Гуруч. 79. Умуртқасиз ҳайвонларнинг камера кўзининг диаграммаси (катта балиқ):
1 - кўзнинг ташқи камераси; 2 - кўзнинг ички камераси; 3 - камалак корпуси - ка; 4 - миянинг визуал лоби; 5 - хафтага тушадиган мембрана (склера); 6 - фоторетсеп - тори; 7 - объектив; 8 - шох парда
ретсепторлари тўғридан-тўғри эмас, балки фақат оптик ўтиб - чанғи шаффоф ўрта ва акс сетчатка пигмент ҳужайралари - Ного эпителийси. Бу ҳодиса ҳайвонларнинг бошқа гуруҳларида кузатилмайди ва унинг физиологик роли ҳали ҳам тўлиқ тушунилмаган.
Иккинчидан, тўғридан-тўғри световоспринимаюсчую функтсияси (мажмуаси ва конуснинг), й ОАПC амалга ташқари ҳужайралари - кеча нейронлар (бипо деб номланган 2-тартиб бор - бир ёки бир эмас, балки Нерв орқали уланган, лар хужайралари) - Фоторесептöрлерин сони. 3-тартибдаги нейронлар (ганглиоз - не ҳужайралар) бир ёки бир нечта би- ва қутбларнинг сигналларини бирлаштиради, улар кўриш тизимининг юқори қисмларига қаратилган сигнални ташкил этувчи "чиқиш" ретинал элементлардир.
Рис. 80. Основные типы организатсии зрителной системы у позвоночных:А — ихтиопсидный тип (рыбы, амфибии); Б — зауропсидный тип (рептилии, птитсы); В — маммалный тип (млекопитающие); 1 — передний мозг; 2 — про-межуточный мозг; 3 — средний мозг; 4 — мозжечок
Фоторесепторлар ва биполяр ганглиоз ўртасидаги даражада - ДАВЛАТ ретинал ҳужайралари горизонтал толали элементлардир. Ундаги тартибли тарзда - ретинал ретинани бир-бири билан боғлаб, улар визуал ретсептив майдонларнинг ўзига хос шаклини ҳосил қилади. Шундай қилиб, меш - умуртқали ке жуда мураккаб қайта ишлаш томошабин содир - Ного сигнали, рағбатлантиришнинг турли хусусиятларини аниқлаш (аниқланган - тадқиқот институти) ифодаланган . Визуал сигнални комплекс қайта ишлаш ҳатто балиқ ва амфибияларнинг ретинасига ҳам хосдир. Масалан, қурбақанинг тўр пардасида объектнинг ўзига хос де - детекторлари, йўналиши ва тезлиги СТИ - хачир ва бошқалар топилади . Юқори эволютсион даражадаги ҳайвонларда, масалан, сутемизувчиларда бундай детекторлар аниқланмаган.
... биз, яъни. Амфибияларга қараганда уларнинг тўр пардаси - Чиё функтсионал жиҳатдан тартибга солинган . Бу функтсиялар визуал анализаторнинг марказий - не тузилишини, масалан, бирламчи визуал кортексни ўз зиммасига олади .
Кўриш тизимининг марказий бўғинлари тузилишига кўра, барча умуртқали ҳайвонларни уч гуруҳга бўлиш мумкин , ихтиопсидли, сауропсидли ҳайвонлар ва кўриш анализаторининг сутемизувчилар тури (80-расм). Учун иҳтиопсидного тури, Cо - торому балиқ ва қумурсқалар, хабарнинг ўз вақти, деб аслида билан характерланади бор - Висуал ахборот қайта ишлаш ёзилди ўрта мия (месенcепҳалон уйингизда ва претеcтал ядро) даражасида амалга оширилади ва ахборот фақат кичик бир қисми, не таъминланган - Мустақил фойдаланувчи мия. Учун зауропсидного тури (судралиб юрувчилар ва қушлар), характерланади - Проме орқали янги анатомик йўлининг Терно шаклланишига - далолат мия (таламус) кортексе. Учун маммалного тури (сут эмизувчиларда - озиқлантириш), бу йўл бош айланади, ва Висуал ахборот фақат кичик бир қисми, мезентсефал- даражасида қайта ишланмоқда.
15.2. Инсон кўриш тизимининг эмбриогенези
Кўз ривожланиши экспериментал равишда яхши ўрганилган. Визуал тизим ривожланишининг учта асосий босқичи аниқланган.
Биринчи босқич индуксия бўлиб, у тухум уруғлантирилгандан сўнг (биринчи ҳафта) кўп ўтмай, тухум моддасининг энергиясидан келиб чиқадиган ҳужайралар гуруҳи ажралиб чиқиши билан тавсифланади. Бу весче - CТБА ҳетерожен индукторлар деб аталади. Индуксия пайтидан бошлаб ҳужайралар асл ҳужайралардан фарқ қилади. Бироқ, яйтсеклетнинг турли моментларига кўра - улардан ки, турли хил таркибий қисмларни ташкил қилиши мумкин. Маълумки, генлар кўп турдаги ҳужайралар ва органларнинг ўзига хос хусусиятини аниқлайди. Кейинчалик, генлар тизимини тартибга солиш - ички ўзгаришлар ситоплазма туфайли руются. Кейинчалик бу ҳужайралар вақтинчалик ҳужайра тури мавжуд: асаб пласлари - Тинка - асосий рудимент - линзалар ёрлиғи ва бошқалар.
Do'stlaringiz bilan baham: |