Laboratoriya mashg‘ulotlari

Sinovningolibborilishi.  Polimerlanish  darajasi  1,5  mol/l  natriy  ishqori  eritmasining  1 

litrida  2  gH-KMS  bo‗lgan  eritmaning  nisbiy  qovushqoqligini  o‗lchash  bilan  aniqdanadi. 

Buning  uchun (0,0250-0,0500 g) H-KMS 50 ml  hajmdagi  kolbaga  solinib, kerakli  hajmdagi 

natriy ishqori eritmasida mexanik tebratgich yordamida 3 soat davomida eritiladi. 

Suziladi yoki sentrifuga bilan ajratib olinib, quritib miqdori tortib aniqlanadi. Erimagan 

bo‗lakchalarning massasi olingan namuna massasidan olib tashlanadi. 

Olingan eritma bilan viskozimetr to‗ldirilib, termostatda (20±0,1) °C  yoki (30±0,1) °C 

haroratda 10-15 daqiqa ushlangandan so‗ng olingan eritmaning viskozimetr kapilyaridan oqib 

o‗tish vaqti aniqlanadi. 

Xuddi shunday 1,5 mol/lli natriy ishqori eritmasining ham oqib o‗tish vaqti aniqlanadi. 

Polimerlanish darajasini quyidagi formula yordamida aniqlanadi: 

 

Agarda H-KMSning eritmadagi miqdori aniq 2 g/l bo‗lsa, uning polimerlanish darajasi 

eritmaning topilgan nisbiy qovushqoqligi bo‗yicha 2 jadvaldan topish mumkin. 

Na-KMP  polimerlanish  darajasining  nisbiy  qovushqoqligiga  bog‗liqligi  (KONning  1/ 

1,5 mol/l eritmasida 2 gH-KMS ) 

N

is

b

iy

 

q

o

v

u

sh

q

o

q

li

k

 

η

| n

is

 

P

o

li

m

e

rl

a

n

is

h

 

d

a

ra

ja

si

, 

X

4

 

 

N

is

b

iy

 

q

o

v

u

sh

q

o

q

li

k

 

η

 n

is

 

P

o

li

m

e

rl

a

n

is

h

 

d

a

ra

ja

si

, 

X

4

 

N

is

b

iy

 

q

o

v

u

sh

q

o

ql

ik

 

η

 | 

ni

s 

P

o

li

m

e

rl

a

n

is

h

d

a

r

a

ja

si

, 

*

 

X

4

 

 

1,071 

52 

1,238 

164 

1,345 

230 

1,095 

69 

1.262 

179 

1,360 

240 

1,119 

86 

1,285 

187 

1,380 

250 

1,142 

101 

1,296 

200 

1,398 

260 

1.166 

118 

1,313 

210 

1,414 

270 

1.190 

133 

1,328 

220 

1,435 

280 

---

93 

 

1.214 

149 

 

 

1,451 

290 

 

 

 

 

1,470 

300 

H-KMSning  polimerlanish  darajasi  deb  ikki  parallel  aniqlash  natijalarining  o‗rtacha 

arifmetik  miqdori  qabul  qilinadi.  Parallel  aniqlashlar  natijalarining  farqi  27  dan  oshmasligi 

kerak. 

Aniqlashlarning absolyut xatolik yig‗indisi extimollik oralig‗Ir 0,95 bo‗lganda ±19 dan 

oshmasligi kerak.