Курс иши “Кончилик иши асослари”

I.Қалмоқир конининг кон-геологик тавсифи.
I.1. Кон ҳақида умумий маълумот.
Олмалиқ руда райони Қурама конларининг шимолий кон олди худудига, Охонгорон дарёси чап қирғоғига жойлашаган. Тошкент шахридан 65 км шарқи – шимолда жойлашган Олмалиқ шахри районнинг саноат маркази хисобланади. Олмалиқ мис – порфир конлари 750-1350 м денгиз сатхидан баландда жойлашган бўлиб, Марказий осиёда рангли металлургиянинг мухум хом ашё базаси хисобланади.
Олмалиқ худуди климати континентал бўлиб, ёз харорати +35 ÷ 40⁰ ни, қиш ҳарорати эса -25⁰ гача бўлиши мумкун.
Қалмақир кони жуда қулай жуғрофий – иқтсодий шароитга эга бўлиб, кончилик ва металлургия саноати ривожланган Олмалиқ – Ангрен саноат худудига жойлашган.
Хозирги вақтда Олмалиқ шаҳрида рух, кимё ва мис заводлари шунигдек, Сари-Чеку, Қалмақир ва бошқа полиметалл конларидан қазиб олинган рудаларни қайта ишлайдиган Мис-бойитиш, Қўрғошин-бойитиш фабрикалари самарали фаолият юритмоқда.
Кейинги йилларда Олмалиқ-Ангрен руда райони худудида қатор олтин конлари топилган ва улар базасида районлараро олтин ажратиб олиш фабрикаси қурилган (Облиқ қишлоғи).
Кон қазиш корхоналари, шаҳар ва қишлоқлар аҳолиси шунингдек, металлургия заводлари, фабрикалар ва бошқа энергия истеъмолчилари Ангрен ГРЭСи ва Олмалиқ Иссиқлик энергияси маркази (ИЭМ) томонидан энергия билан таъминланади.
Қалмақир карьерининг қурилиши 1954 йилда бошланган ва 1959 йилда эксплуатация қилишга топширилган. 1959-2002 йиллар давомида бир неча бор карьерни реконструкция қилиш лойиҳалари тузилган бўлиб, охирги лойиха 2002 йилда тузилган.
Бу лойиҳада руда кондитцияси қайта кўрилган, карьернинг йиллик ишлаб чиқариш унумдорлиги 30 млн. тонна ва ишлаш муддати 2070 йилгача қилиб белгиланган.
Ҳозирги вақтда карьернинг параметрлари қуйидагича:

• 
  ер юзи бўйича узунлиги 4200 м;
  
• 
  кенглиги 1800 м;
  
• 
  энг юқори белгидан карьер тубигача чуқурлиги 470 м;
  
• 
  карьер бортлари қиялик бурчаги 35 – 40⁰;
  

Карьернинг йилик унумдорлиги:

• 
  кон массаси бўйича 31 000 минг м³;
  
• 
  қоплама жинслар бўйича 19400 минг м³;
  
• 
  руда қазиб олиш бўйича 30 000 минг т;
  
• 
  очиш коэффициенти 1.8 м³/м³