L ya. Olimov psixologiya tarixi

27. DJEMS UILYaM (1842-1910)

Amerikalik faylasuf va psixolog. Djeyms Uilyam idrokning nazariy jihatdan shunday deydi: «Idrok jarayoni miya markaziga qaratilgan». Uning tadqiqotlari va izlanishlari natijasida, tashqi muhitga moslashish bilan birga, inson psixikasiga ta’sirini, organizmdagi o‘zgarishlarni o‘rganib chiqdi. U tadqiqotlari davomida emotsiyani nazariy jihatdan o‘rgandi. Shu bilan birga qo‘rqish, hursand bo‘lishni, fiziologik o‘zgarishlarni shuningdek, ichki tuyg‘uni isbotlab berdi.


28. BEXTEREV VLADIMIR MIXAYLOVICh (1857-1927)

Bexterev 1885 yilda Rossiyaning Qozon shahridagi universitetda birinchi eksperimental laboratoriyaga asos solgan. Universitetida Rossiyadagi birinchi psixologik laborotoriyaga asos solgan. U psixologik jarayonlarning fiziologik asoslarini chuqur o‘rgangan.
1907-1912 yillarda V. M. Bexterevning «Ob’ektiv psixologiya» kitobi nashrdan chiqdi. Kitob nemis, fransuz, ingliz tillariga tarjima qilinib zamonaviy psixologik bilimlar rivojida muhim o‘rin egalladi. Bexterev tadqiqotlari natijasida refleksologiyaning paydo bo‘lishiga olib keldi. Bexterev psixologiyani faqat hulq-atvorni o‘rganadigan fan deb hisoblamadi, aksincha ongni inkor etmagan holda unga katta imkoniyatlarni ochib berdi.
29. ALEKSANDR FEDOROVICh LAZURSKIY (1874-1917)
A.F.Lazurskiy differensial psixologiyaning asoschilaridan biri bo‘lib hisoblanadi. Peterburgda u Bexterev rahbarligida anatomo-fiziologik laborotoriyada davolash va amaliyot jarayonini bir-biri bilan qo‘shib olib borgan holda psixik buzilishlarga mubtalo bo‘lgan bolalar uyida ham faoliyat olib borgan.
A.F.Lazurskiy qiziqishlari intellektning tuzilishi anatomiyasi va fiziologiyasidan psixologik tadqiqotlarga ko‘chgan. O‘z eksperimental tadqiqotlarida u o‘sha davr psixologiya muammolaridan hisoblangan xotira hajmini assosatsiyalarini paydo bo‘lishiga e’tibor qaratgan.1897 yilda o‘zining «Individual psixologiyaning hozirgi kundagi holati» nomli kitobi nashrdan chiqdi.