Kurs loyihasi mavzu: “Fonokardiografiya qurilmasining tuzilishi va ishlash printsipi”

1.2 Fonokardiogramma tahlili


Oddiy fonokardiogramma ikkita doimiy mavjud bo'lgan I va II tonlardan va ikkita pauzadan iborat: sistolik va diastolik. Diastolik pauzada ba'zan qo'shimcha diastolik ohanglar - III, IV va V (ekstratonlar) topiladi va patologik holatlarda diastolada yuqori chastotali ekstraton qayd etilishi mumkin - mitral qopqoqning ochilishini bosish yoki "mitral" bosing", bu 0S sifatida belgilangan.
Bugungi kunga qadar yurak tovushlari va ularning tarkibiy qismlarining kelib chiqish mexanizmi bo'yicha konsensus mavjud emas. Umuman olganda, I ton hodisasi yurak siklining izotermik fazasining dastlabki kuchlanishi, atrioventrikulyar klapanlarning yopilishi va aorta va o'pka klapanlarining ochilishi natijasida yuzaga keladi, deb qabul qilinadi. II ton tebranishlarining paydo bo'lishi aorta va o'pka arteriyasining yarim oy klapanlarining siqilishi bilan, shuningdek, atrioventrikulyar klapanlarning ochilishi bilan bog'liq - mitral va trikuspid.
Oddiy fonokardiogrammani tahlil qilishda quyidagi ko'rsatkichlar hisobga olinadi: 1) ohanglar - ularning amplitudasi, individual tebranishlar orasidagi masofa, ohangning vaqt bo'yicha uzunligi; 2) intervallar - elektrokardiogrammaning Q to'lqinining boshidan I tonning birinchi katta tebranishining boshlanishigacha bo'lgan vaqt ("Q - I ton"), I tepaning boshidan to boshigacha bo'lgan vaqt. II tepa (mexanik sistola) va elektrokardiogrammaning T to'lqinining tugashidan birinchi katta boshigacha bo'lgan vaqt.

