Лаборатория иши №1


Kimyo-texnologik jarayonlarni issiqlik kirim-chiqim hisoblari



Download 0,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/59
Sana25.01.2023
Hajmi0,74 Mb.
#902619
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   59
Bog'liq
Umymiy kimyoviy tyexnologiya (laboratoriya).doc

 
Kimyo-texnologik jarayonlarni issiqlik kirim-chiqim hisoblari 
Odatda kimyo-texnologik jarayonlar uchun energiyani saqlash qonuni 
asosida issiqlik balans tuziladi: uning umumiy tenglamasi: 
Q
кирим
= Q
чиҚим
Issiqlik balansi doimiy tuxtovsiz harakatdan apparatdan (jarayonlar) uchun 
odatda ma’lum bir vaqt birligida (kol./soat, kal./kun, kkal./soat, kkal./kun yoki 
dj/soat, kdj/kun,), davriy (to‘xtab-to‘xtab harakatlanuvchi) jarayonlar uchun shu 
sikl vaQti uchun tuziladi. 
Q
Қ 
+ Q
c
+ Q
г
+ Q
ф.у.
+ Q
p
+ Q
т.к.и.
= Q
/
к
+ Q
/
..
.
/
/
.
.
/
/
и
ч
т
P
у
ф
г
c
Q
Q
Q
Q




Bu yerda: Q
Қ 
, Q
c ,
Q
г
– apparatga qattiq, suyuq, gaz moddalar bilan 
kiritiladigan issiqlik; Q
Қ
/
, Q
c
/
,
Q
г
/
- qattiq, suyuq, gaz holdagi maxsulot, 
reaksiya yarim maxsulotlari, reaksiyaga kirishaolmay qolgan dastlabki moddalar 
issiqligi; Q
ф.у.
ва Q
ф.Ў
/
- issiqlik chiqarish yoki yutilioshi bilan fizik o‘zgarishlar 
issiqligi. Q
p. 
ва
Q
p
/
-endo, ekzotermik reaksiyalar issiqligi; Q
т.к.и.
ва Q
т.к.и.
/

apparatga tashqaridan kiritiladigan va tashqariga chiqariladigan issiqlik miqdori. 
Q
Қ 
, Q
c,
Q
г
;Q
/
к
,Q
/
/
г
c
Q

larni quyidagicha xisoblash mumkin: 
Q = Gct = kg/soat; kkal/kg*grad.; kkal/soat. 
Gazlar issiqlik sig‘imini Т
0
К uchun: 
C = C
0
+ a
1
T + a
2
T
2
;
C
o
, a
1,
a
2
- kitoblardan olinadi. 
Aralashma issiqlik sig‘imi: 
С
ар

...
...
3
2
1
3
3
2
2
1
1






G
G
G
c
G
c
G
c
G
Q
ф.у
= G
1
r
1
+ G
2
r
2
+ G
3
r
3
+ … 


60 
r
1
,r
2
,r
3
- fazaviy o‘zgarish issiqliklari (kondensatsiya, kristallanish, эриш,
Gess qonuniga muvofiq reaksiya issiqlik effekti q
p
0
(standart sharoit 
Т=298
0
С (+25
0
); Р=1 atm uchun) reaksiya natijasida hosil bO‘lgan moddalr 
yaratilish issiqliklar yig‘indisidan, reaksiyaga kirishuvchi moddalar yaratilish 
issiqliklari tengdir: А + В == С + D +q

izobar sharoitda:
q
0
P
= (q
ярат.D 
+ q
ярат.Е
) - (q
ярат.А
+ q
ярат.В

q
0
.
ярат
= -ΔH
0
Nerxst tenglamasiga muvofiq har xil Tda q
p
:
q
p
= q
0
P
+ Δa
c
T + 1/2Δa
1
T
2
+ 1/3Δa
2
T
3
Q
t.k.i.
= GcΔt, yoki Q
t.k.i.
= К
n.a.k.
F(t
is
- t
sovuk

