Kuvanova Shahnoza Omonovna nemis tili fanidan mukammal qo‘llanma


Kommen, sein, lassen, gehen, sitzen, stehen



Download 1,22 Mb.
bet157/533
Sana27.02.2022
Hajmi1,22 Mb.
#473535
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   533
Bog'liq
Quvanova Sh

Kommen, sein, lassen, gehen, sitzen, stehen fe’llari ham buyruq maylida –e qo‘shimchasini olmaydi.
Komm!-Kel! Sei!- Bo‘l!
Steh!-Tur! Komm zu mir!- Mening oldimga kel!
Geh auf die Straβe!- Ko‘chaga chiq!
3. Buyruq maylining ikkinchi shaxs ko‘plik shakli fe’l o‘zagiga (e)t qo‘shimchasini qo‘shish bilan yasaladi.Bunda ham kishilik olmoshi ihr qo‘llanilmaydi.
Arbeit-et! –Ishlanglar! Lest den Text! – Matnni o‘qinglar!
4. Buyruq maylining hurmat shakli fe’l o‘zagiga en qo‘shimchasini qo‘shish bilan yasaladi. Biroq fe’ldan keyin bosh harf bilan yozilgan holda Sie kishilik olmoshi qo‘yiladi.
Lesen Sie! –O‘qing! Antworten Sie!- Javob bering!
5. Buyruq maylining birgalik shakli fe’l o‘zagiga en qo‘shimchasi qo‘shish va wir kishilik olmoshi qo‘yish orqali yasaladi.
Gehen wir ins Kino! –Yuringlar, kinoga boraylik!

Ajraladigan old qo‘shimchali fe’llardan buyruq-istak mayli yasalganda, old qo‘shimcha fe’ldan ajraladi:


schreib(e) ab ! lies vor !
schreibt ab ! lest vor !
schreiben Sie ab ! lesen Sie vor !
schreiben wir ab ! lesen wir vor !
Fe’llarning buyruq maylida yasalish namunasi:



Infinitiv formasi

II shaxs birlik formasi



II shaxs ko‘plik formasi

Hurmat formasi

Birgalik formasi




essen

Iβ!

Eβt!

Essen Sie!

Essen wir!




fahren

Fahre!

Fahrt!

Fahren Sie!

Fahren wir!




geben

Gib!

Gebt!

Geben Sie!

Geben wir!




gehen

Geh!

Geht!

Gehen Sie!

Gehen wir!




helfen

Hilf!

Helft!

Helfen Sie!

Helfen wir!




hören

Höre!

Hört!

Hören Sie!

Hören wir!




lassen

Laβ!

Laβt!

Lassen Sie!

Lassen wir!




lesen

Lies !

Lest!

Lesen Sie!

Lesen wir!




nehmen

Nimm!

Nehmt!

Nehmen Sie!

Nehmen wir!




sein

Sei!

Seid!

Seien Sie!

Seien wir!




singen

Singe!

Singt!

Singen Sie!

Singen wir!




schreiben

Schreibe!

Schreibt!

Schreiben Sie!

Schreiben wir!




stehen

Steh!

Steht!

Stehen Sie!

Stehen wir!




steigen

Steige!

Steigt!

Steigen Sie!

Steigen wir!


Sich o‘zlik olmoshi buyruq mayli shakllarida turlicha ko‘rinishga ega bo‘ladi.
II shaxs birlik formasi - dich: Setz dich!
II shaxs ko‘plik formasi – euch: Setz euch!
Hurmat formasi - sich: Setzen Sie sich !
Birgalik formasi – uns: Setzen wir uns!

Buyruq istak ma’nosi yuqoridagi formalardan tashqari boshqa yo‘llar bilan ham ifodalanishi mumkin


Eslatma: a) Faqat sehen kuchli fe’ligina ikki xil ko‘rinishga ega: sieh! yoki siehe !
b) Modal fe’llardan buyruq –istak forma yasalmaydi

21 - MAVZU : SHART MAYLI
( DER KONJUNKTIV, DIE MÖGLICHKEITSFORM)

Kon’yunktiv ham aniqlik mayli kabi asosan oltita zamon formaga ega. Biroq bu zamon formalaridan tashqari unda yana ikkita tasviriy forma - konditsionalis I va konditsionalis II ham mavjuddir. Konyunktivning zamon formalari o‘zining yasalishi, qo‘llanishi va anglatgan ma’nosi jihatdan ham aniqlik mayli zamon formalaridan farq qiladi.



