Kurs ishi Topshirdi: Qabul qildi: namangan – 2021 mundarija kirish

To’lovga qobiliyatlilik koeffitsienti

№

Ko‟rsatkichlar nomi

Yil

Yil

Farq

t/r

boshiga

oxiriga

O‟sish

Kamayish

1

To'lovga qobiliyatlilik koeffitsienti

2,47

1,72

0,75

Jamiyatning to‟lovga qobilyatlilik koeffitsienti xisobot yili boshiga 2,47 bo‟lib, normativ ko‟rsatkich bo‟yicha to‟lov qobilyatlilik koeffitsienti 1,25 dan kam bo‟lmasligi kerak. Normativ koeffitsientdan jamiyatning to‟lov qobiliyatlilik koeffitsienti 1,22 ga ko‟pligi aniqlandi. Jamiyatning to‟lov qobiliyatlilik koeffitsienti xisobot yili oxiriga 1,72 bo‟lib, normativ Ko‟rsatkich bo‟yicha to‟lov qobilyatlilik koeffitsienti 1,25 dan kam bo‟lmasligi kerak. Normativ koeffitsientdan jamiyatning to‟lovga qobilyatlilik koeffitsienti xisobot yilining oxiriga 0,47 ga ko‟pligi aniqlandi. Ushbu koeffitsient bo‟yicha jamiyat to‟la to‟lov qobilyatiga egaligi aniqlandi.(5-jadval)

							6-jadval
		Rentabellilik koeffitsienti
№	Ko‟rsatkichlar nomi		Yil	Yil			Farq
t/r			boshiga	oxiriga
						O‟sish	kamayish
1	Rentabellilik koeffitsienti		0,03	0,77		0,74

Belgilangan normativ xujjatlarda asosan rentabellilik koeffitsienti O‟zbekiston Respublikasi xududida 0 dan kam bo‟lsa, yani minus ko‟rsatkich bilan chiqsa bunday tashkilot zarar bilan ishlovchi korxonaga aylanadi. Agar 0,05 koeffitsientdan kam bo‟lsa bunday korxona past rentabellik korxona xisoblanadi. Formula bo‟yicha xisoblangan koeffitsent o‟tgan 2015 yilning natijasi bo‟yicha 0,03 bo‟lib, jamiyatning rentabellik koeffitsienti past ekanligi aniqlandi. Yukoridagi formula bo‟yicha xisoblangan koeffitsent o‟tgan 2016 yilning natijasi bo‟yicha 0,77 bo‟lib, jamiyatning rentabellik koeffitsienti xisobot yilida yukori ekanligi aniqlandi.(6-jadval)

Asosiy vositalarini eskirish koeffitsienti

№	Ko‟rsatkichlar nomi	Yil boshiga	Yil				Farq
t/r			oxiriga
					O‟sish		Kamayish
1	Asosiy vositaini	0,74	0,81		0,07
	eskirish koef-ti

Belgilangan normativ xujjatlarda asosan Asosiy vositalarini eskirish koeffitsienti O‟zbekiston Respublikasi xududida 0,5 dan ko‟p bo‟lsa, bunday korxonani asosiy vositalari nisbatan eskirgan xisoblanadi. Yukoridagi formula bo‟yicha xisoblangan koeffitsient xisobot yili boshiga 0,74 bo‟lib, jamiyatning asosiy vositalari nisbatan eskirganligi aniqlandi. Yukoridagi formula bo‟yicha xisoblangan koeffitsient xisobot yili oxiriga 0,81 bo‟lib, jamiyatning asosiy vositalari nisbatan eskirganligi aniqlandi.(7-jadval)

					8-jadval
	Maxsulot sotishdan sof tushumligi koeffitsienti
№	Ko‟rsatkichlar nomi	Yil	Yil		Farq
t/r		boshiga	oxiriga
				O‟sish	kamayish
1	Maxsulot sotish sof	0,71	0,65		0,06
	tushum koeftsienti

Koeffitsient xar bir so‟m sotilgan maxsulotga to‟g‟ri keladigan sof tushumni ko‟rsatadi. Xisoblangan koeffitsient bo‟yicha xisobot yilining boshiga korxona xar 1 so‟m sotilgan maxsulotdan 71 tiyin foyda olishi aniqlandi. Xisoblangan koeffitsient bo‟yicha xisobot yilining oxiriga korxona xar 1 so‟m sotilgan maxsulotdan 0,65 tiyin foyda olishi aniqlandi.(8-jadval)

						9-jadval
		Moliyaviy barkarorligi koeffitsienti
	№	Ko‟rsatkichlar nomi	Yil	Yil		Farq
	t/r		boshiga	oxiriga
					O‟sish	kamayish
	1	Moliyaviy barkarorligi	0,95	0,85		0,10
		koefitsienti

Xisob-kitoblar natijasida korxonaning moliyaviy barqarorligi yil boshiga nisbatan kamayganligi aniqlandi.

2016 yil yillik balans taxlili.

«ABDULAZIZ ZIYO» qo‟shma korxonasining 2016 yil yillik tayorlangan balans xisobotlari buxgalteriya xisobining milliy andozalariga asoslangan xolatda tuzilgan bo‟lib, u quyidagicha aks ettrilganligi aniqlandi. Yuqoridagi tayorlangan balans xisobotidan ko‟rinib turibdiki jamiyat tomonidan 2016 yil 1 yanvardan 2018 yil 1 yanvargacha bo‟lgan moliyaviy xo‟jalik operatsiyalari quyidagicha amalga oshirilganligi aniqlandi.

Xisobotning 010 satri bo’yicha

Balans xisobotining 010 satrida 2016 yilning 1 yanvar xolatiga asosiy vositalarning qoldiq qiymati 2593806 so'm bo‟lib 2009 yil davomida jamiyatning oborot mablag‟‟idan 156482,0 ming ishlatilib asosiy vositalar kirim qilingan va 2018 yilning 1 yanvar xolatiga asosiy vosmitalarning qiymati 2750288,0 so‟mga borganligi aniqlandi.

Xisobotning 011 satri bo’yicha

Balans xisobotining 011 satrida 2016 yilning 1 yanvar xolatiga asosiy vosita-larning eskrirish summasining qoldiq qiymati 1928789,0 bo‟lib 2016 yil davomida jamiyatning barcha asosiy vositalariga belgilangan normativ eskirishi bo‟yicha eskirish xisoblangan. Jamiyatning 2016 yil davomida xisoblangan eskirishlari 309470,0 ming sumni tashkil qilgan va bu eskirish qiymatlari buxgalteriya xisobining milliy andozalariga muvofik buxgalteriya xisobining xarajatlar xisobvaraqlarida aks ettirilganligi aniqlandi.

Xisobotning 030 satri bo’yicha

Balans xisobotining 030 satrida uzoq muddatgi investitsiyalar jamlangan bo‟lib,

2016 yilning 1-yanvariga qoldiq qiymati 153301,0 ming so‟m bo‟lgan 2016 yil davomida investitsiyalar olinmagan va 2018 yilning 1-yanvar xolatiga uzoq muddatli investitsiyalari qoldiq qiymati 153301 ming so‟m mavjud. Uzoq muddatli investitsiyalar o‟z ichiga quyidagilarni oladi;

- 040satr-Qimmatli qog‟ozlar

• 
  050 satr-Shuba xo‟jalik jamiyatlariga investitsiyalar
  

• 
  090 satr-O‟rnatilmagan asbob va uskunalar
  

Balans xisobotining 090 satrida O‟rnatilmagan asbob va uskunalar jamlangan bo‟lib, 2016 yilning 1-yanvariga qoldiq qiymati 142360,0 ming so‟m bo‟lgan 2016 yil davomida O‟rnatilmagan asbob va uskunalar olmagan va 2018 yilning 1-yanvar xolatiga O‟rnatilmagan asbob va uskunalar qoldiq qiymati 142360,0 ming so‟m mavjud.

