Курс иши тинг. Туш. ЎРгат

Ikkinchi bosqichni vazifasi   og’zaki tushunish bilan bog’liq ko’nikmalarni 

shakllantirishni  davom  ettirishdan  iborat  bo’lgan      o’rta  sinflar  tashkil  qiladi, 

chunki  bu  sinflarda  yangi  til  materiali  intensiv  ravishda  to’plana  boradi,  shuning 

uchun  uning  bazasida  yangi  materialni  defferensiallash  ko’nikmasini,  uni  yangi 

kontekstda  taniy  olish  hamda  tushunish  va  hokazolarni  shakllantirish  zarur.  Bu 

bosqichning boshqa bosqichlardan farqi shundan iboratki, unga tasviriy tekstlardan 

tashqari hikoya tekstlari, qiziqarli hikoyalar ham  kiradi. 

 

        Shu  tariqa  tinglab  tushunish  ko’nikmalari  iyerarxiyasi  nutq  faoliyatining  

bosqichlariga  ko’ra  quyidagicha  ifodalaiadi:  1-bosqich—og’zaki  tushunish  bilan 

bog’liq  ko’nikmalarni  ko’proq  rivojlantirish;  2-bosqich—og’zaki  va  predmetli-

mantiqiy  tushunish  bilan  bog’liq  ko’nikmalarni  baravar  o’stirish;  3-bosqich— 

p r e d m e t l i   mantiqiy  tushunushni  belgilaydigan  ko’nikmalarni  ko’proq  o’stirish. 

Ana  shu  bosqichlar  o’rtasida      ma’lum  bog’lanish  borligi—har      bir  bosqich 

o’quvchilarni keyingi bosqichga tayyorlashi ko’rinib turibdi. 

                Dialog  va  monolog  nutqlarni  idrok  etishga  tayyorlovchi  nutq 

mashqlariga  murojaat  q i l a m i z .     Eng  avvalo  shuni  aytish  kerakki,  dialog 

irosessidagi  idrok  etish  gapirish    bilan  uzviy  bog’langan    holda  ishlab 

chiqiladi.  Biroq  shunga  ham  o’ziga  xos    xususiyatlarga  ega  bo’lgan 

mashqlarni ajratish mumkin. 

             Eng  avvalo  dialog  olib  borish  uchun  luqmaga    tez  javob  qaytarish 

lozim.  Shu  maqsadda    o’qituvchi  luqmasi      bo’yicha    harakatlarni  bajarish 

---

16 

 

mashqlarini  tavsiya  etish  mumkin.  Bu  mashqlar    yuqori  tempda  o’tkazilishi 

kerak. Aks  holda u o’zining didaktik  ma’nosini yo’qotadi. 

           Dialoglarni to’ldirish mashqlari ham juda qimmatli omil hisoblanadi.   

Bunda   bir  suhbatdoshning   luqmalari  olinib o’quvchilarga ularni boshqa 

luqmalar  bilan  to’ldirish  tavsiya  etiladi.  Masalan,  luqmalar  bo’yicha 

o’qituvchi  aytib    turishi    uchun  quyidagicha  kichik  dialogni  olish  mumkin: