Kurs ishi mavzu: Turizmda elektron va raqamli xaritalar Topshirdi: Xo’jayeva Nargiza Qabul qildi: Xudoyberganov Dilshod urganch 2022 Mavzu: Turizmda elektron va raqamli xaritalar Mundarija: Kirish I bob

Ichki tuzilishning to'g'riligi.
Tayyor raqamli karta ushbu turdagi kartalarga qo'yiladigan talablar bilan belgilanadigan to'g'ri ichki tuzilishga ega bo'lishi kerak. Masalan, raqamli vektorli xaritalardan foydalangan holda GISdagi kartografik quyi tizimning yadrosi xaritalarning (qatlamlarning) ko'p qatlamli tuzilishi bo'lib, ular ustida oxirigacha qidiruv amalga oshirilishi kerak, olingan raqamli xaritalarni yaratish, manba va olingan xaritalar ob'ektlarining identifikatorlari o'rtasida aloqalarni saqlab turish kerak. Ushbu operatsiyalarni qo'llab-quvvatlash uchun GISda raqamli xaritalarning topologik tuzilishiga qo'yiladigan talablar, masalan, avtomatlashtirilgan xaritalash yoki navigatsiya muammolarini hal qilish uchun foydalaniladigan xaritalarga qaraganda ancha qat'iydir. Buning sababi shundaki, turli xil xaritalar (qatlamlar) dan ob'ektlarning konturlari qat'iy muvofiqlashtirilishi kerak, garchi amalda, manba xaritalari alohida-alohida yetarlicha aniq raqamlashtirilganiga qaramay, bunday tekislashga erishilmaydi va raqamli xaritalar bir-biriga mos kelganda, noto'g'ri ko‘pburchaklar va yoylar hosil bo‘ladi. Tafovutlar ma'lum bir kattalashtirish shkalasigacha vizual ravishda farqlanmasligi mumkin, bu kompyuter yordamida qat'iy belgilangan masshtabdagi an'anaviy xaritalarni yaratishga qaratilgan avtomatlashtirilgan xaritalash vazifalari uchun juda maqbuldir. Biroq, turli xil tahlil muammolarini hal qilish uchun qattiq matematik apparatdan foydalanilganda, bu GISning ishlashi uchun mutlaqo qabul qilinishi mumkin emas. Masalan, topologik xaritada to‘g‘ri chiziq-tugun (ko‘pburchaklar yoylardan yig‘ilishi, yoylar tugunlarda ulanishi va hokazo) va ko‘p qatlamli tuzilish (turli qatlamlardan tegishli chegaralar bir-biriga to‘g‘ri keladi, bir qatlamning yoylari to‘g‘ri keladi) bo‘lishi kerak. Raqamli xaritaning to'g'ri tuzilishini yaratish dasturiy ta'minotning imkoniyatlariga va raqamli texnologiyaga bog'liq.
Hozirgi vaqtda butun dunyoda raqamli xaritalash sanoati allaqachon shakllangan va raqamli xaritalar va atlaslar uchun keng bozor paydo bo'lgan. Bu yerda birinchi muvaffaqiyatli tijorat loyihasi, aftidan, 1988 yilda chiqarilgan Dunyoning Raqamli Atlasi (Delorme Mapping Systems tomonidan ishlab chiqarilgan) deb hisoblanishi kerak. Buning ortidan Britaniyaning Domesday loyihasi amalga oshirildi, buning natijasida optik disklarda Buyuk Britaniyaning raqamli atlasi yaratildi (harbiy topografik tadqiqot materiallari dastlabki xaritalar va topobazalar sifatida ishlatilgan). 1992 yildan beri AQSh Mudofaa vazirligining Kartografiya agentligi 1:1 000 000 masshtabdagi Dunyoning Raqamli Grafikini (DCW) ishlab chiqaradi va tuzatadi.Milliy raqamli atlaslar va umumiy geografik xaritalar allaqachon dunyoning ko'plab mamlakatlarida yaratilgan. Dunyoning raqamli atlasining parchalaridan birining bosma nashrining oq-qora versiyasini taqdim etadi.