Laboratoriya ishi. Maksvel mayatnigi yordamida energiyani saqlanish

Oʻlchash namunalari. 
1-jadval: h masofa tanlangan, t vaqt oʻlchangan Δt va tezlik hisoblanadi. 
Natijalar tahlili. 
a)
Harakat dinamikasini tahlil qilish. 

---

2.3-rasm: s-masofa (qora toʻrtburchak) va 
tezlik(qizil uchburchak) 
qiymatining t vaqtga bogʻliqligi. 
2.3-rasmda 1-jadvalda keltrilgan oʻlchash natijalari grafik tarzda keltirilgan. 
E’tibor qilingki, X-oʻqidagi oʻlchangan vaqt qiymatlari masofa va tezlikka ham 
tegishlidir. 
Koʻrinib turibdiki masofaning vaqtga bogʻliqligi chiziqli, tezlik qiymati esa 
parabolik bogʻlanishga ega. 
Demak, s ~ t
2
va v ~ t bogʻlanishga ega boʻlamiz. 
b) I inertsiya momentini aniqlash. 
h va v ning oʻlchangan qiymatlarini (2.6) tenglamaga qoʻyib har bir 
oʻlchangan qiymatlar uchun I inertsiya momentini aniqlang. 2-jadval: 
Aniqlangan oʻrtacha qiymat quyidagicha 
I = (1.03 ± 0.03) 10
-3
kg m
2 
c) Energiya aylanishi 
(2.3) va (2.4) tenglamalardan hamda I inertsiya momenti qiymatidan foydalanib 
biz potensial E
pot
va E
kin
kinetik energiyani aylanma E
ayl
va ozʻgarish energiyasi 
E
trans
yigʻindisi sifatida hisoblab topish mumkin (3-jadval). 
Sinash uchun savollar: 
1. Maksvel diski ishlash prinsipi haqida ma’lumot bering. 
2. Energiya saqlanish qonunini tushuntiring. 

---

3. Potensial energiyaning kinetik va aylanma harakat energiyasiga aylanishini 
tushuntiring. Inertsiya momentini haqida ma’lumot bering