Квк: 86. 38 А 52 Mas’ul muharrir

durust bo'ladimi? 
Durust bo'lmaydi, yo'l xavfsiz va 
eminlik bo'lganda tezlik bilan hajni ado 
qilmog'i lozim. 
Yo'l notinch bo'lganda qoldirsa-chi? 
Tinchlik bo'lguncha qoldirib tursa, durust 
bo'ladi. Bir kishiga haj farz bo'lib vaqtida 
ado qilolmasa, undan so'ngra yo'l yurishga 
qudrati yetmaydigan darajada zaif va notavon, quv- vatsiz 
bo'lib qolsa, u kishi o'z o'rniga boshqa kishini yuborib haj 
qildirishi lozim bo'ladi.
qarindoshi bo'lsa, farz bo'ladi, yolg'iz o‘zi bormaydi. 

---

231
Haj 
0‘zidan boshqa kishini yuborib, haj so- 
qit bo'lib, ikkinchi marta o'ziga hajga 
borish lozim emasmi? 
Notavonlik, bequwatlik bilan o'lib ketsa, haj gar- danidan 
soqit bo'ladi, haj qilgan kishining hukmida ketadi. Ammo bir 
kishini yuborib haj qildirgandan so'ng sog'ayib, quwatlanib 
ketsa, o'sha vaqtda davlati bo'lsa, ikkinchi haj qilish unga 
farzdir. 
( \ \ O'sha notavon kishi o'zi hayot vaqtida 
P ) boshqa kishini yuborib haj qildirmas- 
4
 ----- ' dan vafot etib ketsa, nima bo'ladi? 
Haj qildiringlar, deb vasiyat qilgan bo'lsa, qolgan 
molining uchdan biridan vorislari haj qildiradilar, haji haj 
badalidadir. 
Haj amallari qaysi oyda qilinadi? 
Zulhijja oyida qilinadi. 
Hajning farzi nechta? 
Hajning farzi uchta: birinchisi ehrom, ya’ni 
hajni dili bilan niyat qilish; ikkin- 
chisi Makkai Mukarramadan tashqarida joylashgan Arafot 
degan tog'da to'xtab zikru duoda bo'lib turish; uchinchisi 
Makkai Mukarramada Ka’ba nomli muborak uyni tavof 
qilish, ya’ni aylanish. 
Tanbeh: aksar avom odamlar ehrom, deb niyat qilgan 
holatda bog'laydigan lungini aytadilar. Bu xatodir. Chunki 
«ehrom»ning ma’nosi niyat qilmoqdir va u lun- gi hojilarning 
ehromda bo'lgan holatdagi liboslari, xo- los.

---

BESHINCHI QISM 
232