L. A. Djalilova

ko'rsaladigan insonrn tarbiyalashi lo/im. Bunday vazifa olimpiya niadaniyati qadriyatlarini egallash yo'li orqali hal etiladi. olimpizm falsafasini g'oyaviy asos siiatida o‘/. ichiga oladi. Uning /amirida chuqur tarixiy, ijtinioiy. falsafiy dunyoqarashlar ifixlalangan.

OUmpiya maiianiyatining iftimoiy quJriyatlnri jamiyal tomonidan tarixiy bilimlar, ijtimoiy-ruhiy me'yorlar, sport harakati. olimpizm, olimpiya harakali. Olimpiya o'yinlari ko'rinishida varatilgan.
Olimpiya nuulaniyutining tarixiy qadriyatlari sport tarixi, olimpiya harakali genezisi lo g'risidagi bilinilar. sjmrt. qadriyallar. me'yorlar evolutsiyasi. olimpizm n/a'nosi to'g'risidagi bilunlaming shakllanish tarixini o‘z iehiga olgan.
Olimpiya madaniyatining tajakkur qadriyatlari sport faoliyatiga falsafiy yondashish. sportning insonparvarlik asoslarini ishlab chiqish. Olimpiya Xartiyasi g'oyalari asosida olimpiya harakatini rivojlantirishda ifodaiangan.
Olimpiya maduniyatining kommunikativ qaJriyatiari sportni niuloqot vositasi, xalqlar o rtasidagi o'zaro munosabatlar sifatida yorqin nantoyon bo'lib, sport faoliyatining baynalmilalligini aks ettiradi.
Olimpiya qadriyallari Olimpiya o'yinlari ramzlarimng mazmun- mohiyati, asosiy tushunchalari orqali boyitiladi va takomillashadi
Olimpiya ta'limi va tarbiyasi jarayonida ma'naviy tarbiya masalalariga yetarlicha e tilxir qaratmaslik sportchilarda manmanlik, ochko'/lik. molparastlik kabi salbiy sifatlarining shakllanishiga olib keladi. Insonparvariik tamoyillariga asoslangan olimpiya ta'limi sportchilarda yuksak ma'naviy fazilallami larbiyalashga yordam beradi
Olimpiya tu'iimida nafaqat tarixiy sanalar, faktlar, olimpiya rekordlari raqatnlarini eslab qolish orqali bilimni egallashga, balki yoshlami sfxirtga faol jalb ctish, ularda shaxsiy s|x.)ri rekordlarini o'rnatishga bo'lgan intilishni rivojlantirish, birinchi navbatda. o'z ustidan g‘alaba qo/onishga o‘rgatish /arur. Olimpiya tarbiyasiga bunday vondashish yuksak madaniyat, tafakkurga ega Ixi'lgan. ya'ni har tomonlama rivojlangan shaxslar bilan sportchilar qatorini to'ldirishga imkon beradi
Oiimpiya hilimlarini targ‘ibot qilish vositalari. farg'ibot - g‘oya va bilimlami lashuntirish, ommaJashtirish tushunchastdan


249




olingan. Olimpiya bilimlarini targ'ibot qilish ishlarining asosiy maqsadi - jismoniy tarbiya, sport. sog'lom turmush tarzi, olimpiya sporti, olimpiya qadriyatlari to'g'risida maxsus bilimlami keng tarqatib, insonlar, ayniqsa yoshlar ongida jismoniy tarbiya va sportga nisbatan ijobiy munosabatni shakllantirishdan iborat.
Olimpiya bilimlarini targ'ibot vositalari og'zaki, nashriy va ko'rgazmali shakllardan iborat. Targ'ibotning og'zaki shaklining asosiy vositalariga ma'ruza, suhbat, munozara. anjumanlar va uchrashuvlar kiradi. Targ'ibotning nashriy shaklining asosiy vositalariga gazeta. jumallar. ommaviy risolalar, uslubiy tavsiyalar va kitoblar kiradi. Sport nashriyoti eng samarli targ'ibot vositalaridan hisoblanadi. Respublikamizda «Sport», «Futbol+» gazetalari hamda 2004-yiIdan buyon O'zbekiston Davlat jismoniy tarbiya institutining «Fan-sportga» ilmiy-nazariy jurnali doimiv ravishda nashr qilinadi.
Olimpiya bilimlari targ'ibotining ko'rgazmali shakliga stendlar. fotovitrinalar. plakatlar, afishalar va h.k. kiradi. Ko'rgazmali targ'ibot shaklining eng muhim vositalariga sport musobaqalari. sport bayramlari. sport inshootlari va sport muzeylariga tashkil qilingan maxsus ekskursiyalar kiradi.
Hozirgi kunda olimpiya g'oyalarini targ'ibot qilishning yangi vositasi sport tarixi va olimpiya muzeylari yaratilgan. Olimpiya va sport muzeylari - bu doimiy ravishda faoliyat ko'rsatuvchi informatsion targ'ibot muassasalaridir.
Birinchi Oiimpiya muzeyi 1993-yil 23-iyunda X.A.Samaranch tashabbusi bilan Lozanna shahrida (Shveytsariya) tashkil qilingan. Lozannadagi Olimpiya muzeyi olimpiya harakati tarixining asosiy markazi hisoblanadi. Shu bilan birga olimpiya muzeyi Xalqaro olimpiya harakati o'tmishi va hozirgi davrini birlashtiruvchi samarali axborot-targ'ibot markazidir. Jahonning bir qator daviatlarida ham olimpiya muzcvlari tashkil qilingan. jumladan: Saloniki Olimpiya muzeyi (Gretsiya), Lozanna Olimpiya muzeyi (Shveytsariya), Barselona Olimpiya-sport muzcyi (Ispaniya), Seul Olimpiya muzeyi (Koreya). va b.q.
O'zbekiston Olimpiya Shon-shuhrati muzeyi 1996-yil 1-sen- tabrda O'zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimov tashabbusi bilan tashkil topgan. Olimpiya Shon-shuhrati muzeyi faolivatida turli targ'ibot vositalarining majmuasidan foydalaniladi.








Xulosalar


>Olimpiya ta'iimi masalalari Pver de Kuberlen lashabbusi biian XOOning sessiyasida ilk bor muhokama qilingan.
>Olimpiya ramzlari Pyer de Kuberten tomonidan ishlab chiqilgan va uning tashabbusi bilan Olimpiya o'yinlariga kiritiigan.
VOIimpiya ramzlarining mohiyati va huquqlari Olimpiya xartiyasida belgilangan.
>Hozirgi davrda olimpiya ta'lifii tizimining tashkiliy tuzilmasi shakllangan. '
>Hozirgi kunda olimpiya g'oyaiarini targ'ibot qilishning yangi vositasi - sport tarixi va olimpiya muzey lari yaratilgan.
Nazorat savollari:


/amonaviy Olimpiya Cyinlarida qadimgi olimpiya o'yinlarining qanday an'analari saqlanib qolgan?
Olimpiya harakatining asosiy tamoyillari qaysi hujjatda bayon etilgan?
Olimpiyao'yinlarining ramzlari kim tomonidan yaratilgan?
Olimpiya ramzlari va belgilari nimalardan iborat?
Olimpiya o'yinlarida qanday mukofotlar beriladi?
Olimpiya medalining hajmi va tarkibi qandav belgilangan?
Olimpiya madaniyati tushunchasiga nima kiradi?
Oiimpiya madaniyati qadriyatlariga nimalar kiradi?
Olimpiya muzeylarining asosiy maqsadi nimadan iborat?
Zamonaviy Olimpiya harakatini targ'ibot qilishda qanday vositaiar qo'Jlaniladi?