Laboratoriya ishI №3,4 Ikki o’zgaruvchili mantiqiy funksiyalarni amalga oshirish Ishdan maqsad

3– rasm. ILI jarayonini amalga oshirish
Kirish signallari 0 ga teng bo’lganda, birinchi elementning chiqishida signal 1 mavjud bo’ladi. Bu signal ikkinchi elementning kirishiga o’tganda, uning chiqishida signal 0 paydo bshladi. Birinchi elementning kirishlaridan biriga signal 1 berilgan taqdirda ham, ikkinchi elementning kirishiga signal 0 yuboriladi va uning chiqishida signal 1 paydo bo’ladi. Shunday qilib, agarda birinchi elementning kirishlaridan biriga yoki bir yo’la bir nechasiga 1 signallar yuboriladigan bo’lsa, bunday taqdirda ikkinchi elementning chiqishida signal 1 mavjud bo’ladi. Shunday ekan, sxema ILI jarayonini amalga oshiradi.
Ushbu sxema (1.3-rasm) bajarayotgan funksiya quyidagi ifodaga ega bo’ladi:
va
Unda
ILI elementining shartli belgisi 1.3.b-rasmda keltirilgan.Ikki o’zgaruvchi bilan I jarayonini hosil qilish uchun 3 ta ILI – NE elementi ishlatiladi. Bu tarzdagi amalga oshirishning sxemasi 1.4.a-rasmda ko’rsatilgan.

a) b)

4– rasm. I jarayonini amalga oshirish


signal berilganda elementlarning chiqishlarida 1 signallar mavjud bo’ladi va ular 3-elementning kirishiga ko’chishi orqali o’sha elementning chiqishida 0 ga teng bo’lgan signal hosil qiladi. Sxemaning kirishlariga faqat birginna signal 1 berilayotganda, masalan x1, unda 1-elementning chiqishida signal 0 mavjud bo’ladi. 2-element chiqishida signal 0 mavjud bo’ladi. Bu signallar 3-elementga o’tib, uning chiqishida 0 ga teng bo’lgan signal hosil qiladi. Agarda sxemaning ikkala kirishiga 1 ga teng bo’lgan signallar kelayotgan bo’lsa, 1 va 2-elementlar chiqishida signallar 0 ga, sxemaning chiqishida esa 1 ga teng bo’ladi. Demak, ushbu sxema I jarayonini bajaradi.Ushbu sxema (1.4-rasm) bajarayotgan funksiya quyidagi ifodaga ega bo’ladi:
; , unda

I elementining shartli belgisi 1.4.b-rasmda keltirilgan.
Uchta asosiy funksiya (NE, ILI, I)ni universal I-NE element bazisi (Sheffer funksiyasi) yordamida ham amalga oshirish va ifodalash mumkin. I-NE elementining shartli belgisi 1.5-rasmda keltirilgan.
I-NE bazisi: