Kurs ishi bajardi imta-2 guruh talabasi Qabul qildi t f. n., dosent A. G’. Qodirov Mundarija Bet

Kulon kuchi - bu ikkita q₁ va q₂ nuqtaviy zaryadlar orasidagi ta’sir etuvchi kuchdir:

k – proportsionallik koeffitsienti, r – zaryadli nuqtalar orasidagi masofa.

Gravitatsiyaviy tortishish kuchidan farqli ravishda Kulon kuchi tortishish yoki itarish xususiyatlariga ega bo‘lishi mumkin.

Agar zaryadlar harakatlansa, Kulon qonuni aniq bajarilmaydi, chunki zaryadlar harakatiga bog‘liq magnit maydon va uning kuchlari paydo bo‘la boshlaydi.
Kulon qonuni elektromagnit ta’sirni uzatish mexanizmini (yaqindan yoki
9
uzoqdan ta’sirni) tushuntirib beraolmaydi. Yaqindan yoki uzoqdan ta’sir birdaniga
sodir bo‘ladi, ta’sir tezligi yorug‘likning vakuumdagi tezligi bilan belgilanadi.
M.Faradey tushuntirishiga binoan istalgan elektr zaryadining atrofida mavjud bo‘lgan, moddaning alohida turi sifatidagi elektr maydoni elektrostatik ta’sir kuchini yuzaga keltiradi. Elektr maydonining kuch xarakteristikasini elektr maydon kuchlanganligi belgilaydi.
Bir jinsli og‘irlik kuchi - butun olam tortishish qonuniga ko‘ra, tabiatdagi barcha jismlar bir-birini tortishish xususiyatiga egadirlar. Bu qonunga binoan, Yer atrofidagi barcha jismlar Yerning tortish kuchi ta’sirida bo‘ladi. Yerning tortish kuchi ta’sirida hosil bo‘ladigan kuch og‘irlik kuchi deyiladi va bu kuch jismlarning erkin tushish tezlanishiga bog‘liqdir. Shuning uchun bu kuchni jismlarning erkin tushish tezlanishi ta’sirida paydo bo‘luvchi kuch ham deyiladi

m – jism massasi, g – erkin tushish tezlanishi. Tayanchda turgan yoki osilgan jismlarni Yer tortishishi natijasida vertikal yo‘nalgan og‘irlik kuchi paydo bo‘ladi.

9 - rasm. Prujinaga osilgan jismning muvozanat holatidan siljishi
Elastiklik kuchi - moddiy nuqtaning muvozanat holatidan ko‘chishiga proportsional va muvozanat holati tomon yo‘nalgan bo‘ladi (9 - rasm):

bu yerda - jismning muvozanat holatidan siljishini belgilovchi bu yerda - jismning muvozanat holatidan siljishini belgilovchi radius-vektordir, - jismning elastiklik xususiyatiga bog‘liq bo‘lgan proportsionallik koeffitsienti.