Лаборатория иши №1

Olingan natijalar jadvalda qayd qilinadi 

Pishirish 

vaqtining  

davomiyligi 

30 min. 

60 min. 

90 min 

120 min. 

Maxsulotning 

og‘irligi  

  

  

  

  

Xisobot tuzish 

-ishni bajarish uchun topshiriq.  

-tajribaning qisqacha bayoni. 

-tadqiqot ishlarining natijalari hisobi. 

-tadqiqot natijalaridan chiqqan xulosalar. 

Adabiyetlar 

1.Ю.  М.  Бутт,  В.В.  Тимашев  и  другие  «Практикум  по  химической 

технологии вяжущих материалов» 

2.T.A Otakuziyev, E.T Otakuziyev   «Bog‘lovchi moddalar» Toshkent-2002 y. 

Laboratoriya ishi № 10 

OSON SUYUQLANADIGAN SHISHA TAYYORLASH 

Shisha  hosil  qiladigan  birikmalar,  shisha  hosil  qiluvchilar  deb  nomlanadi. 

Shisha hosil qiluvchi oksidlarga quydagilar kiradi. B

2

O

3

, GeO

2

, SiO

2

, P

2

O

5

, As

2

O

5

, 

Al

2

O

3

, V

2

O

5

 va boshqalar.  Э

2

О va ЭО holdagi oksidlar shishaning tarkibiga kiradi. 

Lekin,  alohida  holda  shisha  hosil  qilmaydi.  Shisha  hosil  bo‘lishida  Q1  va  Q2 

oksidlanish darajali kationlar silikat panjarasida joylashadi. 

Shishaning xossasi uning tarkibiga kirgan oksidlar orqali aniqlanadi. Masalan: 

BaO,  GeO

2

,  PbO  oksidlari  nur  sindirish  ko‘rsatgichini  oshiradi.  (optik  shishalar 

uchun), Al

2

O

3

 mexanik mustahkamlikni oshiradi (tara shishalar uchun) va H.k.. 

Ko‘pgina  oksidlar  shishada  erib,  shishaga  biror-bir  rang  beradi.  Eng  ko‘p 

tayyorlanadigan  shishalardan  biri  oddiy  silikat  shishasidir.  Bunga  deraza  oynasi 

misol bo‘la oladi. Shishaning tarkibidagi asosiy birikmalar Na

2

O∙CaO∙6SiO

2

 . 

Shisha tayyorlash quydagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi. 

1.oksidlarni maydalash va elash. 

2.oksidlarni dozalash. 

3.oksidlarni aralashtirish 

4.shishani pishirish. 

Laboratoriya  sharoitida  shishani  elektr  pechlarda  pishirgan  maqul.  Ayniqsa 

oson  eruvchan  shishalarni  tayyorlash  oson.  Bularga  qo‘rg‘oshinli  va  qo‘rg‘oshin-

---

 

31 

borli  shishalarni  tayyorlash  oson  chunki  ularning  erish  haroratlari  juda  past.  Shu 

shisha asosida rangli shishalar olish mumkin. 

Ishdan maqsad:15-20 g oson eruvchan rangli shisha olish