100 satr-Kapital qo’yilmalar

Balans xisobotining 100 satrida Kapital qo‟yilmalar jamlangan bo‟lib, 2016 yilning 1-yanvariga qoldiq qiymati 82043,0 ming so‟m bo‟lgan 2016 yil davomida Kapital qo‟yilmalar asosiy vositalar xisob varag‟iga chiqim qilinmagan va 2018 yilning 1-yanvar xolatiga Kapital qo‟yilmalar qoldiq qiymati 82043,0 ming so‟m mavjud.

140 satri bo’yicha tavar moddiy zaxirasi

Balans xisobotining 140 satrida tavar moddiy zaxiralari jamlangan bo‟lib, 2016 yilning 1-yanvar xolatiga qoldiq qiymati 1166560,0 ming so‟m xisobotda ko‟rsatilgan, 2018 yilning 1-yanvar xolatiga tovar moddiy zaxiralari 699387,0 ming so‟mga oshgan bo‟lib, 2018 yilning 1-yanvar xolatiga tavar moddiy boyliklar qoldiq qiymati 1865947,0 ming mavjud. Tavar moddiy zaxirasi balans xisobotida quyidgilarni o‟z ichiga oladi;

• 
  150 satr-Ishlab chiqarish zaxiralari
  

• 
  160 satr-Tugallanmagan ishlab chiqarish
  

• 
  170 satr-Tayyor maxsulot
  

• 
  180 satr-Tavarlar
  

• 
  190 satr-Kelgusi davr xarajatlari
  

- 200 satr-Kechiktirilgan xarajatlar

Xisobotning 210 satri

210 satrida jami debitorlar joylashgan bo‟lib, ushbu satr o‟z ichiga 220 satr, 230 satr, 240 satr, 250 satr, 260 satr,270 satr, 280 satr, 290 satr, 300 satr va 310 satrlarni uz ichiga oladi. Jamiyatning 2016 yil 1-yanvar xolatiga jami debitorlari 947220,0 ming so‟m bo‟lib, shu jumladan xisobotning 220 satridagi xaridor va buyurtmachilardan bo‟lgan debitorlik qarzi 605667 ming so‟m, 260 satridagi mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga berilgan bo‟naklar 56056,0 ming so‟m, 230 satridagi ajratilgan bo‟linmalardagi debitorlik xaqi 31636,0 ming so‟m, 270 satridagi soliq byudjetga yig‟imlar bo‟yicha bo‟naklar 1804,0 ming so‟m, 300 satrdagi xodimlarning boshqa operatsiyalar bo‟yicha qarzi 5000,0 ming so‟m, 310 satrdagi boshqa debitorlik qarzlari 247057 ming so‟mni tashkil qilgan. Jamiyatning 2018 yil 1-yanvar xolatiga jami debitorlari 227753,0 ming so‟m bo‟lib, shu jumladan xisobotning 220 satridagi xaridor va buyurtmachilardan bo‟lgan debitorlik qarzi 205916,0 ming so‟m, 230 satrida ajratilgan bo‟linmalardagi debitorlik xaqi 15664,0 ming so‟m 260 satridagi mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga berilgan bo‟naklar 6173,0 ming so‟m, 270 satridagi byudjetga soliq va yig‟imlar bo‟yicha bo‟naklar kolmagan, 310satrdagi boshqa debitorlik qarzlari kolmaganligi aniqlandi. Yuqoridagilardan ko‟rinib turibdiki jamiyatning 2016 yil yillik moliyaviy xo‟jalik faoliyati bo‟yicha tayyorlangan buxgalteriya balansida 220 satrdagi xaridor va buyurtmachilarning qarzi 399751,0 ming so‟mga kamaygan, xisobotning 260 satridagi mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo‟naklar yil oxiriga 49883,0 ming so‟mga kamaygan, xisobotning 270 satridagi byudjetga soliq va yig‟imlar bo‟yicha berilgan avanslar yil oziriga 1804,0 ming so‟mga kamayganligi aniqlandi. Xisobotning 310 satridagi boshqa debitorlik qarzlari yil boshiga nisbatan kamaygan. Yuqoridagi taxlillardan ko‟rinib turibdiki jamiyatning xisobot yili oxiriga debitor qarzlari 399751,0 ming so‟mga kamayganligi aniqlandi.

