|
Poya yordamida o‘simliklar vegetativ ravishda ko‘payadi. Vegetativ ko‘payishga qalamcha, parxish kiradi. Poya o‘zining uchki qismi bilan yuqoriga qarab o‘sadi. Bir pallalik o‘simliklarning poyasi bo‘g‘inlari bilan ham o‘sadi. (bug‘doy, qamish, jo‘xori).Chunki bularning bo‘g‘inlarida meristema bor. Bunday o‘sishga inter-kolyar o‘sish deyiladi. O‘simliklarning poyasi o‘tli yeg‘ochlangan bo‘ladi. O‘tli o‘simliklar bir yillik, 2 yillik yeki ko‘p yillik bo‘lishi mumkin. 1 yillik o‘simliklar bir vegetatsion davrda ya’ni shu yilning o‘zida urug‘dan o‘sib chiqib shu yilning o‘zida urug‘ bo‘ladi. M: qovun, tarvuz, jo‘xori: 2 yillik o‘simliklar bir yillik urug‘dan o‘sib chiqib, ikkinchi yili urug‘ beradi. M:sabzi, lavlagi. Ko‘p yillik o‘simliklar bir necha yillar yashab xar yili urug‘ berishi mumkin. M:ajriq, beda, g‘umay, kartoshka, piyoz. Odatda bir yillik o‘tli o‘simliklar belgi bilan, ikki yillik bo‘lsa , ko‘p yillik h belgi qo‘yiladi. Daraxt va butalar h belgi qo‘yiladi. Daraxt va butalarning poyasi yeg‘ochlangan bo‘ladi. Daraxtlarning butalardan farqi daraxtlarda ildizdan bitta asosiy poya o‘sib chiqadi, bu asosiy poya shoxlanib, o‘sib turadi. Butalarda ildizdan bir nechta poya o‘sib chiqadi, ularning bo‘yi daraxtlardan past bo‘ladi. M: na’matak, saksavul, anor. Daraxtlarning bo‘yi baland bo‘lib, bir necha yil yashaydi, masalan: chinorning bo‘yi 30 m, oqterakning bo‘yi-40m, qarag‘ay bo‘yi 50m, mamont daraxti 140m, evkalip daraxtining bo‘yi 150m, xurmo daraxtini buyi 300m. Tropik mamlakatda o‘suvchi lianalarning bo‘yi 500 m bo‘ladi, yashash mudati: qarag‘ay 500 y, oqterak 600y,olcha-1200y. Kashtan daraxti 2000y, savri daraxti-3000y, mamunt daraxti 5000y. Ba’zi o‘tli o‘simliklar poyasi juda qisqa (bir necha sm) bo‘ladi. M: qoqio‘t poyasi. O‘tli o‘simliklarning poyasi silindrsimon,uch qirrali (kartoshka, kiyik o‘t); 4 qirrali (yalpiz, rayxon); ko‘p qirrali (nasha, valeriana). Poya o‘zakli yoki o‘zaksiz (ichi) bo‘lishi mumkin. M: Falladoshlar oilasiga, kovaksimonlar oilasiga va soyabon gullilar oilasiga kiruvchi o‘simliklarning poyasida o‘zak bo‘lmaydi. Poya yer ustida tikka o‘sadi. Shuning bilan bir qatorda poya yotib o‘sadi. (tarvuz, qovun). Ba’zi poyalar osilib o‘sadi (mosh, loviya). Ba’zi poyalar chirmashib o‘sadi. (pechak). Poya 4 xil yo‘lda shoxlanib o‘sadi. - Poya yordamida o‘simliklar vegetativ ravishda ko‘payadi. Vegetativ ko‘payishga qalamcha, parxish kiradi. Poya o‘zining uchki qismi bilan yuqoriga qarab o‘sadi. Bir pallalik o‘simliklarning poyasi bo‘g‘inlari bilan ham o‘sadi. (bug‘doy, qamish, jo‘xori).Chunki bularning bo‘g‘inlarida meristema bor. Bunday o‘sishga inter-kolyar o‘sish deyiladi. O‘simliklarning poyasi o‘tli yeg‘ochlangan bo‘ladi. O‘tli o‘simliklar bir yillik, 2 yillik yeki ko‘p yillik bo‘lishi mumkin. 1 yillik o‘simliklar bir vegetatsion davrda ya’ni shu yilning o‘zida urug‘dan o‘sib chiqib shu yilning o‘zida urug‘ bo‘ladi. M: qovun, tarvuz, jo‘xori: 2 yillik o‘simliklar bir yillik urug‘dan o‘sib chiqib, ikkinchi yili urug‘ beradi. M:sabzi, lavlagi. Ko‘p yillik o‘simliklar bir necha yillar yashab xar yili urug‘ berishi mumkin. M:ajriq, beda, g‘umay, kartoshka, piyoz. Odatda bir yillik o‘tli o‘simliklar belgi bilan, ikki yillik bo‘lsa , ko‘p yillik h belgi qo‘yiladi. Daraxt va butalar h belgi qo‘yiladi. Daraxt va butalarning poyasi yeg‘ochlangan bo‘ladi. Daraxtlarning butalardan farqi daraxtlarda ildizdan bitta asosiy poya o‘sib chiqadi, bu asosiy poya shoxlanib, o‘sib turadi. Butalarda ildizdan bir nechta poya o‘sib chiqadi, ularning bo‘yi daraxtlardan past bo‘ladi. M: na’matak, saksavul, anor. Daraxtlarning bo‘yi baland bo‘lib, bir necha yil yashaydi, masalan: chinorning bo‘yi 30 m, oqterakning bo‘yi-40m, qarag‘ay bo‘yi 50m, mamont daraxti 140m, evkalip daraxtining bo‘yi 150m, xurmo daraxtini buyi 300m. Tropik mamlakatda o‘suvchi lianalarning bo‘yi 500 m bo‘ladi, yashash mudati: qarag‘ay 500 y, oqterak 600y,olcha-1200y. Kashtan daraxti 2000y, savri daraxti-3000y, mamunt daraxti 5000y. Ba’zi o‘tli o‘simliklar poyasi juda qisqa (bir necha sm) bo‘ladi. M: qoqio‘t poyasi. O‘tli o‘simliklarning poyasi silindrsimon,uch qirrali (kartoshka, kiyik o‘t); 4 qirrali (yalpiz, rayxon); ko‘p qirrali (nasha, valeriana). Poya o‘zakli yoki o‘zaksiz (ichi) bo‘lishi mumkin. M: Falladoshlar oilasiga, kovaksimonlar oilasiga va soyabon gullilar oilasiga kiruvchi o‘simliklarning poyasida o‘zak bo‘lmaydi. Poya yer ustida tikka o‘sadi. Shuning bilan bir qatorda poya yotib o‘sadi. (tarvuz, qovun). Ba’zi poyalar osilib o‘sadi (mosh, loviya). Ba’zi poyalar chirmashib o‘sadi. (pechak). Poya 4 xil yo‘lda shoxlanib o‘sadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
