Лаборатория иши №1

Laboratoriya ishi №9. 

GIPS ASOSIDA BOG‘LOVCHI MAXSULOTLAR OLISH 

   

Ishdan maqsad: Mineral o‘g‘itlar chiqigndisi bulgan fosfogipsdan bog‘lovchi 

mahsulotlar olish texnologiyasi jarayonini o‘rganish. 

 

Tajriba utkazish uchun kerakli buyumlar, jihozlar va reaktivlar. 

1.Quritish shkafi. 

2.Chinni xovoncha. 

3.№008 elak. 

4.Qozoncha yoki tovacha. 

5.Qumli laboratoriya xammomi. 

6.Elektr plitkasi yoki gaz gorelkasi. 

7.Metall gilzali termometr. 

 

Ishni bajarish tartibi 

Laboratoriya  sharoitida  mineral  o‘g‘itlar  chiqindisi  bo‘lgan  fosfogipsdan 

bog‘lovgi  maxsulot  –  qurilish  gipsi  olish  uchun  oldindan  quritish  shkafida  biroz 

quritib  olingan  fosfogipsni  laboratoriya  tegirmonida  yoki  chinni  xovonchada 

GOST  125-70  talablariga  mos  keladigan  darajagacha  maydalanadi.  Sungra  №008 

elakdan  15%  qoldiq  qolguncha  utkaziladi.  Sungra  quritish  shkafiga  joylashtirilib 

50-95

0

С  xaroratda  2-3  soat  davomida  muntazam  aralashtirilib  turgan  holda  

quritiladi.  Quritish  vazni  doimiy  holga  kelguncha  davom  ettiriladi.  Quritish 

natijasida fosfogips gigroskopik namlikdan quritiladi va bog‘langan suv miqdorini 

aniqlaymiz. Nazariy jixatdan, bog‘langan suv 20,93% ni tashkil qiladi, bu esa o‘z 

navbatida  ikki  molekula  suvga  to‘g‘ri  keladi.  Amalda  turli  aralashmalar  mavjud 

bo‘lganligi sababli bog‘langan bog‘langan suv miqdori nisbatan kam bo‘ladi. 

Yaxshilab  maydalangan  va  quritilgan  fosfogips  gaz  yoki  elektr  plitkasi 

yordamida  qizdiriladigan  qozoncha  (tovacha)  ga,  solib  qumli  laboratoriya 

hammomiga joylashtiriladi va asta sekin qizdirib pishiriladi. 

Pishirish  davomida  fosfogips  kukuni  xarorati  termometr  yordamida  ulchab 

turiladi.  Termometr  metall  gilzaga  urnatilib,  uning  yordamida  fosfogips  tez-tez 

aralashtirib turiladi. 

---

 

30 

Shunday  qilib  gilzadagi  termometr  bir  vaqtda  aralashtiruvchi  va  xaroratni 

ulchovchi vazifasini bajaradi. 

Pishirish  davrida  xarorat  150-160

0

С  dan  oshib  ketmasligiga  e’tibor  berish 

kerak. Buning uchun gorelka alangasini uzgartirib turiladi yoki elektr plitkasi vaqti 

– vaqti bilan uchirib – yoqilib turiladi. (xarorat avtotransformator yerdamida elektr 

plitkaga tegishli kuchlanish berish bilan boshqarib turilsa xam buladi ). Pishirish  2 

soat davom etadi. Sungra bog‘langan  (gidrat) suvni aniqlanadi. Nazariy jihatddan 

bog‘langan suv 6,21% bulishi kerak.