Laboratoriya mashg’uloti. Xaritalarni matematik asosi. 1- topshiriq Kartografik proyeksiyalarni aniqlash Topshiriqdan maqsad



Download 3,73 Mb.
bet7/7
Sana07.03.2022
Hajmi3,73 Mb.
#485344
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
1-LABORATORIYA MASHGULOTI

Topshiriqdan maqsad: matematik kartografiya bo‘yicha pishiq va puxta bilimga ega bo‘lish. Kartografik proeksiyalar-ning umumiy nazariyasi haqidagi bilimlarni o‘zlashtirish. Kartalarning matematik asosini ishlab chiqish ko‘nikmalarini olish.
Topshiriqni bajarish tartibi: berilgan tenglamalar asosida quyidagilarni aniqlang:
a) kartografik to‘rning ortogonalligini;
b) xatoligi bo‘yicha proeksiyaning qaysi guruhga tegishli ekanligini;
v) chiziqlar va maydonlar xususiy masshtablarini;
g) chiziqlarning ekstremal xususiy masshtabini;
d) burchak xatoligining maksimal qiymatini;
e) proeksiyadagi meridian va parallellar orasidagi burchakni;
j) kartografik proeksiyaning ko‘rinishini.
Topshiriqni bajarish uchun variantlar 8-jadval

Variant №

Formulalar

1

X=Rsin
U=Rλ

2

X=Rtg
U=Rλ

3

X=2Rtg
U=Rλ

4

X=2Rsin(450- )cosλ
U =2Rsin(450- )sinλ

5

X=2Rtg(450- )cosλ
U =2Rtg(450- )sinλ

6

X=R(900- ) cosλ
U =R(900- ) sinλ

7

X= Rcos cosλ
U = Rcos sinλ

8

X=Rctg cosλ
U= Rctg sinλ

9

X=R
U=Rλcos

10

X=Rsin
U=Rλcos

11

X= Rsin
U= Rcos sinλ

12

X=2Rsin
U=Rλ

13

X=2Rcos(45+ )cosλ
U=2Rcos(45+ )sinλ

14

X=Rlntg(45+ )
U= Rλ

15

X=Rtg secλ
U=Rtgλ

16

X=R
U=Rλ

17

X=Rsin
U=Rλ

18

X=Rtg
U=Rλ



Topshiriqni bajarish namunasi.

Berilgan tenglama:


Tayyorgarlik ishlarini bajaramiz:

tenglamalarning hosilalarini aniqlaymiz:


f i h koeffitsientlari qiymatlarini topamiz,




a) kartografik to‘rning ortogonalligi tekshiriladi.


Uning sharti:

bizning misolimizdagi kartografik to‘r – ortogonaldir.
b) proeksiyaning xatoligi bo‘yicha qaysi guruhga tegishi ekanligini aniqlash;
Agar h bo‘lsa, unda proeksiya teng maydonli guruhga taalluqli bo‘ladi. Bu shart misolimizda bajariladi.
v) meridianlar bo‘ylab chiziqlar xususiy masshtablarini aniqlash quyidagicha bajariladi:

parallellar bo‘ylab esa:

Maydonlar xususiy masshtabini aniqlash:



g) chiziqlarning ekstremal xususiy masshtabi a, b:




d) burchak xatoligining maksimal qiymatini aniqlash:

e) proeksiyada meridian va parallellar orasidagi burchak-larni aniqlash va ularni ε qiymati bilan to‘ldirish:

Mazkur formulaning

bo‘lganda, ma’nosi yo‘qoladi.
j) kartografik to‘rning ko‘rinishini aniqlash.
Parallellar tenglamasi:
Meridianlar tenglamasi:
Kartografik to‘rning ko‘rinishini aniqlash uchun berilgan tenglamalar echilib, quyidagi holatga keltiriladi
:
Parallellar tenglamasi – . Tenglama birgina argumenti funksiyasi hisoblanadi. SHuningdek, u o‘zaro paral-lel to‘g‘ri chiziqlar va “u” o‘qiga tegishli bo‘lib, parallellar tenglamasi hisoblanadi.
Meridianlar tenglamasi – . Bu tenglama birgina λ argumentining funksiyasi hisoblanadi. SHuningdek, u meridian-lar tenglamasi hisoblanib, o‘zaro parallel holatdagi to‘g‘ri chiziqlardan va “x” o‘qidan iborat.
Geografik qutb proeksiyada to‘g‘ri chiziqning bo‘lagi ko‘rinishida tasvirlanadi:



YUqorida keltirilgan formula orqali aniqlangan kartografik to‘r quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:


























































































































































































































31-rasm.



Mavzu bo‘yicha savollar
1. Kartografik proeksiya nima?
2. Geografik kartalarning bosh va xususiy masshtablari ta’rifini bering.
3. Ellipsoid sirtidan tekis yuzaga o‘tishda vujudga kela-digan xatoliklar turlarini tavsiflang.
4. Xatoliklar ellipsi nima va u kartografik proeksiyada qanday tavsiflanadi?

  1. Proeksiyalar qanday tasniflanadi?

6. Proeksiyalar kartografik to‘rlarining o‘ziga xos xusu-siyatlarini ta’riflang.
7. Dunyo, yarim sharlar, materiklar, sobiq Ittifoq va uning alohida qismlari kartalari va alohida xorijiy mamlakat-larning kartalarida qo‘llaniladigan proeksiyalarni tavsiflab bering.
Download 3,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish