Kurs ishining obyekti: Afrikaning turistik mamlakatlarini o’rganish bilan bog’liq barcha jarayonlar. Kurs ishining predmeti

I bob. Afrika mintaqasida turistlik tizimi
1.1. Afrika mintaqasi turizmi geografiyasi
Afrika mintaqasida boshqa sohalar kabi xalqaro turizm ham nihoyatda sust darajada rivojlanmoqda siyosiy beqarorlik, millatlararo va diniy ziddiyatlar xorijiy sayyohlarning mintaqaga bo‘lgan qiziqishlarini ma’lum darajada pasaytirmoqda. Turizm bozorini generatori bo‘lib Afrika mintaqasi mamlakatlari hisoblanadi. Umumiy xorijiy tashriflarning 56,0%i Afrika mintaqasi mamlakatlariga to‘g‘ri keladi. Afrika mintaqasi turizm bozorini asosan Yevropa mamlakatlari ta’minlar edi. «CHo‘ldagi bo‘ron» urushi ta’sirida Yevropa mamlakatlaridan tashrif buyuruvchi xorijiy turistlar 51% dan 34,1% ga kamayganligi kuzatiladi. Amerika mintaqasi mamlakatlarining tashriflari 5,3% dan 2,9% gacha kamayganligi kuzatiladi. Osiyo va Tinch Okeani mintaqasi mamlakatlarining tashriflari aksincha 1,4% dan 1,5% gacha, Yaqin Sharq mintaqasi mamlakatlari tashriflari 2,4% dan 5,1% gacha ko‘payganligi, janubiy Osiyo mamlakatlarining tashriflari 0,6% dan 0,3% gacha kamayganligi kuzatiladi.
Afrika mintaqasining 2010-yildagi ko‘rsatgichlari ham xalqaro turizmni sezilarli darajada rivojlanmaganligidan dalolat beradi. Xalqaro turizm harakatlari mintaqada atigi 3,7% ga o‘sganligi kuzatilgan. Shunday bo‘lsada, Keniya, Zambiya, Mavrikiya, Morokko, Tunis va Jazoir davlatlarida o‘sish kuzatiladi. Biroq yuqorida ta’kidlab o‘tilganidek, ba’zi bir hududlardagi pasayish Afrika mintaqasi umumiy turizm ko‘rsatgichlariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi, ya’ni Markaziy hamda Janubiy Afrika hududilarida xorijiy tashriflar kamayganligi kuzatilgan. Xususan Zimbabveda xorijiy turistlar tashrifi 11,1% ga kamayib ketganligi kuzatilgan. Jadval ma’lumotlari ham Afrika mintaqasida xorijiy sayyohlar tashrifini kamligini, xalqaro turizmi tushumlari miqdorini pastligidan dalolat beradi. 2012-yilda jahon xalqaro turizm tashriflarining 4,1%i, jahon turizm tushimlarining 2,4%ini tashkil qilgan. 1970-yildan 1980-yillargacha xorijiy tashriflar va tushumlar miqdori bo‘yicha sezilarli darajada o‘sish kuzatilgan. 1985-90 yillarda rivojlanish sur’atlari pasaygan, 1991-96 yillarda esa tashriflar soni o‘sganligi bilan, tushumlar miqdori pasayib ketgan. Xorijiy tashriflar jahon xalqaro turizm harakatlarining 3,3%ini, tushimlar miqdori bo‘yicha esa 1,8% ni tashkil qilgan. Oxirgi yillarda Afrika mintaqasining shimoliy hududilarida, O‘rta yer dengizi janubiy qirg‘oqlarida ommaviy turizmga e’tibor qaratilganligi munosabati bilan 2000-yillarga kelib bir muncha ijobiy siljishlar kuzatiladi.[5]
1996-yilda mintaqaga 19,4 mln xorijiy turistlar tashrif buyurgan bo‘lsa, 2000-yilga kelib ularning soni 27,4 mln kishiga etadi. Ya’ni tashriflar 1,4 marttaga oshadi. Turizm tushumlari mintaqada 8,7% ga ko‘payib, jahon turizm tushumlarining 2,28% ni tashkil etadi. Afrika mintaqasiga tashrif buyurgan xorijiy turistlarning asosiy qismi Fransiya, Germaniya. Buyuk Britaniya mamlakatlari aholisiga to‘g‘ri keladi va umumiy xorijiy tashriflarning 20% ni tashkil qiladi. Afrika mintaqasi bo‘yicha eng ko‘p xorijiy mehmonlar shimoliy Afrika hududiga tashrif buyuradilar. Asosiy tashriflar Marokash va Tunis mamlakatlariga to‘g‘ri keladi. Afrika mintaqasiga qilingan tashriflarning 45%ga yaqini ushbu mamlakatlarga to‘g‘ri keladi, bu mamlakatlarga qilingan har bir xorijiy tashrif 300 AQSH dollarni tashkil qiladi. G’arbiy Afrika hududiga Keniya, Mavritaniya, Tanzaniya, Seyshel oroli va Zimbabve mamlakatlari turizm sohasida o‘zlarining tabiiy resurslaridan unumli foydalanib kelmoqda.
21-asrda ham Afrika Yevropadan kelgan ko'plab sayohatchilar uchun tushunarsiz va sirli qit'adir. Shimoliy Amerika va Osiyo. Darhaqiqat, hatto uzoq yillar davomida "Qora qit'a"da yashagan olimlar ham Afrika xalqlarining an'analari, urf-odatlari va madaniy xususiyatlarini har doim ham tushunmaydilar.
Xulosa qilish kerakki, Afrika zamonaviy G'arb odamlari uchun qit'aning o'zi kabi, uning nomi kabi sirli. Olimlar haligacha "Afrika" so'zi qayerdan kelganini aniq ayta olmaydi. Ko'pgina tarixchilarning fikriga ko'ra, qadimgi rimliklar "Afrika" ni Rim imperiyasining bir qismi bo'lgan zamonaviy Afrikaning shimoliy qismi deb atashgan.

Qadimgi Misrning mashhur piramidalari haqida hammamiz bilamiz. Biroq, ma'lum bo'lishicha, Sudanda Misrdagidan ham ko'proq piramidalar bor (va ularning ba'zilari Misr piramidalaridan ham chiroyliroq). Ayni paytda Sudanda 220 ta piramida topilgan. Sharqdan va janubdan Afrikani Hind okeani suvlari, g'arbda Atlantika okeani, shimoli-sharqda Qizil dengiz, shimolda O'rta yer dengizi yuvib turadi. Afrika qit'asi ko'plab orollarni o'z ichiga oladi. Afrikaning umumiy maydoni 30,2 million kvadrat kilometrni tashkil qiladi. Shu jumladan qo'shni orollar (bu Yer hududining 20,4% ni tashkil qiladi). Afrika Yerdagi ikkinchi eng katta qit'adir.
Afrika ekvatorning ikkala tomonida joylashgan va tropikdan subtropikgacha bo'lgan issiq iqlimga ega. Shimoliy Afrikada choʻllar koʻp (masalan, dunyodagi eng katta choʻl Sahroi Kabir), bu materikning markaziy va janubiy rayonlarida savanna tekisliklari va oʻrmonlar bor. Afrikadagi eng yuqori harorat 1922- yilda Liviyada qayd etilgan - +58C. Ommaviy ongda Afrika "hech qachon yomg'ir yog'maydigan issiq o'lka" deb hisoblanishiga qaramay, bu qit'ada juda ko'p daryolar va ko'llar mavjud.
Afrikadagi eng uzun daryo Nil (6671 km) boʻlib, Sudan, Uganda va Misrdan oqib oʻtadi. Bundan tashqari, Afrikaning eng yirik daryolariga Kongo (4320 km), Niger (4160 km), Zambezi (2660 km) va Ouabi Shebelle (2490 km) kiradi.[ 4]
Afrika ko'llariga kelsak, ularning eng kattalari - Viktoriya, Tanganika, Nyasa, Chad va Rudolf.
Afrikada bir qancha tog ' tizimlari mavjud - Aberdar tizmasi, Atlas tog'lari va Keyp tog'lari. Ushbu qit'aning eng baland nuqtasi - so'ngan Kilimanjaro vulqoni (5895 metr). Bir oz pastroq balandliklar Keniya tog'ida (5199 m) va Margarita cho'qqisida (5109 m). Afrika aholisi allaqachon 1 milliard kishidan oshgan. Bu Yerning umumiy aholisining taxminan 15% ni tashkil qiladi. Rasmiy ma'lumotlarga ko'ra, Afrika aholisi har yili taxminan 30 millionga ko'paymoqda.
Afrikaning deyarli butun aholisi kichikroq irqlarga bo'lingan negroid irqiga tegishli. Bundan tashqari, yana bir nechta afrika irqlari mavjud - efiopiyaliklar, kapoid irqi va pigmeylar. Shimoliy Afrikada Kavkaz irqi vakillari ham yashaydi.
Ayni paytda Afrikada 54 ta mustaqil davlat, shuningdek, 9 ta "hudud" va yana 3 ta tan olinmagan respublika mavjud.
Afrikaning eng yirik davlati — Jazoir (hududi 2 381 740 kv. km), eng kichigi — Seyshel orollari (455 kv. km), San-Tome va Prinsipi (1 001 kv. km) va Gambiya (11 300 kv. km). ). Afrika 5 geografik mintaqaga bo'lingan:
Shimoliy Afrika (Misr, Tunis, Jazoir, Liviya, G'arbiy Sahroi Kabir, Marokash va Mavritaniya);
- Sharqiy Afrika (Keniya, Mozambik, Burundi, Madagaskar, Ruanda, Somali, Efiopiya, Uganda, Jibuti, Seyshel orollari, Eritreya va Jibuti);
- G'arbiy Afrika (Nigeriya, Mavritaniya, Gana, Syerra-Leone, Kot-d'Ivuar, Burkina-Faso, Senegal, Mali, Benin, Gambiya, Kamerun va Liberiya);
- Markaziy Afrika (Kamerun, Kongo, Angola, Ekvatorial Gvineya, San-Tome va Prinsipi, Chad, Gabon va CAR);
- Janubiy Afrika - Zimbabve, Mavrikiy, Lesoto, Svazilend, Botsvana, Madagaskar va Janubiy Afrika).
Afrika qit'asida qadimgi rimliklar tufayli shaharlar paydo bo'la boshladi. Biroq, Afrikaning ko'plab shaharlari uzoq tarix bilan maqtana olmaydi. Biroq, ularning ba'zilari dunyodagi eng zich joylashgan joylardan biri hisoblanadi. Hozir Afrikaning eng ko'p aholisi Nigeriyadagi Lagos va Misrdagi Qohira bo'lib, har birida 8 million kishidan iborat.[10]
Afrikaning boshqa yirik shaharlari: Kinshasa (Kongo), Iskandariya (Misr), Kasablanka (Marokash), Abidjan (Ivuar) va Kano (Nigeriya).
Go'zal va jonli Afrika dunyodagi ikkinchi eng katta qit'adir. Uning ochiq maydonlarida 1 milliarddan ortiq odam yashaydi. Va uning yerlari shartli ravishda 5 ta hududga bo'lingan. An'anaga ko'ra, ro'yxati 62 banddan iborat bo'lgan Afrika mamlakatlari quyidagi mintaqalarga tegishli:

