Курс лекций по теоретической механике

Nazariy mexanika fani bo’yicha ma’ruzalar

• Statika

• Nazariy va amaliy mexanika kafedrasi

• Samarqand - 2019

• Elektron o’quv kursi mexanika-matematika fakulteti talabalariga qator yillar davomida nazariy mexanika fani bo’yicha o’qib kelinayotgan ma’ruzalar asosida tayyorlandi

• O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
• Samarqand davlat universiteti

• 3 - MA’RUZA
• BIR NUQTADA KESISHUVCHI KUCHLAR SISTEMASI
• Bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasi tushunchasi.
• Uch kuch haqidagi teorema.
• Kesishuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisini analitik usulda topish.
• Kesishuvchi kuchlar sistemasining muvozanat tenglamalari.

• 1

• 1. BIR NUQTADA KESISHUVCHI KUCHLAR SISTEMASI TUSHUNCHASI
• Kesishuvchi kuchlar sistemasi – kuchlarning ta’sir chiziqlari bir nuqtada kesishadi.
• Ixtiyoriy kuchlar sistemasining tadqiqot rejasi uchta savolning javobini topishga mos keladi:
• Sistemani qanday qilib soddalashtirish mumkin?
• Sistemaning eng sodda ko’rinishi qanday?
• Sistema muvozanatining shartlari qanday?

• Barcha kuchlarni o’z ta’sir chiziqlari bo’ylab, kesishish nuqtasiga ko’chiramiz (qo’shish aksiomasiga asosan jismning kinematik holati o’zgarmaydi).

• ma'ruza 3

• Dastlab ikkita F1 va F2 kuchlarni qo’shamiz (parallelogramm aksiomasi).
• Kuchlar soni bittaga kamaydi.

• Hosil bo’lgan R1,2 teng ta’sir etuvchini keyingi F3 kuch bilan qo’shamiz.
• Kuchlar soni yana bittaga kamaydi.

• Bu amalni keyingi F4 bilan takrorlaymiz.
• Faqatgina bitta, dastlabki sistemaga ekvivalent kuch qoldi.

• 2

• Parallelogramm usulida kuchlarni qo’shishni kuch ko’pburchagini qurish bilan almashtirish mumkin – bitta kuch tanlab olinadi va boshini ixtiyoriy nuqtaga qo’yib, o’ziga parallel tasvirlanadi, boshqa barcha kuchlar