Laboratoriya mashg’uloti №3 Mavzu. Filogenetik bog’lanishlarni o’rganish. Ishdan maqsad

G‘ovaktanlilar filogeniyasi. G‘ovaktanlilar - juda qadimgi orga- nizmlar. Ulaming qazilma qoldiqlarikembriy vaproterozoy jinslari tarki- bida uchraydi. g‘ovaktanlilar tuzilishinnng ko'pgina xususiyatlari, ya’ni to‘qima va organlarini ixtisoslashmaganligi, ulami juda sodda tuzilgan- ligidan darak beradi. G‘ovaktanlilaming parenximula lichinkasi Mechnikov ko'rsatib o‘tgan i jtsitellagajuda o‘xshash bo'ladi. Fagotsitellani o‘troq yashashga o‘tishi tufayli g'ovaktanlilar paydo bo‘lgan deyish mumkin. Lekin g‘ovaktanlilar embrion yaproqlarining teskari ag‘darilishi tufayli, ulaming tashqi qavatidagi xivchinli hujayralari botib kirib, ichki yoqachali xivcliinli qavat - xoan- otsitlami, ichki hujayralar esa tashqi dermal qavatni hosil qiladi. Bu dalil- lar g‘ovaktanlilar hayvonot olami evolyutsiyasining dastlabki bosqichida, ya’ ni embrion varaqlari shakllanishining boshlang ‘ich davrlarida hay von- larning umumiy shajarasidan ajralib, mustaqil rivojlanishga o‘tgan hayvon- larekanligini isbot etadi.
Bo’shlig’ichlilar filogeniyasi. Bo’shlig’ichlilar orasida gidrozoylar eng tuban tuzilishga ega hayvonlar hisoblanadi. Ularning tanasi ikki qavatli qopchaga o’xshash bo’ladi: ektodermal halqumi va tana bo’shlig’i to’sig’i rivojlanmagan. Gidrozoylar orasida hech shubxasiz dengiz gidroidlari eng qadimgi hayvonlar. Ularning meduza davri keyinroq paydo bo’lgan. Chunki meduza polipga nisbatan ancha murakkab tuzilgan. Meduza davrining paydo bo’lishi o’troq yashobchi poliparning tarqalishin osonlashtiradi. Koroll poliplar evolyutsiyasi ularda metagenezning bo’lmasligi tufayli o’troq yashashga moslashuv yo’nalishga borgan. Ularning hazm qilish sistemasi ektodermal halqum va endodermal ichakka bo’lingan. Oshqozon devorida to’siqlar paydo bo’lishi ichakning hazm yuzasini kengaytiradi. Koroll poliplar va ssifoid meduzlar tuzilishi umumiy gidrozoylarga o’xshash bo’lganidan, bu sinflar gidrozoylar genetik bog’langan 
Taroqlilar filogeniyasi. Taroqlilar ayrim tuban tuzilish belgilarga ega. Masalan, kipriklar yordamida harakatlanish xuddi shunday belgilardan deyish mumkin. Rivojlanish davrida mezoderma qavatining hosil bo ‘lishi esa ul- ami chuvalchanglarga yaqinroq ekanligini ko‘rsatadi. Ana shu sababdan taroqlilar bo‘shliqichlilar bilan birga bitta umumiy ajdoddan kelib chiqqan deyish mumkin