• 
  janubiy.
  
• 
  G'arbiy.
  
• 
  Shimoliy.
  
• 
  Sharq.
  
• 
  Va markaziy.
  

Bu boʻlinish turli geografik va iqlim sharoitlari, madaniyatlar va davlatlarning boshqaruv shakllaridagi farqlar bilan bogʻliq.
G'arbiy mintaqa ko'plab Afrika tillarining vatani hisoblanadi. Bugungi kunda ham uning hududida og'zaki xalq og'zaki ijodi qadrlanadi. Tantanali raqslar har bir muhim bayram dasturiga kiritilgan.
Kamerun tog'lari sharqdagi bu yerning tabiiy chegarasi hisoblanadi. Mintaqaning janubida afsonaviy Sahroi Kabir cho'li boshlanadi. G'arbda esa tabiiy chegara Atlantika okeanini tashkil qiladi.
Nigeriya Federativ Respublikasi bir necha yil oldin eng yirik neft ishlab chiqaruvchisi maqomini oldi. Aholining aksariyati bir vaqtning o'zida bir nechta lahjalarda gaplashadi. Bu mamlakatda 527 ta til rasman tan olingan. Ular orasida 11 ta "o'lik" lahjalar, ingliz tili va mahalliy etnik guruhning bir qancha boshqa tillari davlat maktablarida o'qitiladi.
Abuja Nigeriya poytaxti bo'lib, hukumat tomonidan G'arbiy mintaqadagi etnik jihatdan eng neytral joy sifatida tanlangan. 1976-yilda qurilishning asosiy bosqichlari tugagandan so'ng, Abuja to'lib toshgan Logos o'rniga Nigeriyaning asosiy shahri maqomini oldi.
Sharqiy Afrikaning iqlimi markaziy hududlarda qurg'oqchil. Ammo qirg'oqda u tezda tropikga o'tadi. Sobiq mustamlakachilar davlatlar chegaralarini o'zboshimchalik bilan belgilaganlar. Madaniy va diniy yo‘nalishlar e’tiborga olinmaganligi sababli Sharqiy mintaqaning rivojlanishi juda sekin sur’atlarda kechmoqda.
Keniya nafaqat sayyohlar uchun sevimli joy, balki ajoyib flora va faunaga ega joy. Keniya hududida YuNESKO xalqaro tashkiloti tomonidan muhofaza qilinadigan ko'plab qo'riqxonalar mavjud.
Keniya poytaxti Nayrobida odamlar ingliz va mahalliy til - suahili tillarida gaplashadi. Uzoq vaqt davomida bu davlat Buyuk Britaniyaning mustamlakasi edi.
Kongo Respublikasi foydali qazilmalarga juda boy. Bu holat bir necha asrlar oldin mamlakatda afrikalik "oltin" shov-shuvining paydo bo'lishiga yordam berdi.
G'ayrioddiy nomi Brazzavil bo'lgan mamlakat poytaxti ta'lim jihatidan ancha rivojlangan. U yerda aholining savodxonlik darajasi 82 ​​foizga yetadi. Shtat iqtisodiyoti neft qazib olish va qishloq xo'jaligiga asoslangan. Madaniyat sohasi xalq ijodiyoti bilan ifodalanadi. Zamonaviy san'at yo'nalishi ham yaxshi rivojlangan.
Ro'yxati yuqorida keltirilgan Afrikadagi barcha davlatlar rasman tan olingan davlatlar hisoblanadi. Ayni paytda, Afrika qit'asining ko'plab hududlari yaqinda xalqaro tan olish yo'liga o'tdi va hozirgacha haqiqiy davlatlar emas. Ammo ular hali ham ba'zi xaritalarda chegara belgilariga ega.