Kurs ishi mavzu: Davlat boshqaruv organlari va mahalliy hokimiyat organlarining hujjatlari va harakatlari

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Mustaqil O‘zbekistonning «…suveren demokratik respublika»¹ sifatida rivojlanishining hozirgi bosqichida davlat va jamiyat hayotining huquqiy asoslarini takomillashtirish dolzarb masalalardan bo‘lib davlat organlarini, jumladan, mahalliy davlat hokimiyati asoslarini yanada mustahkamlash kabi vazifalar turibdi.

O‘zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A. Karimov 2010 yil 12 - noyabrdagi O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo‘shma majlisidagi «Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish kontseptsiyasi» nomli ma’ruzasida «…ertangi kun talablaridan kelib chiqqan holda, mamlakatimizni isloh etish va modernizatsiya qilish yo‘lidagi izchil harakatlarimizni kuchaytirishimiz, ularni yangi, yanada yuqori bosqichga ko‘tarishimiz darkor»²ligini ta’kidlab, yaqin kelajakda amalga oshirilishi lozim bo‘lgan eng muhim ustuvor vazifalarni belgilab berdi.

1992 yil 4 yanvarda «O‘zbekiston Respublikasining mahalliy hokimiyat idoralarini qayta tashkil etish to‘g‘risida»gi Qonuni qabul qilindi. Bu qonun mamlakatimizda mahalliy hokimiyatning ikki mustaqil organi – va­killik va ijro organlari tizimini hamda joylarda yakkaboshchilik asosida ish olib boradigan hokim lavozimini joriy qildi.

1992 yil 8 dekabrda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Konsti-tutsiyasining XXI bobida mahalliy davlat hokimiyati asoslari konstitutsiyaviy jihatdan mustahkamlandi va unda mahalliy davlat hokimiyati va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarishi tizimi alohida qilib belgilandi.

Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining muhim xususi-yatlaridan biri – davlat hokimiyati organlarini tashkil etish va ularning faoliyati tartibini belgilab (taqsimlab) berilishi printsipiga asoslanishdir. Kon­stitutsiyaning XXI bobida davlat hokimiyati mahalliy organlarini tashkil etishga yangicha yondashildi va «...o‘ziga xos xususiyatlarni aks ettirgan davlat hokimiyati mahalliy organlarining har bir bo‘g‘inlari tashkil topishining huquqiy asosini yaratdi»³.

1992 yil 8 dekabrda O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabul qilinishi, 1993 yil 2 sentyabrda «Mahalliy davlat hokimiyati to‘g‘risida»gi va «Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida»gi qonunlarning qabul qilinishi kelgusida huquqiy davlatni shakllantirish sari qilingan jiddiy siyosiy voqea bo‘ldi.

Shunday qilib, birinchidan, mahalliy davlat hokimiyati vakillik organlari – xalq deputatlari Kengashlarini tashkil qilinishi, xususan faoliyati sifat jihatdan yangilangan bo‘lsa, ikkinchidan, mahalliy ijroiya hokimiyatining yangi turi vujudga keltirildi.