48
Tp ynalishini zgartirib bajariladigan hujum zarbalarining tuzilishi tri zarba berish texnikasiga xshashdir. Tp ng tomonga ynaltirilganda, depsinishdan sng gavda ng tomonga burilib, bir oz chapga engashtiriladi, chap ql yelkasi trdan olib qochiladi.
Biomexanika nuqtayi nazaridan, ynalishi zgartirilgan hujum zarbalarini berishda asosiy rinni yelka, tirsak, kaft va barmoqlar egallaydi.
4.2.Himoyatexnikasi
Himoya bu hujum harakatlariga qarshi harakat qilishdir. Himoya usullaridan foydalanib hujum harakatlari bartaraf etiladi.
4.2.1. Tpni qabul qilish
Tp yinga kiritilganda, hujum zarbasidan sng va tsiqdan qaytgandaamalgaoshiriladi.
Hozirgi zamon voleybolida tpni qabul qilishning quyidagi usullari va variantlari mavjud: pastdan ikki qllab Quda kam hollarda bir ql bilan); yuqoridan ikki qllab; son qismi bilan va orqaga dumalab bir qllab pastdan; oldinga kkrak-qorin qismlari bilan yiqilganholdabirqllabpastdan.
0Winga kiritilgan tpni sifatli qabul qilish hujum harakatlarining qanchalik samarali blishini belgilaydi. yinga kiritilgan tpni qabul qilishning eng kp tarqalgan va samarali shakli bu tpni ikki qllab pastdan qabul qilishdir. 15-rasmda ikki qllab pastdan tp qabul qilayotgan yinchinmg holati tasvirlangan.Oyoqlar bukilgan, bir oyoq oldinda, ql kaftlari birlashtirilgan holda pastga tushirilgan. Tpni qabul qilish vaqtida tirsaklami bukish mumkin emas. Qllar bilan oldinga-yuqoriga harakat qilinadi. Tpga nisbatan kuchli qarama-qarshi harakat qilish kerak emas. Bunda qllar tp tomon yaqinlashtirilib, uning tagiga kiritiladi. Oyoqlami bukib-yozish bilan tpga kerakli ynalish beriladi. Tpni pastdan qabul qilishda eng asosiysi tpning ynalishi, tezligini tri baholay olish va bolovchi yinchini kuzatish hisoblanadi. yinchi zarur joyni egallay olmagan blsa-yu? tp ng tomonga ynalayotgan blsa, tpni qabul qiluvchi qllarni tri oldinga chiqaradi va ng qlni yuqoriga chiqarib buradi, chap tomonga ynalayotgan blsa, chap ql yuqoriga chiqariladi.
49
Tpni pastdan ikki qllab qabul qilish hujum zarbasini qabul qilishda ham asosiy usul hisoblanadi. yinga kiritilgan tp yoki hujum zarbasining sifatsiz qabul qilinishi (past trayektoriyada uzatish, bolovchi yinchiga yetkazib bermaslik) boiovchi yinchi tomonidan hujum uchun beriladigan tp uzatishni samarasiz blishiga olib keladi. Shuning uchun mashulotlar vaqtida turli tezlikda, ynalishda va kuchlanishda kelayotgan tplarni pastdan ikki qllab qabut qilishga katta e’tibor berish zarur.
i5-rasm.
Tpni bir qllab qabul qilish tayanch holatda va yiqilib amalga oshiriladi. Tayanch holatda bajariladigan usul yinchining yoniga tezlik bilan tushayotgan tpni qabul qilishda foydalaniladi. Tpni qabul qilish yopiq holdagi kaft yuzasi bilan bajariladi.
Orqaga yoki yon tomonga yiqilib, bir ql bilan tpni qabul qilish kp hollarda ayollar voleyboliga xosdir. Harakat snggida yon tomonga katta qadam tashlanib, ql tp tomon tri uzatiladi. Bunda MOK (markaziy oirlik kuchi) keskin pasayadi.