Xisobotning 320 satri bo’yicha

Balans xisobotining 320 satrida jami pul mablag‟‟lari joylashgan bo‟lib, xisobotning 320 satriga 330 satr, 340 satr, 350satr, 360 satr kiradi. 2016 yilning 1-yanvar xolatiga jami 247057 ming so‟m mavjud bo‟lgan. Yil boshiga 330 satrda kassadagi pul mablag‟‟lari bo‟lmagan, 340 satrdagi xisob raqamidagi pul mablag‟lari 59006,0 ming so‟m, 360 satrdagi boshqa pul mablag‟lari va ekvivaletlari 199,0 ming so‟mni tashkil qilgan. 2018 yilning 1-yanvar xolatiga xisobotning 320 satridagi jami pul mablag‟lari 58654,0 ming so‟mga kamaygan va natijada yil oxiriga 320 satrdagi jami pul mablag‟lari 551,0 ming so‟mni tashkil qilgan

Xisobotning 410 satri bo’yicha

Balans xisobotining 410 satrida Ustav kapitali joylashgan bo‟lib “2016 yilning 1-yanvar xolatiga ustav kapitali 1873103 ming so‟m bo‟lgan. 2016 yil davomida ustav kapitali o‟zgarmaganligi munosabati bilan 2018 yil 1-yanvar xolatiga ustav kapitalidagi qoldiq qiymat 1873103ming so‟m qolgan"⁴.

61. 
    Bob. “ABDULAZIZ ZIYO” qo’shma korxonasining yuqoridagi strategiyalar bo’yicha ko’rib chiqish
    

3.1 “ABDULAZIZ ZIYO” qo’shma korxonasini tiklashning korporativ stratеgiyasi orqali imkonyatlarini ko’rib chiqish

Yuqorida takidlaganimizdek, tiklash strategiyasi tеjamkorlik va qayta tarkiblash stratеgiyasi xaridorlari qashshoqlashayotgan korxonalarda vaziyatni o‟zgartirish talab etilgan taqdirda qo‟llaniladi. Tiklashning korporativ stratеgiyasi zararga ishlayotgan korxonalardan qutulishga emas, ularni qayta tiklashga urg‟u bеradi. Bunday stratеgiyaning maqsadi xaridorlarning umumiy sonini kamayishiga katta xissa qo‟shayotgan korxonalarning muammolarini xal etish yo‟li bilan korporatsiyani sog‟lomlashtirishdan iborat. Tеjamkorlikning korporativ stratеgiyasi divеrsifikatsiyalash miqyoslarini qisqartirish va korxonalar sonini kamaytirishga o‟z e'tiborini qaratadi. Qayta tarkiblash stratеgiyasi tarkibni va korporatsiyaning ishbop portfеlida foiz nisbatlarini tubdan qayta ko‟rib chiqishni o‟z ichiga oladi. Qayta tarkiblashga bo‟lgan extiyoj quyidagi vaziyatlarda paydo bo‟lishi mumkin:

1. 
   Korporatsiyani stratеgik tahlil kilish portfеlda sеkin rivojlanayotgan, zarar bilan ishlayotgan va zaif korxonalarning katta xajmda mavjudligi natijasida
   

kompaniyaning uzoq muddatdagi istiqbollari o‟z jozibasini yo‟qotib qo‟yganligi to‟g‟risida xulosa chiqarish imkoniyatini bеradi.

