|
Laboratoriya mashg’uloti №4
Mavzu:
Konsentrator va kommutatorni ishlashini o’rganish
.
Ishning maqsadi
: Konsentrator va kommutatorni ishlash
metodikasini egallab olish.
Topshiriq:
Nazariy qismni o‘rganish.
Konsentrator va kommutator haqida.
Bajarilgan ish haqida hisobot tayyorlash.
Nazariy qism
CorelDRAW dasturi vektorli tasvirlarni yaratishda yupqa
chiziqlardan tortib har xil formaga ega mo‘yqalamlardan
foydalanadi. Vektor grafikasi ―qo‘l yordamida‖ chizishdan yiroq
shuning uchun avval obyektning vektor konturini chizish kerak
keyin esa uni qanday qilib muharrirlashni o‘ylab ko‘rish kerak.
Shuni nazarda tutib CorelDRAW dasturi geometrik
figuralarni (to‘gri turtburchak, ko‘pburchak, ellips, spiral va h.)
chizish va muharrirlash imkoniyatiga ega va yanada ―erkin chizish‖
(pero, kalligrafik pero, va h.k.), gradient to‘rlar (Mesh Fill) va har-
xil egri chiziqlarni chizish uchun Bezie (Bezier) asboblariga ham
ega.
Vektor konturlarini muharrirlashda qanday asbob bilan
yaratilganidan qat‘iy turda Forma (Shape) va maxsus muharrir
paneli (Node Edit) (tugunlarni muharrirlaydi) foydalaniladi.
Konturlar va tayanch nuqtalar
Kontur
-
bu
dasturning
obyektlarni
chizishda
foydalaniladigan to‘gri chiziq bo‘lib obyektning strukturasini
tashkil qiladi. Kontur keyinchalik To‘ldirish (Fill) va Chegaralash
(Outline),
sifatida
foydalanilib
bosmaga
ham
chiqarilishi
mumkin.Agarda konturning bazi bir parametrlari yoq bolsa oddiy
holda kontur ko‘rinmaydi faqat maxsus holda ko‘rish imkoniyati
bor va bosmaga chiqarilmaydi.
Forma (Shape) asbobi yordamida ajratiladigan kontur alohida
obyekt (object) bo‘lib hisoblanadi. Kontur qoplagan segmentlardan
tashkil topgan bo‘lib u Bezie egri chizig‘i, tayanch nuqtasi,va
tugunlar(nodes)dan iborat. CorelDRAW dasturida konturning uch
turi mavjud. Agarda bitta tayanch nuqtasini o‘zgartirilsa u bilan
bog‘liq forma ham o‘zgaradi.
Segmentning formasi o‘zgatirilgan deganimiz boshqarish
nuqtalari ham o‘zgarishini bildiradi.
Standart obyektlar asboblari
Standart geometrik obyektlar (to‘griturburchak, kvadrat,
ellips, aylana, va h.) yordamida murakkab geometrik obyektlarni
chizish mumkin.
To‘griturburchak asbobi (Rectangle) to‘gri to‘rtburchaklar,
kvadrat va chetlari aylana shaklidagi to‘g‘ri to‘rtburchaklarni
chizishda foydalaniladi.
To‘g‘ri to‘rtburchak chizish uchun asbobni ishga qo‘shib
sichqoncha tugmasini kerakli razmerga ega bo‘lguncha ushlab
turilib qo‘yib yuboriladi. Agarda markazdan to‘g‘ri to‘rtburchak
chizmoqchi bo‘lsak tugmasi bilan birga ishlatiladi. Kvadrat
chizish uchun tugmasi bilan birgalikda ishlatiladi.
Obyektning parametrlarini o‘zgartirish uchun obyekt ajratilib
sichqonchani o‘ng tomoni bosiladi va menyu ochiladi bu yerda
Xossalar (Properties) dan obyektning Xossalari (Object Properties)
tanlanadi. Agarda to‘g‘ri to‘rtburchak uchlarini aylana shakliga
keltirmoqchi bo‘lsangiz Xossalar (Properties )dan foydalanib
(Corner roundness) da har bir uchining qancha foizga aylana
qilinishini ko‘rsatish kerak. Har bir uchining alohida aylana qilish
imkoniyati ham mavjud bo‘lib u Xossalar (Property Bar) yordamida
amalga oshiriladi.
Ellips asbobi (Ellipse) ellips va aylanalarni chizish uchun
ishlatiladi. Ellipsni ekran markazida chizish uchun bilan
birga, aylanani chizish uchun esa bilan birgalikda ishlatiladi.
