Laboratoriya mashg‘ulotlari

Parchalanuvchanlikni aniqlash 

20





t

m

V

соч

V

m

соч





---

22 

 

XI  DF  ko‗rsatmasiga  binoan,  bu  ko‗rstkich  maxsus  asbob  –  identifikator  yordamida 

aniqlanadi.  Parchalanish  vaqti  XI  DF  ning  xususiy  maqolalarida  ko‗rsatilgan  bo‗lishi  kerak. 

Agar bunday ko‗rsatma bo‗lmasa, u holda granulalar 15 daqiqagacha parchalanishi kerak.  

Asbobning  tuzilishi.  Aniqlash  asbobi  yig‗ma  korzinka,  suyuqlik  uchun  sig‗imi  1  l 

bo‗lgan  idish,  issiqlikni  bir  me‘yorda  (37+2S)  bo‗lishini  ta‘minlovchi  qurilmalardan  iborat 

bo‗lib,  korzinkani  tik  holda  5-6  sm  yuqoriga  va  pastga  qarab,  bir  daqiqasiga  28-32  marta 

ko‗tarib  tushiruvchi  elektromexanik  qurilmaga  ulangan  bo‗ladi.  Yig‗ma  korzinka  uzunligi 

77,5  mm,  ichki  diametri  21,5  mm,  devor  qalinligi  2  mm  bo‗lgan  6  ta  shisha  naychalardan 

tashkil topgan. Naychalar vertikal holatda diametri 90 mm va qalinligi 6 mm bo‗lgan, bir-biri 

va  disk  markazidan  bir  xil  masofada  joylashgan  diametri  24  mm  bo‗lgan  6  ta  teshikli,  2  ta 

plastmassa disklar yordamida ushlab turiladi. Pastki diskning ostki yuzasiga zanglamaydigan 

po‗latdan  tayyorlangan,  teshiklarining  o‗lchami  2  mm  bo‗lgan  sim  to‗r  o‗rnatiladi  (agar 

xususiy maqolalarda boshqa ko‗rsatmalar bo‗lmasa). 

Korzinka  6  ta  yo‗naltiruvchi  plastmassa  disklar  bilan  ta‘minlangan  bo‗lib,  ular  shisha 

naychalar ichiga qo‗yiladi. Diskning umumiy massasi 1,8-2,1 g, diametri 20 mm, balandligi 

10 mm. Disklarning qo‗llanilishi xususiy maqolalarda aytib o‗tiladi. Aniqlash uchun 18 ta, 0,5 

g  dan  granula  namunasi  olinadi.  Xar  bir  naychaga  1  tadan  namuna  joylashtiriladi.  Bunda 

tekshirishga  olingan  6  ta  namuna  granulaning  hammasi  to‗la  parchalanishi  va  to‗rdan  o‗tib 

ketishi  kerak.  Agar  1-2  ta  namuna  talabga  javob  bermasa  tekshiruv  qolgan  12  ta  namunada 

qaytariladi.  Olingan  18  ta  namunadan  eng  kamida  16  tasi  to‗liq  parchalanib,  to‗rdan  o‗tib 

ketishi  kerak.  Namunalarning  suvda  parchalanish  muddati  asboblarning  tuzilishiga,  ishlash 

jarayoniga, suyuqlik miqdoriga, xaroratga, tebranish tezligiga bog‗liq bo‗ladi [1,2].