Laboratoriya ishi suyuqlikli termometrlar

Dilatometrik termometrlar. Dilatometrik termometrlarning ishlash prinsipi undagi sterjenlarning issiqlikdan bo‘yiga (chiziqli) cho‘zilishiga asoslanadi. Bunday termometrlardan eng soddasining tuzilish sxemasi 3- rasmda ko‘rsatilgan, Undagi trubka 1 va sterjen 2 xaroratni o‘lchanishi lozim bo‘lgan muhitga kiritilganda trubka 1 ichiga kiritilib, uning tubiga mustahkam payvandlangan sterjen 2 va trubka 1 ning nisbiy cho‘zilishiga muvofiq richag sistemasi siljiydi va strelka 3 ni shkala bo‘yicha buradi. Agar trubka 1 issiqlikdan cho‘zilish koeffitsiyenti katta bo‘lgan metall – nikeldan, uning ichidagi sterjen 2 issiqlikdan cho‘zilish koeffitsiyenti ₂ juda kichik bo‘lgan invardan tayyorlangan, ya’ni ₂<₁ bo‘lsa, sterjenlarning (L nisbiy cho‘zilishini

L =  (₁ – ₂) (3)

formula bo‘yicha topiladi, bu yerda  – boshlang‘ich va so‘nggi xaroratlarni farqi, ya’ni muhit xaroratnining o‘zgarishi



3 – rasm. Dilatometrik termometr. 1 – nikel yoki jez trubka. 2- invar sterjen. 3 – strelka.

Nazorat savollari

1. 
   Simobli termometrning prinsipial sxemasini keltiring, uni ishlashini qisqacha qilib tushuntirib yozing;
   
2. 
   Simobli termometrning kengaytirilgan va soddalashtirilgan struktura sxemalarini keltiring;
   
3. 
   Termometrning statik va dinamik tanglamasini keltirib chiqaring.