi. 

Davlat  farmakopeyasi  -  farmakopeya  maqolalari,  umumiy  fizikaviy-kimyoviy, 

kimyoviy  va  biologik  tahlil  usullari,  qo‗llaniladigan  reaktivlar,  titrlangan  eritmalar, 

indikatorlar  va  dori  vositalariga  bo‗lgan  umumiy  talablar  va  me‘yoriy  hujjatlar  haqidagi 

ma‘lumotlar to‗plami bo‗lib, qonuniy maqomga ega bo‗lgan hujjat.  

Umumiy  farmakopeya  maqolasi -  Dori  shakliga  qo‗yilgan  asosiy  talablarni  o‗z  ichiga 

olgan yoki nazoratning standart usullari tasvirlangan davlat sifat standarti. 

Umumiy farmakopeya maqolasi o„z ichiga quyidagilarni oladi: 

dori shakliga qo‗yiladigan sifat ko‗rsatkichlarini, tekshirish usullarini, dori vositasining 

kimyoviy,  fizikaviy,  fizik-kimyoviy,  biologik,  biokimyoviy,  mikrobiologik  tahlil  usullarini, 

shuningdek 

kimyoviy 

taxlilda 

ishlatiladigan 

titrlangan 

eritmalarga, 

reaktivlarga, 

indikatorlarga qo‗yiladigan talablar keltiriladi.Farmakopeya maqolasi (FM) - DVTBTTESDM 

DUKning  farmakopeya  qo‗mitasi  tomonidan  tasdiqlangan,  keng  miqyosda  ishlab 

chiqariladigan  DVlar  uchun  davlat  sifat  standarti.  Farmakopeya  maqolasining  amal  qilish 

muddati  5  yil  bo‗lib,  bu  muddat  o‗tgach  FM  qayta  ko‗rilib,  amal  qilish  muddati  keyingi 

muddatga uzaytirib beriladi.  

Vaqtinchalik  farmakopeya  maqolasi  (VFM)  - keng  miqyosda  ishlab  chiqariladigan 

yangi dori vositalari va dorivor o‗simlik xom ashyosining dastlabki turkumi uchun tuzilgan, 

DVTBTTESDM  DUKning  farmakopeya  qo‗mitasi  tomonidan  tasdiqlangan  Davlat  sifat 

standartidir.  Amal  qilish  muddati  3  yil  bo‗lib,  bu  muddatdan  so‗ng  VFM  qayta  ko‗rib 

chiqiladi va FM tarzida ro‗yxatdan o‗tkaziladi.