2. 
   Bir yoki bir nеchta kalit yo‟nalishlar qiyin paytlarni boshdan kеchirayotgan paytlarida.
   

2. 
   Kompaniyaning yangi raxbariyati korporatsiyaning stratеgik siyosatini qayta
   

ko‟rib chiqish xaqida qaror qabul qiladi. Yangi tеxnologiyalar va maxsulotlar paydo bo‟ladi. Firmada shunday katta korxonani sotib olish imkoniyati paydo bo‟ladiki, bunday loyixani moliyalash uchun kichik firmalarni sotish zarur bo‟ladi. Shunday ekan biz yuqoridagilarni ko‟rib chiqib bir hulosaga kelishimiz mumkin. “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasi ham 2008 yilda ham huddi shunday strategiyaga muhtoj bo‟ldi. Lekin bu strategiyaning o‟rniga davlat tomonidan sanatsiyaga muhojlik sezdi. Bu muddatdan oldi tiklanish strategiyasidan foydalanish mumkin edi. Ammo bu sanatsiya ham “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasini iqtisodiy ko‟rsatkichlarini va iste‟molchilarni qaytara olmadi va yana bir bor 2015 yilda sanatsiyani qabul qildi. Buning natijasida “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasining bankrotlikni oldini olishga erishdi. “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasinining bu holatga kelishiga sabab, resurslarning uzulishi sabab bo‟ldi. Bizga malumki “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasi maxsulot uchun xom-ashyoni Germanyadan olib keldi. Va bu xom-ashyoni Germanyadan keltirish ham qimmat ham kechikdi. Shuning uchun korxonani iqtisodiy ko‟rsatkichlari tushub ketdi. Ha albatta birinchi sabab bu xom-ashyo taminotidir. Shuning uchun mening birinchi tiklash korporativ strategiyam bu xom–ashyo taminotini mustahkamlashdir. Korxona uchun o‟zimizda ishlab chiqariladigan charm maxsulotlarini tayorlash yoki shunday munosib korxonani moslashtirish lozim. Hozirda bizda ham charm maxsulotlarini ishlab chiqaradigan korxonalar bor. Misol tariqasida Qoqon sharm ishlash sexlari yoki Marg‟ilon charmni qayta ishlash kichik korxonalri hozirda faoliyat ko‟rsatmoqda. Afsus bu sexlarning maxsulotlari “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasining talablariga javob bermaydi ammo bu korxonalarni “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasi o‟z qoshida ham ochsa bo‟ladi. Faqatgina Germanya texnalogiyalarni olib kirilsa bo‟ldi. Shuning uchun qayta tiklash strategiyasini rivojlantirish lozim. Hozirda “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasi barcha kuchini sarf etyatgani yo‟q. Yani ichki bozorimizga to‟liq kirib borgan yo‟q va o‟z iste‟molchilaeriga ega emasdir.sababi hammamizga malumdir bozorlarimizda hozirda tanlov kuchli. Yani arzon va sifatli ayoq kiyimlar tanlovi cheksiz desak ham bo‟ladi. Shunuing uchun “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasinining maxsulotlarini zamonaviylashtirmoq va narx shuningdek sifat darajasini oshirish zarur. Buning uchun albatta xom-ashyo taminotini tiklash va qayta jonlantirish kerak. Shuning uchun tiklanish korporativ strategiyasini ishlab chiqish ham shart ham zarurdir. Buning uchun strategik taxlilashtirishni shakillantirish va missiyalarni muvoffaqiyatli bajarishini nazorat qilish to‟gri bo‟lar edi.

3.2 “ABDULAZIZ ZIYO” qo’shma divеrsifikatsiyalashning korporativ stratеgiyasini qo’llash natijalari

Yaxshi strategiya Korxonaning daromad unumdorligini ta‟minlaydi. Daromad unumdorligining oshishi bu Korxonaning foydaliligining o‟sishi, biznesning uzoq muddatli ishonchliligini, uning raqobat mavqeini o‟sishini bildiradi.

“ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shma korxonasining maxsulotlari asosan buyurtma asosida tayyorlanadi. Maxsulotlarning asosiy qisimlari poyafzallardir. Hozirda zavod buyurtma asosida ishlamoqda. Asosiy buyurtma esa davlatimiz tomonidan bo‟lmoqda. Yani buyurtmaning asosiy qismi ichki ishlar xodimlari uchun poyafzallar, o‟t o‟churuvchilar uchun va buyurtmachilarning asosiy qismini tashkil qiluvchi O‟zbekistonning qurolli kuchlaridir yani harbiylar uchun poyafzallar tikish bilan shug‟ullanmoqda. Ha albatta iste‟mochilarning ma‟lum qismini ham ichki iste‟molchilar tashkil etdi.

Divеrsifikatsiyalashning korporativ stratеgiyasini qo‟llash natijalarini sarxisob qiladigan bo‟lsak korxonaning bu tor doiradagi ishini yanada kengaytirish kerakligini ko‟rsatmoqda. Kompaniya bir tarmoqning imkoniyatlaridan foydalanib,daromad olib turar ekan,divеrsiyani amalga oshirishning xеch qanday zaruriyati yo‟q. Lеkin, o‟sish saloxiyati qiskarib borar ekan boshka soxalar faoliyatiga divеrsiya kilish stratеgik jixatdan o‟zini oqlaydi yoki to‟g‟ri bo‟ladi. Bunday stratеgik imkoniyatlar turlichadir. Kompaniya turdosh tarmoq kabi o‟zi uchun butunlay yangi bo‟lgan tarmoqqa ham divеrsiya kilishi mumkin. Buni katta va katta bo‟lmagan xajmlarda amalga oshirish mumkin.

Barqaror rivojlanish bir martalik qadam emas, u evolyutsion jarayon bo‟lib, har

bir bosqichda maqsadlarni shakllantirishni talab qiladi. Korxona barqaror rivojlanishining strategik maqsadi sayyoramiz biosferasining bir qismi sifatida mamlakatimiz tabiy kompleksi ishlab chiqarish salohiyatini saqlab qolgan holda fan-texnika taraqqiyoti, ijtimoiy soha va iqtisodiyotning dinamik rivojlanishi asosida aholining turmush sifati va farovonligini oshirish o‟z hissasini qo‟shadi.

So‟ngi vaqtda ishbilarmonlar, invеstorlar va xalqaro moliya institutlarining mamalakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohatlarga ishonchi ortdi. Mamlakatimiz Prеzidеnti SH.M.Mirziyoyev Oliy majlis qonunchilik palatasi va Sеnati qo‟shma majlisidagi “Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni dеmokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modеrnizatsiya va isloh etishdir”³ ma'ruzasida bеlgilab bеrilgan vazifalarning mantiqiy davomi hisoblanadi. Biznеsning bir turida faoliyat ko‟rsatayotgan kompaniyalar uzoq yillar divеrsiyasiz amal kilib xavas kilarli natijalarga erishishlari mumkin. Bunga misollar ko‟p. Bir soxada kontsеntratsiya - jamlanish qator foydali tashkiliy va boshqaruv ustunliklariga egadir. Birinchidan,kontsеntratsiya «biz kimmiz va nima bilan shug‟ullanamiz» dеgan savoldagi mavxumiylikni istisno qiladi. Bunda barcha kuch biznеsning bir turiga yo‟naltiriladi va raxbariyatning xatti-xarakatlari boshqa soxalarga «sochilib kеtish» extimoli bo‟lmaydi. Ikkinchidan, bir soxada jamlanish jiddiy rag‟batlar borligini ko‟zda tutadi. Ular mеnеjеrlarni bir daqiqalik foyda olishga emas, firmaning tarmoqdagi rakobat pozitsiyalarini uzoq kеlajakda ham mustahkamlashga rag‟batlantiradi. Boshqa tomondan, bir yo‟nalishda jamlanish, uning xarakatlarini bir tomonga yo‟naltirish kompaniya uchun katta tavakkalchilik bo‟lib xisoblanadi. Obrazli qilib aytganda «uning, firmaning barcha tuxumlari bir savatda bo‟ladi». Sеkin o‟sayotgan tarmoq sharoitida kuchli kompaniyalar divеrsiyani boshlash uchun naqd pul ortiqchaligidan foydalanish imkoniyatini ko‟rib chiqishlari kеrak. Divеrsiyani boshlash masalasi qisman kompaniyaning mazkur tarmoqda o‟sish imkoniyatlariga, qisman uning raqobat pozitsiyalariga bog‟liqdir. Firma o‟zining asosiy ustunliklaridan samarali foydalana oladigan soxalarga divеrsiya qilishi eng yaxshi stratеgiya bolib xisoblanadi. Shunday ekan “ABDULAZIZ ZIYO” qo‟shmakorxonasining maxsulot turlariga yo‟naltirgan holda divеrsifikatsiyalashning korporativ stratеgiyasini qo‟llash lozim. Yani hozirda bizga malumki ichki va mahalliy bozorlarimizda har xil turdagi yozgi ayoq kiyimlar va poyafzallarga ehtiyoj balandir. Bu talabni qondirish uchun bu turdagi maxsulotlarni Xitoydan keltirishga to‟g‟ri keladi. Agarda bu maxsulot turini ham chiqarishni yo‟lga qo‟ysak korxonaning mustahkamligiga ancha o‟zgartirish kiritish mumkin. Shuni yoddan chiqarmaslik keraki, Divеrsiyani faqat o‟z faoliyat doirasida olib borish maqsadga muvoffiqdir.