Obyektning xossalarida ellipsni har xil o‘zgartirishlar qilish
mumkin. Bu yerda ellips tiplarini tanlash mumkin: Ellips (Ellipse),
Sektor (Pie) yoki Yoy (Arc).
Obyekt (Object) guruhi asboblari
Uchta asbobdan tashkil topgan bulib ular quyidagilar:
Ko‘pburchak (Polygon), Spiral (Spiral), Kordinat qog‘oz (Graph
Paper).
Ko‘pburchakni tomonlari berilgan geometrik obyekt deb
tushunilsa bo‘ladi. Ko‘pburchak turlaridan biri yulduzcha
hisoblanadi, uning uchlari qavariq ko‘pburchak ishiga joylashgan
va maydonni kesib o‘tib tutashtirilgan tomonlardan iborat figura
bo‘ladi. Ko‘pburchaklarni chizish tepada keltirilganlardan farqi
yo‘q.
Agarda bilan birgalikda chizilsa to‘gri ko‘pburchak
chiziladi ya‘ni hamma tomonlari teng bo‘lgan ko‘pburchak.
Parametrlarini o‘zgartirich uchun Obyektning Xossalaridan
(Object Properties) foydalaniladi.
Ko‘pburchaklarni chizganda (Polygon) tanlaniladi va uchlari,
tomonlari soni ko‘rsatiladi. O‘ng tomonda joylashgan oynada
obyektning qanday ko‘rinishdaligi ko‘rsatiladi.
Uchlarining qanaqa ko‘rinishda bo‘lishi kerakligini
(Sharpness) yordamida beriladi. Ko‘pburchak (Polygon) va Yulduz
(Star) turlaridan birini tanlash uchun ko‘rsatgich berilgan.
Bu ko‘rsatkichlar asboblar panelida Xossa (Property Bar).
berilgan bo‘ladi. Bu yerda shuni nazarda tutish kerakki dasturda
asboblar panelidagi (Polygon Tool) ko‘pburchalar parametrida
ko‘pburchakning yana bir turi yulduz ko‘pburchak (Polygon as
Star) ham mavjud.
Spiral asbobi (Spiral) asosan belgili radiusga va o‘ramga ega
geometrik obyektlarni chizishga mo‘ljallangan. Bu asbob bilan
ishlash to‘g‘ri to‘rtburchaklarni chizishga o‘xshaydi. Bu yerda
spiral turini simmetrik (Symmetrical) va logarifmli (Logarithmic)
dan bittasini tanlash kerak.
Eni va uzunligi teng bo‘lgan spirallar tugmasini bosib
turib chiziladi. Spiral parametrlarini (Property Bar) o‘zgartirsa
bo‘ladi.
Kordinata qogozi (((Graph Paper)))
Koordinata qog‘ozi (Graph Paper) yordamida oldindan
berilgan parametrlar bilan katakcha quriladi. Bu katakchalarni
grafiklar, diagrammalar chizganda foydalansa bo‘ladi. Katakcha
chizish yuqaridagi asboblarga uxshash bo‘ladi, masalan to‘g‘ri
to‘rtburchak bilan ishlaganga o‘xshaydi
Faqat bitta farqi katakcha o‘lchami bo‘ladi. U Koordinat
qog‘oz asbobi (Graph Paper Tool) va dialog oyna Parametrlar
(Options) orqali amalga oshiriladi. Katakchalar soni eniga (Number
of cells wide) nechta katakcha, katakchlar soni bo‘yiga (Number of
cells high) nechta katakcha joylashtirishni ko‘rsatadi. Agarda
kvadrat shakldagi katakcha kerak bo‘lsa u holda tugmasi
bilan birgalikda ishlatiladi. Parametrlarini esa Xossalar (Property
Bar) dan o‘zgartirsa bo‘ladi.
Egri chiziqlar guruhi asboblari (Curve)
Egri chiziqlar guruhi (Curve) asboblar paneli :
Chizish,(Freehand), Bezie (Bezier), Pero (Natural Pen), O‘lchovli
chiziq (Dimension), boglovchi chiziqlar(Connector Line) и
boglagich (Connector) iborat. Chizish (Freehand) asbobi asosan
hoxlagan turdagi chiziqlarni chizishga mo‘ljallangan Вu asbob
yordamida chizilganda avtomatik ravishda tayanch nuqtalari
tanlangan vektor konturi paydo bo‘ladi. Kontur chizilgandan keyin
konturni muharrirlash mumkin bo‘ladi.
Bu asbob bilan chilganda mos chiziq qalinligi va rangi tanlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
