45
kiritish usuli birmuncha murakkab usul hisoblanadi. Bu usulda quyidagi elementlarning bajarilishiga qafiy amal qilish zarur (11-rasm). Bulan tpning qoq rtasiga zarba berish; tp tashlashning nisbatan pastligi (0,5 m gacha); zarba beruvchi qlni orqaga nisbatan qisqa harakatlantirish; kuchli (tezkor) va «aldamchi» (sekin) zarbalar berish. Hujum zarbasini 2 yl bilan bajarish mumkin: tri (trga nisbatan tri turgan holda) va yon tomon bilan (trga nisbatan).
Yuqoridan yon tomon bilan tp kiritish. Yuqoridan yon tomon bilan tp kiritish usulida yinchi trga nisbatan yon tomon bilan oyoqlarini tizzadan bukkan holda turadi (12-rasm). Tp 1 m gacha balandlikda yelka ustiga tashlanadi. ng ql bilan zarba berilganda, u pastdan orqaga harakatlanadi, bunda yelka pastga tushirilib, gavdaning oirligi ng oyoqqa tkaziladi. Zarba beruvchi ql orqadan-yuqoriga yoy byicha harakatlantirilib, zarba amalga oshiriladi. Gavda chapga buriladi va oirlik kuchi chap oyoqqa kchiriladi. Bu harakat zarbaning kuchini oshirishga xizmat qiladi.
/ /
/
12-rasm.
Sakrab tp kiritish. Hozirda sakrab tp kiritish usuli keng qllanilmoqda. Bu usulning asosi orqa (himoya) zonadan hujum zarbasini berishga xshashligi sababli uning mohiyati quyiroqda yoritiladi.
46
4.1.4. Hujum zarbalari
Hujum zarbasi - jamoaning hujum harakatini yakunlovchi samarali usul hisoblanadi. Bu harakatlar trning yuqori qismidan balandda amalga oshiritadi. Chunki undan pastroqda amalga oshirilgan hujum harakatlarining samarasi juda pastdir.
Hujum zarbalari yna!ishiga kra quyidagicha farqlanadi: tri ynalish byicha (bunda zarba berilgan tp ynalishi hujumchining yugurib kelish yna!ishiga mos tushadi) va ynalishni zgartirib (bunda zarba berilgan tp ynalishi hujumning yugurib kelish ynalishiga mos tushmaydi).
Tpning uchish tezhgiga qarab hujum zarbalari quyidagicha farqlanadi: zarba beruvchi qlni orqaga nisbatan qisqa harakatlantirish bilan kuchli (tezkor), kaftli (tezlanishli) va aldamchi (sekin). Hujum zarbasini tri (trga tri turgan holda) va yon tomon bilan (trga nisbatan) bajarish mumkin.
Tri hujum zarbasi berish 4 fazada bajariladi: yugurib kelish; sakrash; tpga zarba berish; qnish (13-rasm).
13-rasm.
z navbatida, bu fazalar ham bir qancha mikrofazalarga blinadi. Yugurib kelish fazasida hujumchi ikkita asosiy vazifani hal etadi: balandroq sakrashga erishish va tpning uchish tezligi, ynalishini tri aniqlash. Bunda hujumchi birinchidan, bir-ikki «qidiruvchi» qadamlar qiladi (tpni tezligi va ynalishini aniqlash maqsadida) va ikkinchidan, sakrash uchun yugurish tezligini oshiradi. Sakrash fazasida
47
hujumchi tovondan oyoq uchiga tomon katta qadam tashlab harakat qiladi, oxirgi qadamda oyoqlar juftlanadi, qllar orqa tomonga harakatlantiriladi. Oyoqlar tizza qismida, gavda esa tos-son bimida bukiladi. Keyin esa qllar oldinga-yuqoriga silkitiladi, oyoqlar tayanchdan uziladi, gavda oldinga bir oz egilib, vertikal holatga keltiriladi. Zarba beruvchi qlning kafti bosh orqasiga tib ketmasligiga va tirsak yelkadan bir oz yuqorida blishiga e’tibor berish lozim.
Zarba berish fazasida - ng (yoki chap) ql tirsak bimida trilanib, yuqoriga-oldinga chziladi. Zarba qorin, kkrak, qJ mushaklarining ketma-ket va keskin qisqarishi bilan bajariladi. Bunda zarba beruvchi ql kafti tpning orqa-yuqorisiga uriladi. Zarba kuchi taktik vazifani hal qilish bilan belgilanadi. Boshlanich rgatish bosqichida hujum zarbasining kuchiga emas, balki uning z vaqtida berilganligiga va ynalishiga e’tibor qaratish zarur.
Qnishda hujumchi oyoqlarini bukíb yerga tushadi, chunk* bu holatda tayanch-harakat apparati shikastlanishining oldi olinadi va keyingi yin harakatlarini bajarishga qulay sharoit yaratiladi.
Jamoa hujumini faqatgina tri hujum zarbalari bilan yakunlash kifoyaqilmaydi.
Shuning uchun hozirgi zamon voleybolida tp ynalishini zgartirib bajariladigan hujum zarbalari ahamiyatliroqdir (14-rasm).
14-rasm.
Do'stlaringiz bilan baham: |