L gece romaninda

(Güntekin,2011:20)

 

---

 

  

 

 Reşat Nuri Güntekin’in “Yeşil Gece” Romanında İnkılâp Kanonu 

                                           

 

 

The Journal of Academic Social Science Yıl: 5, Sayı: 53, Eylül 2017, s. 559-582 

 

 

572 

 

Reşat Nuri, Hacı Fettah Efendiyi tarif etmeye devam eder. Yazar onun anlattığı hadise-

leri 

“masal  döküntüleri” 

olarak  ifade  eder.  Yazarın  sadece  tipleri  betimlerken  değil  onların 

temsil ettiği değerleri anlatırken de alaycı üslubuna devam ettiği görülür.  

 

"Zeynel Hoca",

 

Nuruosmaniye’de eski ders şeriklerinden olan Zeynel Hocayı betimler-

ken 

“Karadenizli koyu mutaassıp bir softaydı.”

der. Onun 31 Mart olaylarına karışan softalardan 

olduğunu ima eder ve Zeynel Hoca, Şahin’in sarığı çıkarması üzerine onu görünce “ 

...ısırmaya 

hazırlanmış yırtıcı bir hayvanın dişlerine benzeyen sivri, uzun dişleriyle” 

güler. Romandaki bu  

betimleme,  okuyucuda,  tipe  karşı,  tiksinti  ve  nefet  uyandırır.  Reşat  Nuri,  ilerleyen  sayfalarda 

Zeynel Hocanın fizikî betimlemesine devam eder: 

 

“...uzun boylu , sopa gibi dik vücutlu, gayet haşin, dik kafalı, geçimsiz, mutaassıp bir 

softaydı. Keskin, sivri yüzünde sivri dişleri, bir yana çarpılmış uzun bir burnu vardı.”  

 

Eserde,  Zeynel  Hocanın  yaptığı cehennem  tasvirleri de  alaycı  bir şekilde  anlatılır.  Bu 

anlatım sırasında cennet tasvirleri yapmaması eleştirilir. 

“ Bu günahkâr dünyanın ahalisinden 

kaç kişi cennete gidebilecekti ki, kudret uzun uzadıya hazırlık yapmak külfetine lüzum görmüş 

olsun...”

  cümlesinde “kudret” olarak ifade edilen Allah’tır. Zeynel Hocanın simgelediği hoca-

lıkta şefkat ve merhamet yoktur.  

 

"Hafız Eyüp", Sarıova’daki softaların en tehlikelisidir. Yazar, Hafız Eyüp’ü tarif eder-

ken onun gülüşünü 

“kelebekli keçilerin öksürmesi” 

ne benzetir. 

“Kıvırcık köse bir sakalı, renk-

siz bir yüzü vardı. O kadar renksiz bir yüz ki, gözleri zaman zaman parlak bir ateşle yanıp sön-

mese insan, onu ölüm halinde bir hasta sanırdı.”