21.1 Kon’yunktiv zamon formalarining yasalishi
( Die Bildung der Zeitformen des Konjunktivs)

Presens kon’yunktiv fe’l o‘zagiga –e suffiksi va shaxs – son qo‘shimchalarini qo‘shish bilan yasaladi. Ularning shaxs – son qo‘shimchalari aniqlik maylining imperfektidagidek bo‘lib, fe’l o‘zagidagi unli tovush o‘zgarmaydi:


S i n g u l a r




P.- e
P.-e-st
P -e-

ich schreib-e- sag-e nenn-e
du schreib-e-st sag- e-st nenn- e-st
er schreib-e- sag-e nenn-e





P l u r a l




P.- e-n
P.-e-t
P.-e-n

wir schreib-e-n sag-e-n nenn-e-n
ihr schreib-e-t sag- e-t nenn- e-t
sie schreib-e-n sag-e-n nenn-e-n




Yordamchi fe’llarning prezens konyunktivda tuslanishi:


S i n g u l a r




P.-e-
P.-e-st
P.-e-

ich hab-e- werd-e sei-
du hab -e-st werd - e-st sei -st
er hab -e- werd -e sei -




P l u r a l




P.- e-n
P.-e-t
P.-e-n

wir hab -e-n werd -e-n sei -e-n
ihr hab -e-t werd - e-t sei - e-t
sie hab -e-n werd -e-n sei -e-n



Preterito-prezentia fe’llaridan prezens kon’yunktiv yasalganda
e suffiksi qo‘shiladi, ularni o‘zagidagi unli tovush o‘zgarmaydi:


S i n g u l a r




P.- e
P.-e-st
P-e

ich könne, wolle , möge, dürfe, solle, müsse
du könnest, wollest, mögest, dürfest, sollest, müssest
er könne, wolle, möge, dürfe , solle, müsse





P l u r a l

I.



P.- e-n
P.-e-t
P.-e-n

wir können, wollen, mögen, dürfen, sollen, müssen
ihr könnet, wollet, möget, dürfet, sollet, müsset
sie können, wollen, mögen, dürfen, sollen, müssen



Imperfekt kon’yunktiv ikki xil yasaladi. Kuchsiz fe’llarning imperfekt kon’yunktivi aniqlik maylining imperfektiga o‘xshash bo‘ladi:


S i n g u l a r

P l u r a l

I.P.
II.P.
III.P.

ich frag-te-
du fragte-st
er frag-te

I.P.
II.P.
III.P.

wir frag-te-n
ihr fragte-t
sie frag-te-n


Kuchli fe’llardan imperfekt kon’yunktiv yasalganda, ular o‘zagiga –e suffiksi qo‘shiladi. Shaxs-son qo‘shimchalari esa prezens konyunktivdagidek bo‘lib, fe’l o‘zagidagi a,o,u unli tovushlari umlaut qabul qiladi:


S i n g u l a r

  1. P.

  2. P.

  3. P.

- e-
-e-st
-e-

ich blieb-e gäb-e flög-e
du blieb -e-st gäb - e-st flög - e-st
er blieb -e- gäb -e flög -e





P l u r a l

  1. P.

  2. P.

  3. P.

- e-n
-e- t
-e-n

wir blieb -e-n gäb -e-n flög -e-n
ihr blieb -e-t gäb - e-t flög - e-t
sie blieb -e-n gäb -e-n flög -e-n




Eslatma: Ayrim kuchli fe’llar imperfekt koyunktivda ikki xil ko‘rinishga ega:


Infinitiv

Imperfekt Indikativ

Imperfekt Konjunktiv

Imperfekt Konjunktiv

helfen

half

hälfe

Hülfe

gelten

galt

gälte

Gölte

schelten

schalt

schälte

Schölte

sterben

starb

stärbe

Stürbe

schwimmen

schwamm

schwämme

Schwömme

beginnen

begann

begänne

Begönne

heben

hob

höbe

Hübe


Maxsus gruppa fe’llari imperfekt konyunktivda quyidagicha tuslanadi:


S i n g u l a r

  1. P.

  2. P.

  3. P.

- te-
-te-st
-te-

ich nenn-te- renn-te- sende-te däch-te wende-te
du nenn -test renn-test sende-test däch-test wende-test
er nenn -te- renn -te sende -te däch –te wende-te





P l u r a l

  1. P.

  2. P.

  3. P.

- te-n
-te-t
-te-n

wir nennte-n rennte-n sendete-n dächte-n wendeten
ihr nennte-t rennte-t sendete-t dächte-t wendetet
sie nennte-n rennte-n sendete-n dächte-n wendeten




Preterio-prezentia fe’llari imperfekt kon’yunktivda infinitivdagi umlautni saqlab qoladi:


S i n g u l a r

  1. P.

  2. P.

  3. P.

-t e-
-te-st
-te-

ich könnte-, wollte-, möchte-, dürfte-, sollte-, müβte
du könntest, wolltest, möchtest, dürftest, solltest, müβtest
er könnte-, wollte-, möchte-, dürfte-, sollte-, müβte





P l u r a l

  1. P.

  2. P.

  3. P.

- te-n
-te-t
-te-n

wir könnten, wollten, möchten dürften, sollten, müßten
ihr könntet, wolltet, möchtet, dürftet, solltet, müßten
sie könnten, wollten, möchten, dürften, sollten, müβten





Download 1,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   533




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish