Kurs loyihasi

Bipolyar tranzistorlardan tuzilgan kuchaytirgichlar

Kuchaytirgichning asosiy elementlaridan biri boshqariluvchi elementdir (BE). Buning funksiyasini bipolyar yoki maydon tranzistori bajaradi. Bundan tashqari qarshilik R bilan Ye kuchaytirgichning chiqish zanjirini tashkil qiladi

2.3-rasm.

Kuchaytirgichning

a) struktura sxemasi, b) chiqish signali.

Kuchaytirgichning kirishiga esa sinusoidal garmonik signal U_kir beriladi Chiqish signali BE ning chiqishidan yoki qarshilik R_yuk dan olinadi. BE ning qarshiligi o‘zgarganda chiqishdan oqayotgan tok I_chiq ham o‘zgaradi, ya’ni kirishdagi kuchlanish U_kir o‘zgarganda. Kuchayish prinsipi shunga asoslanganki o‘zgarmas kuchlanish Ye o‘zgaruvchan chiqish kuchlanishiga aylanadi, ya’ni U_kir signalining qonuni asosida o‘zgaradi. Chiqishdagi kuchlanish shunday qaraladiki o‘zgaruvchan kuchlanish va tok o‘zgarmas kuchlanish va toklarning yig‘indisiga teng bo‘ladi, ya’ni o‘zgaruvchan tashkil etuvchilar o‘zgarmas tashkil etuvchilarga I_o‘zg, U_o‘zg ustma - ust tushadi.

Bular orasidagi munosabat shunday bo‘lishi kerakki o‘zgaruvchan tashkil etuvchining amplituda qiymati o‘zgarmas tashkil etuvchidan kichkina yoki teng bo‘lishi kerak. I_o‘zgmIm va U_o‘mUm. Agarda bu shart o‘rinli bo‘lmasa chiqish signalining shakli buziladi. Shunday qilib chiqish zanjirida o‘zgarmas tashkil etuvchi tok I_o‘zm va kuchlanish U_o‘zm hosil bo‘lishi shart. O‘zgarmas tashkil etuvchilar esa chiqish zanjirida ma’lum potensialli tinch holatni tashkil qiladi.

BE ning kirishiga kuchlanish berilsa chiqishda o‘zgaruvchan tok tashkil etuvchisi hosil bo‘ladi, natijada BE ning chiqishida o‘zgaruvchan kuchlanish tashkil etuvchisi hosil bo‘ladi, buning kattaligi esa kirish kuchlanishining kattaligidan katta bo‘ladi. Tranzistorlarning ulanishiga qarab kuchaytirgichlarning ko‘rsat-kichlari har xil bo‘ladi.

Kuchaytirgichda avval aytilganidek uch xil ulanish sxemasi mavjud. Umumiy emitter (UE), umumiy kollektor (UK), umumiy baza (UB) ulanish sxemasi mavjud.