Labaratoriya ishi – 4 Mavzu

­­O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIJOVLANTIRISH VAZIRLIGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
ATDT kafedrasi Linux OT fanidan
LABARATORIYA ISHI – 4


Mavzu: File serverini sozlash (NFS).

Bajardi: Abdurahimov D

Tekshirdi: Sodiqov Sh


Toshkent - 2016

Mavzu: File serverini sozlash (NFS).

Ishdan maqsad: Linux OTda fayl serverini sozlash va undan foydalanish ko’rikmalarini hosil qilish
NFS(Network File System) — bu termin tarmoqli fayl tizimi deb yuritiladi. Nomidan ko‘rinib turibdiki, bevosita tarmoq bilan bog‘langandir. Bu termin klient-server arxetekturasida ishlaydi, ya’ni bitta serverga bir necha klientlar ulanib ishlashi mumkin bo‘ladi. Server kompyuterga server qismi, klient kompyuterga klient qismi o‘rnatiladi.
Demak, NFS o‘zi nima? misol uchun, agar siz biror tarmoq a’zosi bo‘lsangiz va sizga shu tarmoqdagi boshqa kompyuterning biror katalogi kerak bo‘lib qolsa, siz tarmoqdagi kerakli katalog kompyuteriga murojaat qilib, hujjatlarni olishingiz mumkin bo‘ladi(agar o‘sha kompyuter ruhsat bersa). NFS server orqali esa siz, tarmoqdagi istalgan kompyuter kataloglarini o‘zingizni katalogingiz sifatida ko‘rishingiz mumkin bo‘ladi.
Hujjatlar boshqa kompyuterda joylashgan bo‘ladi, lekin siz bu hujjatlarni o‘zingizning kompyuteringizda saqlanayotgandek bo‘lasiz. Qisqasi, NFS server, tarmoqda fayllar almashinuvini soddalashtirish uchun qo‘llaniladi. Agar yuqoridagi nazariy tushuntirishni tushunmagan bo‘lsangiz, quyida misol orqali tushunmagan joylaringizni tushunib olishingiz mumkin bo‘ladi.
NFS serverni tushuntirishda Linux operatsion tizimining Red Hat distributividan foydalandim va barcha kodlar bu operatsion tizimda xatosiz ishlaydi.
NFSni ishlashi uchun operatsion tizim(red hat)da «system-config-nfs.rpm» nomli paket o‘rnatilgan bo‘lishi lozim. Bu paket orqali ham nfs serverni, ham nfs kliyentni sozlash mumkin. Boshqa distributivlarda server qismi uchun:

1	# sudo apt-get install nfs-kernel-server nfs-common portmap

klient qismi uchun:

1	# sudo apt-get install portmap nfs-common

larni o‘rnatish lozim.