4.2. Kuchli elektrolitning æ, λ, λ∞ va fλ qiymatlarini aniq
Huddi idish doimiysini aniqlangandagi kabi, kuchli elektrolitning qarshiligi Rx ni 0,1 dan 0,0001 g∙ekv/l gacha bo’lgan konsentratsiyalar oralig’ida o’lchanadi. Buning uchun elektrod va stakanlar 2-3 marta distillangan suvda, so’ngra o’rganilayotgan konsentratsiyani eritmada chayiladi, shundan keyin 20 ml kuchli eritma solinadi va eritmaning qarshiligi o’lchanadi. (3) va (5) tenglamalardan æ va λ lar hisoblanadi (suvning elektr o’tkazuvchaligi c=0,001 g∙ekv/l va past konsentratsiyalatda hisobga olinadi. λ=f ( yoki λ = f(1/c) ) bog’liqliklardan ordinatadagi kesma bo’yicha yoki elektr o’tkazuvchalikning cheksiz suyultirishdagi maksimal qiymati bo’yicha λ∞ va (6) tenglamadan barcha konsentratsiya uchun elektr o'tkazuvchanlik koeffitsentlari hisoblanadi. Natijalar ushbu jadvalga yoziladi.
æ=f(c); λ=f ( ; λ = f(1/c) grafiklari tuzuladi.
4.3.Kuchsiz elektrolitning æ, λ, λ∞ va Kdis qiymatlarini aniqlash-Kuchsiz elektrolitning 0,5 dan 0,001 g∙ekv/l gacha bo’lgan konsentratsiyalari uchun Rxqiymatlari o’lchanadi. (3),(5),(7),(8) va (9) tenglamalardan kuchsiz elekrolitning æ, λ, λ∞ vaKdis qiymatlari hisoblanadi va 4- jadvalga yoziladi. æ=f(c); λ=f ( ; va λ = f(1 ) grafiklari chiziladi. Ionlarning elektr o’tkazuvchanliklari [1;2] lardan topiladi.
5.Xulosa
Xulosa qilib shuna aytish mumkunki Perizidentimiz Shavkat Miromonovich Mirziyoyev aytib o'tganlaridek kimyo fani va sanoatini rivojlanmas ekan davlat iqtisodiyotida rivojlanish bo'lmaydi shuning uchun xam sohani rivojlantirish buyicha bir necha bor yig’ilish o'tkazganlar va bu ishlarning natijasi amaliyotda o'z samarasini bermoqda. Eritmalarning elektr o'tkazuvchanligi nima ekanligini bilish uchun avvalo erish jarayoni va eritma nimaligini, u qanday turlarga bo'linishi, nimalardan tashkil topganligi va shu kabi bir qancha xususiyatlarini bilish lozim. Ulug‛ rus olimi M.V.Lomonosovning 1745 yilda nashr qilingan va fizik kimyoga doir dastlabki ilmiy ishi — dissertatsiyasi «Kimyoviy erituvchilarning ta'siriga doir»,-deb atalib, erish jarayoniga bag‛ishlangan ekan.
Xulosa qilib aytganda,erish jarayoni, sodda qilib aytganda, bir modda zarrachalarining ikkinchi modda zarrachalari orasida bir tekis taqsimlanishidan iborat, bunda eritmalar hosil bo'ladi. Tarkibida ikki yoki bir necha modda bor bir jinsli sistemalar eritmalar deyiladi. Erish jarayoni bir modda molekulalari va ionlarining boshqa modda molekulalari yoki ionlari
orasida oddiy taqsimlanishidangina iborat bo'lib qolmay, balki ayni moddalar orasida turli xil fizik va kimyoviy o'zaro ta'sirlar ham bo'lishi mumkin. Eritmada qaysi moddaning miqdori ko'p bo'lsa yoki qaysi modda o'z agregat holatini o'zgartirmagan bo'lsa shu modda erituvchi, qolgani esa erigan modda deyiladi. Eritmalar erigan modda zarrachalarining katta-kichikligiga qarab chin eritmalar, kolloid eritmalar va dag‛al dispers sistemalarga bo'linadi. Eritmalar agregat holatiga ko'ra, uch gruppaga bo'linadi: 1) gazlar aralashmasi (masalan,havo); 2) suyuq eritmalar; 3) qattiq eritmalar (masalan, mis bilan nikel qotishmasi, buqotishmadan chaqa pul yasaladi).
Buyuk ingiliz fizigi va kimyogari Faradey Mark 1933 yilda elektrolizning miqdoriy qonunlarini aniqladi. Fanga dielektrik singdiruvchanlik tushunchasini kiritdi. Eritmalarda elektr toki ta'sirida kimyoviy reaksiyalar (asosan, ajralish reaksiyalari) sodir bo' ladigan jarayon elektroliz deyiladi. Elektroliz elektr toki ta'sirida parchalanish demakdir. Moddalarning tashqi elektr maydon ta'sirida elektr tokini o'tkazish xususiyati elektr o'tkazuvchanlik deyiladi. Eritmalarning elektr o'tkazuvchanligi elektrolitik dissotsilanish natijasida eritmada paydo bo'ladigan ionlar tufaylidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |