Laboratoriya ishi №2

4.Xisoblash fo‘rmulalari 
А 
W 
V 

---

1.P=I·U·Cos

kVt. 2.R = U
1-2 
/ I Om. 3. Z= U
1-4 
/ I Om. 4.X
L
= U
3-4 
/ I 
Om. 
5.X 
s
=
U
2-3 
/ I Om. 6.L= X
L
/ 2

·f Gn. 7.S=1/
2

·f·X
s
mkf. 8. Cos

= R/ IU 
9.Q
L
= I
2 
·X
L
Kvar. 10.Q
c
= I
2 
·X
c
Kvar. 11.S=I·U kVa. 12. f =50 Gts. 
Nazariy tushunchalar.
Barcha qarshilikni boshini bir nuqtaga va ohirini ikkinchi nuqtaga 
ulash paralel ulash deb ataladi. Paralel ulangan tarmoqlarda kuchlanish bir hil bo‘ladi, ya’ni 
U=U
1
=U
2 
=…=U
n
=U;
har-bir tarmoqdagi tok kuchi shu tarmoqlar kuchlanishlariga to‘gri, 
qarshilik lariga teskari proportsional. Tarmoqlardagi toklarning yigindisi tarmoqlanishgacha 
bo‘lgan tokka teng, ya’ni 
I=I
1
+I
2
+I
3
+…I
n
;
Paralel zanjirni ekvivalent o‘tkazuvchanligi alohida 
tarmoqlar o‘tkazuvchanligining yigindisiga teng, ya’ni
g=g
1
+g
2
+g
3
+…+g
n
;

*
~ U
R

L
C
 

T
1
T
2 
Iste’molchilarni parallel ulash 
Ishni bajarish tartibi
1. Keltirilgan printsipial sxema yigilsin. 
2.T
1
va T
2 
ulagichlarni uzib aktiv qarshilikdan iborat bo‘lgan zanjir hosil qilinsin. Shu zanjirdagi 
tok va
Tekshirilayotgan 
zanjir 
O‘lchashlar 
Hisoblashlar 
I 
P 
U 
I
R
I
L
I
c
Y 
g
R
b
L
b
c
f 
S 
Cos

R
R, L 
R, C 
R, L, C 
kuchlanishlar tushuvi o‘lchansin. O‘lchov natijalari jadvalga yozilsin. 
3.T
1
ulagichni ulab aktiv-sigim qarshilikli zanjir yigilsin, T
2
ulagich uzilib tok va kuchlanishlar 
tushuvi o‘lchansin. O‘lchov natijalari jadvalga yozilsin. 
4.T
2 
ulagichni ulab T
1 
ulagich uzilib aktiv-induktiv qarshilikli zanjir yigilsin va zanjirdagi tok va 
kuchlanishlar tushuvi jadvalga yozilsin.
 
4.Xisoblash fo‘rmulalari. 
1.Y=I/U zanjirni to‘la o‘tkazuvchanligi 2.g=I
R
/ U R ni aktiv o‘tkazuvchanligi
3.b
L
=I
L
/ U induktiv o‘tkazuvchanlik 4.L= b
L
/2

·f galtak induktivligi Gn 
5.b
c
=I
c
/U sigim o‘tkazuvchanlik Sm

6.C= b
c
/2

·f kondensator sigimi f 
7.Cos

=g
R
/Y quvvat koeffitsenti 8.P=I·U·Cos

aktiv quvvat kVt, 
9.Q=I·U·Sin

reaktiv quvvat Var, 10.S=I·U to‘la quvvat kVa. 
O‘z-o‘zini tekshirish savollari 
1. Paralel ulangan zanjirni umumiy o‘tkazuvchanligi va qarshiligi qanday topiladi? 
2. Qarshilik, o‘tkazuvchanlik, dielektriklik nima?

3.Om va Krixgof qonunlarini 

tushuntiring?
4. Iste’molchilarning turlari, harakterlovchi kattaliklari, birliklarini tariflang? 
А 
W 
А 
А 
А 
V