Tpga zarba berilgandan sng, yinchi tayanch oyoqning uchida yiqilish tomonga burilib, oyoq tovoni bilan tiradi va dmbaloq oshadi (16-rasm).
Jarohat va lat yeyishning oldini olish maqsadida gavdaning orqa rta qismi bilan emas, balki biroz yonbosh bilan dumbaloq oshiladi, daxan kkrak qismiga tekkizib olinadi.
50
!6-rasm.
17-rasm.
51
Kkrak-qorin qismi bilan siralib yiqilgan holda bir ql bilan tpni qabul qllish usuli erkaklar voleyboliga mansub usul hisoblanadi. yinchi oxirgi qadamda (17-rasm) keskin harakat bilan gavdani pastga-oldinga 25°-3 burchak ostida maydonchaga tashlaydi. Tayanchsiz holda kaftning orqa yoki oldi tomoni bilan tpga zarba berib, qllarini oldinga chzadi va qJlari maydonchaga tegishi bilan oyoqlarini tizza qismida bukadi, qllar esa orqaga-yonga itarilishi bilan gavdaning gorizontal holatga kelishiga yordam beradi. Bosh z vaqtida maksimal orqagatashlanadi.
4.2.2. Tsiq qyish
Tsiq - raqibning hujum zarbasiga qarshi harakat qilishning eng asosiy usuli hisoblanadi. Texnik nuqtayi nazardan tsiq qyish eng qiyin yin elementlaridan sanaladi. Tsiq qyish elementini yuqori darajada egailash bilan yinchi qarshi hujumni uyushtirish, tsiqdan sng qimmatli ochkolarni yutish imkoniyatiga ega bladi.
Tsiq bir yinchi tomonidan (yakka) yoki ikki-uch yinchi tomonidan (guruhli) amalga oshirilishi mumkin. yinchi tryaqinida, yuqori turish holatida, qllarni yelka sathida ktarib, tovonlarini parallel holatda qyib turadi (18-rasm). Hujum qilinayotgan joyning masofasiga qarab tr yaqinida yon tomonlarga qadam tashlash, yugurish, sakrash kabi harakatlarni bajarish mumkin.
18-rasm.
Tsiq qyish uchun avval yinchi oyoqlarini kproq bukib, qllarini qattiq silkib yuqoriga sakraydi. QHar tirsakdan bir oz bukilgan holatda tr tepasiga ktariladi. Optimal kuchlangan (barmoqlar orasi ochiq) kaftlar trning yuqori qismiga borganda, tr osha yuqoriga-oldinga harakatlantiriladi. Zarba vaqtida kaftlar tpga maksimal yaqinlashtiriladi va bilak binlari hisobiga faol bukiladi. Bundan asosiy maqsad berilgan zarbani amortizatsiyalash va tpni raqibjamoasimng maydonchasiga ynaltirishdan iboratdir.
Hujumchilar tr chekkalaridan hujum zarbalarini berishda tpni tsiqdan maydon tashqarisiga chiqarib yuborishga harakat qiladilar.
52
Shu sababli tsiq tr chekkasiga yaqin blgan ql bilan yopiladi va tpning maydonchadan chiqib ketishga yl qyilmaydi.
Tsiq qyish texnikasining murakkabligi quyidagi uchta omilga boliq: joy tanlash; turgan joydan yoki harakatdan sng baland sakrash; qlni tr ustiga ktarish vaqtini aniqlash.
0‘yin texnikasi
Hujumda
Himoyada
|
Tp uzatish
|
|
Hujum zarbasi
|
Tpni yinga kiritish
|
|
m
|
|
Tsiq qyish
|
|
Tavanch holatdan y
|
■ Sakrab vuaoridan _
|
Tridan i
|
! П
Ynalishni zaartirib _
|
!c o
E re S <
|
Yuaoridan tridan \
|
Yuaohdan vondan ~
1 1
|
1 ]/
Sakrab vuaoridan '
|
|
Tavanch holatdan \
|
Tavanch holatdan .
|
1 1/
Yiailib Dastdan
|
vakka tartibda
|
Guruhli '
|
Do'stlaringiz bilan baham: |