Laboratoriya ishi qoidalari

4-Laboratoriya ishi
Suvni yumshatish va tuzsizlantirish.
Suvni yumshatish Suvni yumshatish – suvni kalsiy va magniy tuzlaridan tozalashdan iboratdir. Bu tadbir ko‘proq korxonalarni suv bilan ta’minlashda qo‘llaniladi. CHunki aksariyati sanoat ishlab chiqarish texnologiyalari yumshoq suv talab qiladi. Suvning qattiqligi mg ekv/dm3 da o‘lchanadi.1 mg ekv/dm3 qattiqlik suvda 20.04 mg/dm3 Sa yoki 12.16 mg/dm3 Mg bo‘lishini ko‘rsatadi.

• 
  Suvning umumiy qattiqligi vaqtincha va doimiy qattiqlikka bo‘linadi.
  
• 
  Suv qattiqligi bo‘yicha quyidagi guruxlarga bo‘linadi:
  
• 
  Juda yumshoq suv 1,5 mg ekv/ dm3 gacha
  
• 
  Yumshoq 1,5-3,0 mg ekv/ dm3
  
• 
  O‘rtacha 3,0-6,0 mg ekv/ dm3
  
• 
  Qattiq 6,0-10,0
  
• 
  Juda kattik 10,0 mg ekv/ dm3
  

GOST talabi bo‘yicha suvning qattiqligi 7 mg ekv/l gacha bo‘lishi talab etiladi.
Suv tozalash amaliyotida suvni yumshatishning quyidagi asosiy usullaridan foydalaniladi.
Termik usul- suvni temperaturasi ko‘tarilib uning tarkibidan erkin karbonat kislotasi ajralib ikki atomli kalsiy va magniy molekulalarining parchalanishi ro‘y beradi. Ca(HCO3)2= CaCO₃+ CO₂+H₂O
Reagent yoki oxakli – soda usuli – suvga soda yoki oxak bilan ishlov berib suvni yumshatishga asoslangan. Suvga soda yoki oxak eritma xolida qo‘shiladi.
Ca(OH)₂+ Ca(HCO₃)₂=2 CaCO₃+ 2H₂O
5-Laboratoriya ishi
Ionalmashinish usulida suvni yumshatish
Ishning maqsadi: suvni ionalmashinish usuli yumshatish jarayoni bilan tanishish, yumshatish samaradorligini aniqlash.
Tajriba uskunasinining sxemasi
Suvni ionalmashtirish usulida yumshatish uchun tajriba uskunasi diametrli 2,5-3,5 sm bo`lgan shisha trubkadan (1) iborat. Uning pastki qismiga perforirlangan shisha plastinka payvandlangan (2). Trubka kationit bilan (3) to`ldiriladi, uning balandligi 20-40 smni tashkil qiladi. Trubkaning tag qismidagi jo`mrak (4) yordamida kolonkaning yuqori qismidan (5) quyilgan suv yoki eritmaning oqish tezligi boshqarish turiladi. Kolonkadan oqib o`tkan suyuqlik to`plagichda yig`iladi (6). Uskunaning ba`zi elementlari shtativda qotiriladi (7)