Лаборатория иши №1

Olingan natijalar jadvalda qayd qilinadi 
Pishirish 
vaqtining
davomiyligi 
30 min. 
60 min. 
90 min 
120 min. 
Maxsulotning 
og‘irligi
Xisobot tuzish 
-ishni bajarish uchun topshiriq.
-tajribaning qisqacha bayoni. 
-tadqiqot ishlarining natijalari hisobi. 
-tadqiqot natijalaridan chiqqan xulosalar. 
Adabiyetlar 
1.Ю. М. Бутт, В.В. Тимашев и другие «Практикум по химической 
технологии вяжущих материалов» 
2.T.A Otakuziyev, E.T Otakuziyev «Bog‘lovchi moddalar» Toshkent-2002 y. 
Laboratoriya ishi № 10 
OSON SUYUQLANADIGAN SHISHA TAYYORLASH 
Shisha hosil qiladigan birikmalar, shisha hosil qiluvchilar deb nomlanadi. 
Shisha hosil qiluvchi oksidlarga quydagilar kiradi. B
2
O
3
, GeO
2
, SiO
2
, P
2
O
5
, As
2
O
5
, 
Al
2
O
3
, V
2
O
5
va boshqalar. Э
2
О va ЭО holdagi oksidlar shishaning tarkibiga kiradi. 
Lekin, alohida holda shisha hosil qilmaydi. Shisha hosil bo‘lishida Q1 va Q2 
oksidlanish darajali kationlar silikat panjarasida joylashadi. 
Shishaning xossasi uning tarkibiga kirgan oksidlar orqali aniqlanadi. Masalan: 
BaO, GeO
2
, PbO oksidlari nur sindirish ko‘rsatgichini oshiradi. (optik shishalar 
uchun), Al
2
O
3
mexanik mustahkamlikni oshiradi (tara shishalar uchun) va H.k.. 
Ko‘pgina oksidlar shishada erib, shishaga biror-bir rang beradi. Eng ko‘p 
tayyorlanadigan shishalardan biri oddiy silikat shishasidir. Bunga deraza oynasi 
misol bo‘la oladi. Shishaning tarkibidagi asosiy birikmalar Na
2
O∙CaO∙6SiO
2
. 
Shisha tayyorlash quydagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi. 
1.oksidlarni maydalash va elash. 
2.oksidlarni dozalash. 
3.oksidlarni aralashtirish 
4.shishani pishirish. 
Laboratoriya sharoitida shishani elektr pechlarda pishirgan maqul. Ayniqsa 
oson eruvchan shishalarni tayyorlash oson. Bularga qo‘rg‘oshinli va qo‘rg‘oshin-

---

31 
borli shishalarni tayyorlash oson chunki ularning erish haroratlari juda past. Shu 
shisha asosida rangli shishalar olish mumkin.