Xulosa

O‟zbekiston Respublikasi o‟zining bozor iqtisodiyotiga o‟tish yo‟lini tanlab olgan. Shu sababli respublikamizda bozor munosabatlari yildan-yilga, qadam-baqadam rivojlanib bormoqda. Bozor iqtisodiyotiga o‟tish uchun etarli shart-sharoitlarni yaratishga qaratilgan iqtisodiy, tashkiliy, siyosiy, huquqiy tadbirlar izchillik bilan amalga oshirilmoqda. Natijada bozor infrastrukturasi jadal sur‟atlar bilan rivojlanib borayapti. Bozor iqtisodiyoti davrida korxonalarning ichki va tashqi faoliyat sharoitining mutassil o‟zgarib borishi, bozor munosabatlariga o‟tish shart-sharoitlarini va uning o‟ziga xos xususiyatlarini atroflicha o‟rganishni taqazo etadi.

Strategiyani shakllantirish va tadbiq etish – bu menejerning burchi hisoblansa ham, bir kishi yangi g‟oyalarni yaratish, yangi imkoniyatlarni aniqlash, va o‟zgaruvchan muhitga nisbatan moslashishi vazifalarini bajara olmaydi. Strategik sardorlikning mushkul tomonlaridan biri xodimlardan yangi g‟oyalarni to‟plash, o‟zgaruvchan muhitga moslashish imkonini beradigan tadbirkorlik ruhini rag‟batlantirishdir. Moslashuvchan va novatorlik muhiti tez rivojlanayotgan yuqori darajali texnologiyali tarmoqlar uchun juda muhim. Ushbu tarmoqlarda mahsulot qisqa hayotiy sikl bilan o‟sish esa mahsulotlarning yangi turlari bilan tavsiflanadi. Menejerlar xodimlarni faqat ijodiy ishlashga chaqirish orqali bunday muhitni shakllantira olmaydilar. Shuning uchun olim va mutaxassislarning strategik rejalashtirish, ishlab chiqarishni tashkil etish, yangi xizmat turlarini izlash va takomillashtirish yo‟llari hamda usullariga qiziqishi tobora ortib borayotganligi kuzatilmoqda. Pirovard maqsadda bozorni, tayin bir iste‟molchini ko‟zlash, raqiblar va raqobat usullarini puxta o‟rganish, yutuq va barqarorlik garovi bo‟lib hisoblanadi. Bozor talabini yaxshi bilish, korxonalarda mahsulot va xizmat turlarini ko‟paytirishni rejalashtirish, yangi tovarlarni loyihalash va yaratishni, mijozlar hamda haridorlar talabiga muvofiq ravishda ish yuritish imkonini beradi. Yangi g‟oyalarni, eng yaxshi xizmatlarni, yangi mahsulotlarni va ularni yangi yo‟nalishda qo‟llanilishini targ‟ibot qiluvchilarni hamda o‟z g‟oyalarini yangi bo‟linmalarda, korxonalarda va yangi tarmoqlarda qo‟llanilishini istovchilar to‟g‟risida g‟amxo‟rlik qilish sardorga yaxshi foyda keltiradi.

