Laboratoriya ishi №1 Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash texnika xavfsizlik koidalari

TITRIMETRIK ANALIZ NATIJALARINI HISOBLASH

Namunadagi aniqlanayotgan komponentning protsent tarkibini quyidagicha formula bilan topishimiz mumkin:

E_A- A moddaning ekvivalentlar soni.

a – namunani massasi

n_A – normallik

A modda massasini ekvivalent massaga nisbati ekvivalent soni deyiladi (n_A).

f-alikvot ko`paytuvchi, aniqlanayotgan eritmaning umumiy xajmini alikvot xajmga nisbati.

b_A-umumiy aniqlanayotgan modda massasi.

g_A-titrlanayotgan alikvot eritmadagi izlanayotgan komponentni massasi.

1 litr eritmadagi erigan moddani ekvivalentlar sonini ifodalovchi kontsentratsiya normal kontsentratsiya deyiladi (N-ekv/l).

V_e ml xajmdagi erigan moddani ekvivalentlar soni quyidagi formuladan topiladi: (4)

A komponentni standart V reagent eritmasi bilan to`g`ri titrlash usulida reaktsiya tenglamasi asosida borsa, hisoblashlar quyidagicha qilinadi. Ekvivalent xajmda n_A=n_B (4) ni (3) ga va (2) ga qo`yib, quyidagicha formulani hosil qilamiz.

Alikvot qismdagi A ni teskari titrlash usulidagi aniqlashda asosiy V reagentni standart N₁ eritmasidan V₁ ml olib: p₁A+q₁B+…=s₁D+… reaktsiya tenglamasi bo`yicha titrlanadi, ortib qolgan V<sub>1</sub> yordamchi standart V<sub>2</sub> eritmasi bilan r<sub>2</sub>V<sub>1</sub>+q<sub>2</sub>V<sub>2</sub>+…=s<sub>2</sub>D+…reaktsiya bo`yicha titrlanadi.

Titrlashga V₂ dan V_e ml reagent eritmasi sarflanadi. YUqorida aytilganlarga ko`ra belgilash kiritsak, V<sub>1</sub> ni umumiy ekvivalentlar sonini – n<sub>1</sub>`, B₁ ni A bilan reaktsiyadan ortib qolgan ekvivalent miqdorini – n₁`` deb olsak, A komponentni titrlash uchun sarf bo`lgan V₁ ni ekvivalent miqdori – (n₁)

n₁=n₁`-n<sub>2</sub>`` n<sub>A</sub>=n<sub>1</sub>=n<sub>1</sub>`-n₁`` bo`ladi (4)ga asosan:

n₁= N₁V₁/1000 n₁``=n₂=N₂V₂/1000 bo`lgani uchun ga teng.

Bularni (3) va (2) ga qo`yib, quyidagilarni hosil qilamiz

(7) (8)

Alikvot qismdagi A ni R reagent bilan almashlab titrlashda A modda yoki ion ekvivalent miqdordagi D moddaga aylanadi. r₁A+q₁R+…=s₁D+… hosil bo`lgan D reagent standart V reagent eritmasi bilan titrlanadi. r<sub>2</sub>D+q<sub>2</sub>V+…=s<sub>2</sub>K+… Bu usulda v<sub>A</sub> va X<sub>A</sub> ni qiymatini topish to`g`ri titrlashdagi kabi bo`ladi, chunki reaktsiya tenglamalaridan ma`lumki, n_A=n_D=n_B

(9) (10)