Laboratoriya mashg‘ulotlari

Tayanch  ibora  va  so‟zlar:vizual,lipofil  asoslarda,gidrofil  asoslarda,ammoniy  ioniga 

xos, peroksid soni,titrometrik 

Ajratilgan vaqt-2 soat 

Maruzaning  maqsad:  Talabalarga  XI  DF  shamchalarni    sifat  ko‗rsatkichlarini 

aniqlashni talab qilishi: shamchalar bir xil massani tashkil etishi lozimligi, bir xildagi shaklga 

ega bo‗lishi kerakligi, etarli qattiqlik va ishlatish uchun qulayliklari bilan tanishtirish. 

SHamchalarning  bir  xilligi  vizual  –  ko‗z  orqali  ko‗rish  bilan,  shamcha  ko‗ndalang 

kesimida dori va yordamchi moddalarning bir xil taqsimlanganligi kuzatiladi. 

SHamchalarning  o‗rtacha  massasi  va  undan  chetlanishi  XI  bo‗yicha  aniqlaniladi. 

Buning  uchun  20  dona  shamcha  0,01  g  aniqlikda  tortiladi,  bunda  chetlanish  +5%  dan 

ortmasligi lozim. Faqat 2 ta shamchada +7,5% gacha chetlanishga ruxsat etiladi. 

Lipofil  asoslarda  tayyorlangan  shamchalarning  suyuqlanish  harorati  aniqlaniladi,  u 

370S  dan  ormasligi  kerak  (XI  DF  1  nashr  18  bet,  2  a  usul).  Buning  uchun  kapilyarning 

uzunligi  20  sm    Agar  shamchalarning  suyuqlanish  haroratini  aniqlash  qiyinchilik  tug‗dirsa, 

shamchalarning to‗liq deformatsiya vaqti aniqlaniladi. Bu ko‗rsatkich 15 daqiqadan ortmasligi 

kerak. 

Gidrofil  asoslarda  tayyorlangan  shamchalar  uchun  erish  vaqti  aniqlaniladi.  Bu 

ko‗rsatkich 1 soatdan ortmaligi lozim. 

SHuningdek, shamchalarda shamcha tarkibidagi asosiy ta‘sir etuvchi modda miqdori va 

dozalar bir hilligi ham DF ning talabi bo‗yicha aniqlaniladi 

 

---

55 

 

MH bo‘yicha SHamchalarni standartlashda o‗rganiladigan ko‗rsatkichlar quyidagilardan 

iborat: 

1. Dori vositasining lotin, davlat va rus tillaridagi nomlari 

2. Xalqaro patentlanmagan nomi 

3. Tarkibi 

4. Tasnifi 

5. CHinligi 

6. O‘rtacha ogirligi va massaning bir hilligi 

7. Suyulish harorati, yoki to‘liq deformatsiyalanish vaqti, yoki erish vaqti 

8. YOt aralashmalar (o‘hshash birikmalar) 

9. Peroksid soni 

10. Kislota soni 

11. Mikrobiologik tozaligi 

12. Dozalarning bir hilligi  

13. Miqdoriy tahlili  

14. O‘rami 

15. YOrliqlash 

16. Tashish 

17. Saqlash 

18. YAroqlilik muddati 

19. Asosiy farmakoterapevtik guruhi 

 

 

 

1- 

kapillyar tutgichi;   2- shisha nay tutgichi; 3- 0,5

0

S deleniyali, simobli termometr;  

4-termometr tutgichi; 5- issiqlikka chimdamli bo‗lgan shishadan tayyorlangan,diametri 2-2,5 

sm li probirka; 6-hajmi 100-150 ml, balandligi 20 sm, diametri 3-4 sm bo‗lgan issiqlikka 

chidamli shishadan tayyorlangan kolba; 7-shisha aralashtirgich; 8-uzunligi 20 sm bo‗lgan 

shisha nay.