Laboratoriya ishi №. 3 Rezistiv kuchlanish bo’lgichni tadqiq etish

Hisoblash qismi

Kuchlanish ta'minoti manbai va rezistorlar qarshiliklarining berilgan qiymat- lari bo'yicha rezistivli kuchlanish bo'lgichining chiqishidagi kuchlanishni, kuchlanish bo'yicha uzatish koeffitsiyenti,quvvat bo'yicha uzatish koeffitsiyenti va dB larda ifodalangan so'nish koeffitsiyentlarini hisoblang. Olingan natijalarni 1-jadvalga kiriting.

1-jadval

Kuchlanish bo'lgichining parametrlari :

Variant №	u,v	Rl, Om	R2, Om	Rv, Om	I, mA	uy,v	Ни	Hp	A, dE
1	10	510	200	2000
2	10	510	200	500					i j
3	10	510	200	50					I 1

Tajriba qismi

Tajriba qismida quyidagilar bajarilishi zarur:

• 
  Rezistor qarshiliklarining har xil qiymatlarida rezistiv kuchlanish bo'lgichining chiqishidagi kuchlanishini o'lchang;
  
• 
  Tajribadagi va hisoblashlardagi natijalarni taqqoslang va olib borilgan hisoblashlar to'g'riligiga ishonch hosil qiling.
  

O'lchashlarni o'tkazish sxemasi 3-rasmda tasvirlangan.

3-rasm. O'lchashlarni o'tkazish sxemasi

Ta'minlash manbaining kuchlanishini o'lchash PV1 voltmetri orqali bajariladi. Тok I ni o'lchash shuntlovchi rezistor Rrn= 10 Om ga tushayotgan kuchlanish tushuvini PV2 voltmetr yordamida o'lchash bilan amalga oshiriladi.

R_y rezistordagi kuchlanishni o'lchash PV3 orqali o'tkaziladi. R1 rezistor 500 Om va Rm=10Ом larni ketma-ket ulash orqali olingan.

PV1 voltmetrning o'lchash chegarasini 20 V, PV2 voltmetrni 200 mV ga PV3 voltmetrni esa 20 V ga teng qilib o'rnating. Voltmetrlarning ish rejimini o'zgartirish tumblerini o'zgarmas kuchlanish (=) ni o'lchash holatiga o'tkazing. E2 manba chiqish kuchlanishi rostlagichini soat miliga qarshi oxirigacha burang. Yig'ilgan sxemani o'qituvchiga ko'rsating. Yig'ilgan sxemani o'qituvchi tekshirgandan so’ng qurilmani kuchlanish tarmog'iga ulang.

E2 manbani ulang .E2 manba kuchlanishini 10 V qilib o'rnating. PV2 va PV3 voltmetrlarning ko'rsatishlarini 2-jadvalga kiriting.

Xuddi shu tarzda R_y ning boshqa qiymatlari uchun ham o'lchashlarni o'tkazing. Olingan ma'lumotlarni 2-jadvalga kiriting.

Kuchlanish bo'lgichining tajriba natijalari bo'yicha parametrlari

U,v	Rv, Om	UpV2, V	I, mA	UH,v	Нu	Hp	A, dB
10	200	9.97
10	500
10	50

Tajriba natijalarini oldingi hisoblash natijalari bilan taqqoslang. Zaruriy xulosalar chiqaring.

Nazorat savollari

1. 
   Qanday zanjirlar rezistivli deyiladi?
   
2. 
   Elementlarning qanday ulanishi parallel ulanish deyiladi? Ikkita parallel ulangan rezistorning umumiy qarshiligini qanday hisoblash mumkin?
   
3. 
   Elementlarning qanday ulanishi ketma-ket ulanish deyiladi? Ikkita ketma-ket ulangan rezistorlarning umumiy qarshiligini qanday hisoblash mumkin?
   
4. 
   Kuchlanish bo'lgichi tamoyilining mohiyati nimada?
   
5. 
   Ketma-ket ulangan rezistorlarda kuchlanish qanday hisoblanadi?
   
6. 
   Kuchlanish bo'yicha uzatish funksiyasi deb nimaga aytiladi?
   
7. 
   Quvvat bo'yicha uzatish funksiyasi qanday aniqlanadi?
   
8. 
   Zanjirning so'nishi dB larda qanday aniqlanadi?
   
9. 
   Argument sifatida U dan foydalanib hisoblash uchun Rl, R2, R_y larning formulalarini keltirib chiqaring
   

10. 
    ga teng bo'lsa, qanday yuklamada rezistiv bo'lgich kuchlanish bo'yicha uzatish funksiyasiga ega bo'ladi?