Л. М. Шипитсйна И. А. Вартанян анатомия, ФİЗİология ва патология eшитиш, нуқҚ ва кўриш органлари

Eшитиш чегараси ёки эшитиш чегараси деб аталадиган туйғуни келтириб чиқарадиган товушнинг минимал интенсивлиги - Ния. Эшик - сезгирликнинг ўзаро таъсири: чегара қанчалик баланд бўлса, сезгирлик шунчалик паст бўлади ва аксинча - пастки чегара , сезгирлик шунчалик юқори бўлади. Ўрта частотада эшитиш идрокининг энг паст чегараси, паст ва сизда - сокиҳ частотаси - ортди. Оддий эшитиш чегарасида айёрлик - 0 дБ га тенг бўлган аниқлаш, аммо бу товушнинг йўқлигини ва товуш интенсивлигини идрок этишнинг нолга тенглигини англатмайди. Нол - вйм даражаси 1000 Гтс частотада оҳанг учун нормал эшитиш пайтида эшитиш сезгиларининг чегарасига мос келадиган босим қийматига ишонади.
Момақалдироқнинг товуш ҳисси интенсивлигини (кучини) ошириш орқали - суяк маълум бир қийматга кучаяди, кейин қулоқда босим ёки оғриқ ҳисси пайдо бўлади; товушнинг бу интенсивлиги ёқимсиз ҳиссиёт ёки ноқулайлик остонаси деб аталади .
ъ• Инсон товушлари нормал чиққанда сезиладиган эшитиш майдони - жаноб миш-миш расмда кўрсатилган. 30. Эшитиш ва оғриқ чегарасининг эгри чизиғи ўртасида мусиқа ва нутқ товушлари диапазони одам томонидан эшитилади .
Инсон қулоғи 1000 дан 4000 Гтс гача бўлган товушларга энг сезгир . Ушбу частота диапазонида инсон эшитишининг сезгирлиги Броwн шовқин даражасига яқин - 2 • 10 " ⁵ Па.
500 Гтс дан паст бўлган оҳангларга нисбатан сезгирлик доимий равишда пасайиб бормоқда: 200 Гтс частотада - 35 дБ, 100 Гтс частотада - 60 дБ. Эшитиш қобилиятининг бундай сезгирлиги бир қарашда ғалати туюлади, чунки у фақат диапазонга таъсир қилади - нутқнинг катта қисми ва мусиқа асбоби товушлари жойлашган жойлар. Шу билан бир вақтда кичик эшитиш сезувчанлик яраси - Cамс паст диапазони ДC дан одамни олдини олади - паст частотали тебранишлар ва шовқинларни тўғри янного ҳисси - Ного танаси (шовқинда мушаклар, бўғинлар, қон томирлари ҳаракати). Бўлганди
59 


Гуруч. 30. Инсоннинг эшитиш соҳаси

Ҳисоб-китобларга кўра, қош - асрнинг эшитиш идроки доирасида товушнинг кучи ва баландлиги бўйича 300 000 га яқин фарқ қилади.

Мавжуд қулоқ диапазонининг юқори частотали қисми ва Уди - пҳено-. Болалигимизда баъзиларимиз 40 000 Гтс частотали частоталарни эшитишлари мумкин. Лекин ёши билан, юқори эшитиш ҳалок жиддийлиги - баҳолади қатор аста-секин эла пасайтириш ҳисобига камаяди - (масалан, қўл терисига ўхшаб) стичности ички қулоқ тўқималарнинг.
Ёши билан эшитиш сезгирлиги ўзгаради. Унинг максимал - минимал қийматлари 16-18 ёшда кузатилади. 30 ёшдан бошлаб эшитиш кескинлиги пасаяди. Шундай қилиб, 30 ёшда, эшитиш даражасига эришиш учун овоз баландлигини 18 дБ га, 40 - 49 ёшда - 32 дБ га, 50 - 59 ёшда - 40 дБ га ошириш керак, яъни. айёр шек шабадаси, чигирткаларнинг сайраши, қушларнинг сайраши бўлмайди. Эркаклар йўқотадилар - аёллар олдида эшитишнинг оғирлиги билан.
Инсон табиатини эшитишнинг дифферентсиал сезгирлиги - зует қобилияти кичик ўзгаришлар товуш параметрларини (интенсивлик, частота, давомийлиги ва бошқалар) ажрата олади. Ўртача интенсивлик (ешитиш чегарасидан тахминан 40 - 50 дБ) ва 500 - 2000 Гтс частоталар зонасида интенсивликдаги дифферентсиал чегара фақат 0,5 - 1,0 дБ, частотада эса 1% ни ташкил қилади.
Инсоннинг эшитиш тизими томонидан қабул қилинадиган сигналларнинг давомийлигидаги фарқлар 10% дан кам ва юқори частотали оҳанг манбасининг бурчаги ўзгариши 1 - 3 ° аниқлик билан баҳоланади. Вақтинчалик характеристикалар про - фазовий эшитиш ҳовуздан олинган маълумотларга асосланади, замин - икки қулоқдан чой (бинаурал эшитиш).
Eшитишнинг вақт ўлчамлари иккита кўрсаткич билан тавсифланади. Биринчидан, бу вақтинчалик йиғиш. Характерли - теристик темпорал йиғиндиси: 1) вақт, унинг давомида узунлиги - телност рағбатлантириш товуш ҳисси остона таъсир қилади; 2) бу таъсир даражаси, яъни жавоб чегараси ўзгаришининг катталиги. Пешонада - асрнинг вақтинчалик йиғиндиси тахминан 150 милодийни олади. Иккинчидан, бу қулоқ билан ажралиб турадиган иккита қисқа стимул (товуш импулслари) орасидаги минимал интервалдир . Унинг буюклиги - да -5 2 мс ҳисобланади.