Laboratoriya mashg‘uloti №1 Mavzu: Kompozitsion material ishlab chiqarish uchun matritsa materialini tanlash va uning xossalarini aniqlash. Ishning maqsadi

Laboratoriya mashg‘uloti №1
Mavzu: Kompozitsion material ishlab chiqarish uchun matritsa materialini tanlash va uning xossalarini aniqlash.
Ishning maqsadi: Termoreaktiv va termoplastik polimer materiallarning tarkibi va xossalarini о ‘rganish.
Tajriba o‘tkazish uchun kerakli jihozlar va reaktivlar: smolalar - poliefir, epoksid, fenoloformaldegidli; qotiruvchilar - polietilenpoliamin (PEPA), trietanolaminotitanat (TEAT), malein angidrid (MA), gidroperoksid izopropilbenzol (giperiz); tezlatuvchi: kobalt naftenati (NK).
Nazariy qism.
Matritsa materiali turiga qarab kompozitlarni qo‘yidagicha klassifikatsiya qilish mumkin:
Polimer matritsali kompozitlar
Keramik matritsali kompozitlar
Metall matritsali kompozitlar
Oksid-oksid kompozitlar
Kompozitsion materiallarda matritsa materialning bir jinsligini, monolitligini ta’minlaydi, buyumning shaklini va armirovka komponentlarning o‘zaro joylashishini saqlaydi, ta’sir etayotgan zarba va kuchlanishlarni material hajmi bo‘yicha tekis taqsimlaydi, tolalarga bir xil kuchlanishni taqsimlashga harakat qiladi. Bundan tashqari matritsa armirovka komponentlani mexanik va kimyoviy ta’sirlardan ham himoyalaydi.
Kompozit materiallar olishda termoreaktiv polimerlardan bog‘lovchi sifatida foydalaniladi. Termoreaktiv polimer bog‘lovchilar sintetik smolalar va qotiruvchi, katalizatorlardan tashkil topgan ikki yoki ko‘p komponentli sistema hisoblanadi.
Bog‘lovchining tarkibi qotish reaksiyasining borishi va mahsulotning mexanik xossalariga bog‘liq bo‘ladi.
KM tayyorlashda ko‘p hollarda poliefir, epoksidli yoki fenolformaldegidli bog‘lovchilar qo‘llaniladi. Poliefirmaleinatlar (poliefir smollar) tarkibi, kimyoviy tuzilishi va molekuiyar massasidan kelib chiqqan holda qovushqoq suyuqlik yoki qattiq moddadan iborat. Temperatura va qotish tezligi initsiator va tezlashtiruvchi turini tanlash orqali aniqlanadi. Qotmaydigan epoksid smolalar eriydigan qovushqoq suyuqlik yoki m o'rt qattiq moddalar hisoblanadi. Epoksid smolalarning qotiruvchisi sifatida aminlar ishlatiladi.
Qotirilmagan fenoloformaldegid smolalar qovushqoq suyuqlik yoki 60-120°C da suyuq xolga o‘tuvchi qattiq mo‘rt shaffof amorf massa hisoblanadi.