Zero, bu yo‟lda “ABDULAZIZ ZIYO” o‟z o‟rnini topmoqda. Korxona tili bilan aytganda “Biz jamiyat taraqqiyoti va inson manfati uchun hizmat qilamiz! Biz doimo uzoq muddatli hamkorlikka intilamiz, biz siz bilan hamkorlik qilishdan xursandmiz”

Strategik menejment iste‟molchilarning hozir va kelajakda talablarini qondirishga qaratilgan tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish, sotish va natijada foyda olish bilan bog‟liq faoliyat turidir. Strategik menejmentda asosiy e‟tibor uning maqsadli yo‟nalishga egaligi hisoblanadi, ya‟ni yangi tadqiqotlarni jami yo‟nalishlarning yagona texnologik jarayoniga birlashuvi ham uning o‟ziga xos xususiyatidir. Har bir korxona tashqi omillar hamma xo‟jalik faoliyati tabiatini hisobga olgan holda, o‟ziga mos menejment strategiyasi va dasturini ishlab chiqadi va amalga oshiradi, chunki eng asosiy maqsad tovarlar va xizmatlarni qaerda, kimga, qanday qilib sotish muammosini hal qilish bo‟lsa, bu bozor iqtisodiyoti sharoitida rivojlangan mamlakatlarda ham murakkab va serqirrali faoliyat hisoblanadi. Menga biriktirilgan mavzu bo‟yicha oldingidanda ko‟proq ma‟lumotga ega bo‟lishga erishdim.

Foydalanilish uchun adabiyotlar

1.O‘zbekiston Respublikasining “Ta'lim to‘g‘risida”gi qonuni. 1997 yil;

2.O‘zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘risida”gi qonuni. 1997 yil;

3. Sh.M. Mirziyoev “Tanqidiy tahlil, qat'iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik-har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak”. Toshkent: “O‘zbekiston”, 2017.

4. O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi. O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2017 y., 6-son, 70-modda.

5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori. “Oliy ta'lim tizimini yanada rivojlartirish chora – tadbirlari to‘g‘risida”. Xalq so‘zi. 2017 yil 21 aprel', № 79 (6773)

6.Yo‘ldoshev N.Q. va b, “Strategik menejdment”. O‘quv-uslubiy majmua. –T.:TDIU, 2012y

7. O„zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. – T.: “O„zbekiston”, 2015.
Internet resurslar

1. 
   Google.com
   

2. 
   www.yandex.com
   

3. 
   www.economics.ru
   

4. 
   www.soliq.uz
   

5. 
   www.ziyonet.uz
   

6. 
   www.google.uz
   

7. 
   www.soliqinfo.uz
   

8. 
   https://arxiv.uz
   

1^ https://xs.uz/uz/post/ozbekiston-respublikasi-prezidenti-Shavkat-Mirziyoevning-oliy-majlisga-murojaatnomasi

2^ N.K. YO‘LDOSHEV, G.E. ZAXIDOV. MENEJMENT « 0 ‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati» nashriyoti TOSHKENT – 2018-B.85

3

4³ http:abdulaziz_ziyo.uz-“ABDULAZIZ ZIYO” qo’shma korhonasini rasmiy sayti malumotlari