1.3-rasm - Yurak tovushlari


II tonning tebranishlari ("T-II ton"); 3) shovqinlar - ularning amplitudasi, "shakli", yurak siklining fazalariga nisbatan pozitsiyasi.
I ton 6-10 tebranishdan iborat bo'lib, ularning 4 turini ajratish mumkin: boshlang'ich, markaziy (ikki guruhdan iborat) va yakuniy (1.3-rasm). I ton har doim elektrokardiogrammaning QRS kompleksiga to'g'ri keladi. Uning dastlabki tebranishlari past chastotali va amplitudali 2-3 tebranishdan iborat - sekundiga taxminan 30 tebranish - va ­yurak siklining izometrik fazasida qorincha qisqarishining boshlanishi bilan bog'liq.
Birinchi tonning markaziy tebranishlari yuqori chastotali - 120-150 gerts 4-6 tebranish bilan hosil bo'ladi. Ularning paydo bo'lishi asosan atrioventrikulyar klapanlarning (birinchi mitral, keyin triküspid) siqilishi bilan bog'liq. Shu munosabat bilan, 1-tonning markaziy tebranishlarida, mitral va triküspid komponentlar , mos keladigan klapanlarning quduqlari tebranishi tufayli farqlanadi .
Birinchi ohangning yakuniy tebranishlari 2-3 past chastotali tebranishlar (taxminan 30 gerts) shaklida taqdim etiladi. Ularning tashqi ko'rinishi aorta va o'pka arteriyasining devorlari va ulardagi qon ustunidagi dalgalanmalar bilan bog'liq. Odatda, birinchi tonning markaziy kompleksining individual tebranishlari orasidagi interval 0,02-0,04 sekunddan oshmaydi. Agar bu interval uzoqroq bo'lsa, unda bu 1 tonnaning bo'linishini ko'rsatadi , bu esa o'z navbatida o'pka qon aylanishida bosimning oshishining bilvosita belgisi bo'lib xizmat qilishi mumkin. I tonning umumiy davomiyligi odatda 0,10-0,14 soniyani tashkil qiladi. Q - I ton oralig'i odatda 0,03-0,06 sekunddan oshmaydi va qorincha qo'zg'alish boshlanishidan mitral qopqoqning siqilishigacha bo'lgan vaqt (transformatsiya davri). Fonokardiogrammada elektrokardiogrammaning Q to'lqinining boshlanishidan I ton asosiy kompleksining birinchi katta tebranish boshlanishigacha aniqlanadi. Indeks Q - I ton chap vena teshigining stenozini tashxislashda muhim ahamiyatga ega. Ushbu intervalning ortishi chap atrioventrikulyar teshikning torayganligini ko'rsatadi. Buning sababi, mitral qopqoqning yopilishi faqat chap qorinchadagi bosim chap atriumdagi bosimdan oshib ketganda sodir bo'lishi mumkin. Chap venoz teshikning stenozi bilan chap atriumdagi bosimning oshishi uchun sharoitlar yaratiladi, bu esa birinchi tonning kechikishiga olib keladi. Bu kechikish chap atriyoventrikulyar teshikning torayishi darajasiga to'g'ridan-to'g'ri proportsional ekanligiga ishoniladi. Stenozning yuqori darajasida Q- I yuqori vaqti 0,14 soniyadan oshishi mumkin.
Sog'lom yurakka ega bo'lgan turli odamlarda I tonning amplitudasi farq qilishi mumkin. Bu ko'krak qafasining yog 'qatlamining qalinligi, amfizem mavjudligi, pektoral mushaklarning rivojlanish darajasi va boshqalarga bog'liq. I ton tebranishlarining kattaligini yurak cho'qqisidan ikkinchi o'rta chastotali traktda (C2) qayd etilgan II ton tebranishlarining kattaligi bilan solishtirish odatiy holdir. Odatda, I tonning amplitudasi II tonning amplitudasidan 1,5 marta yuqori bo'ladi. I tonning kuchayishi qorinchalarning diastolik qon bilan to'lishining pasayishi, qonning viskozitesining pasayishi (anemiya) bilan kuzatilishi mumkin. I tonning amplitudasi mitral qopqoq etishmovchiligi bilan, miyokarddagi distrofik o'zgarishlar bilan, shuningdek, yurakdan tashqari sabablar natijasida kamayishi mumkin: plevra yoki perikard bo'shlig'ida efüzyon va boshqalar Atriyal fibrilatsiya yoki atriyal chayqalish bilan, intensivlik. ning I ohangi doimiy emas.
II ton elektrokardiogrammaning T to'lqini tugagandan so'ng darhol yoki 0,02 -0,04 soniyadan keyin paydo bo'ladi. Uning umumiy davomiyligi 0,07 0,02 soniya. II ton 4-6 o'rta chastotali tebranishlardan iborat (100-150 gerts). Odatda, normada II tonning bir nechta tarkibiy qismlarini ajratish mumkin, II tonning boshlang'ich qismi (a1) past chastotali va amplitudali 2-3 tebranishdan iborat. Ular qorinchalarning izometrik bo'shashishining boshlanishiga bog'liq.
II tonning asosiy qismi o'rtacha chastota (100 -150 Gts) va amplitudaning 2-3 tebranishlaridan iborat. Ikkinchi tepaning bu qismi odatda 2 ta komponentdan iborat: aorta va nulmonal, ular mos keladigan klapanlarning siqilishi tufayli paydo bo'ladi. Aorta va o'pka qismlari orasidagi masofa odatda 0,02-0,03 sekunddan oshmaydi. Ushbu intervalning ortishi II tonning bo'linishini ko'rsatadi va pulmoner qon aylanishida bosimning oshishi natijasi bo'lishi mumkin. Bunday hollarda ikkinchi tonning o'pka komponentining amplitudasi ham tez-tez ortadi. Oddiy bo'lsa u aorta komponentining faqat yarmiga etadi, keyin pulmoner gipertenziya bilan u unga teng bo'lishi va hatto undan oshib ketishi mumkin. O'pka qon aylanishida gipertenziya qanchalik yuqori bo'lsa, ikkinchi tepaning o'pka komponentining amplitudasi qanchalik baland bo'lsa va aorta tebranishlariga nisbatan uning kechikishi shunchalik katta bo'ladi. Boshqacha qilib aytganda, ikkinchi ohangning bo'linishi 0,05 va hatto 0,11 soniyagacha yetishi mumkin [4].
II tonning yakuniy qismi atrioventrikulyar klapanlarning ochilishi va qorinchalarni qon bilan to'ldirishning boshlanishi bilan bog'liq. II tonning bu qismi past chastotali va kichik amplitudali 2-3 tebranish natijasida hosil bo'ladi.