Yoqilg‘ilarni yoqish issiqligi. Mendeleyev tenglamasiga muvofiq: 
Q
ё.ё.и.
= 339,3*с + 1256*Н – 109(0 - S) – 25,2(9Н +W) 
С, Н, О, S –uglerod, vodorod, kislorod, oltingugurt % miqdorlari. 
W – nomlik % miqdori. 
G
1
= 105 ohaktosh va koksdan iborat bo‘lgan shixtani kuydirishda 
aniqlansin: 1) tarkibida а = 91% С, в = 7% ?, с = 2% suv bO‘lgan koks sarfi; 2) 
O‘choq gazi % tarkibida; 3) Kuydirish reaksiyasi issiqligi, agarda moddalarning 
hosil bo‘lish issiqliklari quyidagicha bo‘lsa: 
Q
CaCO3 
= 1206000 kDj/kmol; Q
CaO
= 635100 kDj/kmol; 
Q
CO2
= 393510 kDj/kmol;
Ohaktoshni parchalanish darajasi х = 95,0 va α = 1,4 marta ko‘p bulayotgan 
bulsa; 
Yechim: 1) 1 kmol, ya’ni 100 kg oxaktoshni termik parchalanishi 
CaCO

CaO +CO

–Q 
Issiqligi Q
1
=Q
CaO
+ Q
CO2
– Q
CaCO3
=635100 +393510 –1206000 = 177390 
kDj/kmol. 
Pargalanish darajasi e’tiborga aniksa 
Q
2
=Q
1
100
Х
=(-177390) 0,95 = - 168520kj/kmol


61 
YA’ni shuncha issiqlik 100kg yoki 1 kmol ohaktoshni kuydirish uchun 
keark ekan, ya’ni reaksiya endotermik ekan.
Toza uglerod yonish issiqligi q
c
= 32784 кДж/ кг бЎлса G1 = 105 
oxaktoshni kuydirish uchun kerak bO‘lgan issiqlikni (agarda uglerod tuliq yonsa) 
hosil qiluvchi uglerod miqdori: 
G
2

кг
q
G
Q
c
514
100
32784
10000
168520
100
1
2






uglerod 
Agarda koksdagi uglerod miqdori a = 91% С bo‘lsa, koks sarfi:
G
3

кг
a
G
564
91
100
514
100
2




koks. 
2.O‘choq gazi % tarkibini aniqlash: (СО
2
+ О
2(ozod)
+ N
2
) СО
2
miqdori: 
а) СаСО
3
= СаО + СО
2
– Q
1
Б) С + О

= СО
2
+ Q
2
10т ohak tosh parchalanganda chiqadigan СО miqdori: 
100kg СаСО
3
__ 22,4м
3
СО
2
10000 kg СаСО
3
__ V
1
V


2
3
1
2128
100
%
100
10000
4
,
22
%
95
100
%
100
4
,
22
СО
м
кг
кг
кг
G
х








Б) 514 uglerod yonganda СО2: 
V


2
3
2
5
,
959
12
4
.
22
СО
м
кг
G


hosil bO‘ladi. 
Barcha СО
2
: V3 = V1 + V2 = 2128 + 959,5 = 3087,5 м
3
СО

Kislorod miqdori : 
Koks yoqish uchun СO2 miqdoriga teng O2 miqdori: 
V
4
= V
2
= 959.5м
3
О
2
Agarda α = 1,4 ligini e’tiborga olsak, О
2
miqdori: 
V
5
= V4*α = 959.5*1.4 = 1343.3 м
3
О
2
Reaksiyaga kirishmay qolgan ozod O2 miqdori: 
V

= V
5
– V
4
= 1343.3 – 959.5 = 383.8 м
3
О
2
Havo bilan kiradigan N
2
miqdori: 


62 
V
7

7
.
5060
%
21
%
79
2
2
5


O
N
V
м
3
N
2
Shunday qilib, o‘choq gazi tarkibi: 
СО

= V
3
= 3087.5 м
3
yoki Р
СО2
= 36,2%(h) 
O
2
= V
6
= 383.3 м
3
Р
О2
= 4,5% (h) 
N
2
= V
7
= 5060.7 м
3
Р
N2
= 59.3% (h) 
Jami:8532м
3
Р = 100% 

Download 0,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish