Laboratoriya ishi Mavzu: Quyosh energiyasining chiqishi Ishning maqsadi

Simulation
»

«
Interaction
»

«
Line
» da ko‘rgan edik), 
aks holda u kam martta (10 martadan kam) «yutilib-sochiladi» (buni biz yuqorida 
«
Simulation
»

«
Interaction
»

«
Continuum
»da 
ko‘rgan 
edik). 
«
Interaction
»

«
Diffusion
» misolida Quyoshdan foton sochilishining grafigi IV 
sahifaning o‘ng pastki qismida chizib boriladi. 
SPEKTRAL CHIZIQ HOSIL BO‘LISH JARAYONI 
 
(«Line Formation»)
 
(V sahifa)
«
Return
» ni bosib II sahifaga qayamiz va «
Simulation
»

«
Line Formation
» ni 
ishga tushiramiz (V sahifa). Sahifaning o‘ng tomonidagi «
Run
» ni bosamiz, chap tomonda 
foton (oq sharcha) lar chiqa boshlaydi va har bir foton sahifa o‘rtasidagi qizil silindr 

---

(atmosfera) ga tushadi va undan ixtiyoriy tomonga sochiladi. Bu sochilgan fotonlarning 
bir qismi kuzatuvchiga (o‘ng tomondagi ko‘zga) kelishi mumkin. Ko‘zga tushgan 
fotonlarning soni avtomatik ravishda sanaladi va «
Detected
» yozuv to‘g‘risidagi 
katakchada ko‘rinadi (6-rasm, o‘ngda). Bu yozuv ustidagi «
Photon Sent
» yozuv 
to‘g‘risida chapdan chiqqan fotonlar soni ko‘rinadi (uni o‘zgartirish mumkin), buning 
uchun «
Parametrs
» ni bosing «# 
of Photons
» yozuvli sahifa chiqadi, uning katagiga 
fotonlar sonini (1 dan 100 gacha) yozish mumkin. Bu ishni bir necha marta takrorlash 
kerak. 
 
 
6-rasm. 
 
Natijada Quyoshning ichki qatlamlaridan chiqayotgan fotonlardan nechtasi 
atmosferadan o‘tib kuzatuvchi tomon sochilganini aniqlash mumkin. Tajriba shuni 
ko‘rmatadiki 15 ta fotondan 14 tasi atmosferada yutiladi, natijada spektral chiziq hosil 
bo‘ladi va bittasi kuzatuvchiga etib keladi, ya’ni spektral chiziqda Quyosh atmosferasi 
notiniq va ichki qatlamlardan chiqayotgan fotonlarni ko‘pchiligi undan o‘taolmaydi. 
Spektral chiziqda atmosferaning notiniqligi chiziqni hosil qilayotgan atomni yutish 
koeffitsentiga bog‘liq. Masalan, Quyosh atmosferasi Sa ioni chiziqlari (H 

3968 Å va K 

3933 Å) va vodorod atomining qizil chizig‘i (

6563 Å) da nihoyatda notiniq yoki Quyosh 
tasviri xira, biroq shu atomlarning boshqa chiziqlarda u ancha oydin, ya’ni yorug‘. 
Shunday qilib, foizlarda ifodalanib qayd qilingan («