|
4.1 O'simliklarning huquqiy himoyasi
Rossiya Federatsiyasida o'simlik dunyosi ob'ektlarini muhofaza qilish, boshqarish va tartibga solish federal ijro etuvchi organlar tomonidan amalga oshiriladi - Rossiya Federatsiyasining atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslar bo'yicha davlat qo'mitasi (2000 yil maygacha), Rossiya Federatsiyasining tabiiy resurslar vazirligi, qishloq va oziq-ovqat vazirligi, Federal o'rmon xizmati. Rossiya iqtisodiyoti va Rossiya Federatsiyasining ta'sis sub'ektlarining ijro hokimiyati.
O'simlik dunyosi biogeotsenozlarning shakllanishiga asosiy ta'sir ko'rsatganiga qaramay, hozirgi kunga qadar o'simlik resurslaridan to'liq foydalanish, ularni muhofaza qilish va tartibga solish tashkil etilmagan. O'simlik dunyosini hisobga olish va himoya qilish bo'yicha ishlar turli tarmoq vazirliklari va idoralari tomonidan nazorat qilinganligi sababli, uning haqiqiy holati to'g'risidagi ma'lumotlar qisman va to'liq emas va tabiiy o'simliklarni saqlash muammosi juda dolzarb bo'lib qolmoqda.
O'rmonlar alohida g'amxo'rlikka muhtoj. O'rmon Kodeksiga (1997) muvofiq, o'rmonlardan oqilona foydalanish, saqlash, muhofaza qilish va ko'paytirish, ularning resurs va ekologik salohiyatini oshirishning huquqiy asoslari yaratildi.
O'rmonlarni muhofaza qilishda ularning himoya darajasiga ko'ra toifalar va guruhlarga bo'linishi muhim ahamiyatga ega.
Daryolar, ko'llar, suv omborlari va boshqa suv havzalari sohilidagi taqiqlangan bo'laklar;
Qimmatbaho tijorat baliqlarining yumurtalash joylarini himoya qiladigan o'rmonlarning taqiqlangan chiziqlari;
Eroziyaga qarshi o'rmonlar;
Temir yo'l va avtomobil yo'llari bo'ylab himoya o'rmon kamarlari;
Shaharlar, boshqa aholi punktlari va xo'jalik ob'ektlarining yashil maydonlaridagi o'rmonlar;
Suv manbalarining sanitariya himoya zonalarining birinchi va ikkinchi zonalari o'rmonlari;
Dam olish maskanlarining birinchi, ikkinchi va uchinchi zonalari o'rmonlari
Ayniqsa qimmatli o'rmonlar;
Ilmiy yoki tarixiy ahamiyatga ega o'rmonlar;
Yong'oq baliq ovlash zonalari, mevali stendlar va hk.;
Qo'riqxonalar o'rmonlari, milliy va tabiiy bog'lar, qo'riqlanadigan va o'rmon zonalari va boshqalar.
Bundan tashqari, barcha guruhlarning o'rmonlarida cheklangan o'rmondan foydalanish rejimiga ega bo'lgan maxsus himoya zonalari, shu jumladan suv havzalari bo'yidagi qirg'oq va tuproqdan himoya qiluvchi o'rmon zonalari, jarliklar va jarliklar yon bag'irlari, noyob va yo'qolib ketish xavfi ostida turgan yovvoyi hayvonlar va o'simliklarning yashash joylari va boshqalar ajratilishi mumkin.
Tabiiy landshaftlarning antropogen transformatsiyasining kengayishi va chuqurlashishi bilan noyob va yo'qolib ketish xavfi ostida turgan o'simlik turlari ko'paymoqda. 1997 yil 1-noyabr holatiga ko'ra o'simliklarning 553 turi Rossiya Federatsiyasining Qizil kitobiga kiritilgan: 440 gullash turi, 11 - gimnospermlar, 11 - fern shaklidagi, 22 - bryofitlar, 4 - pluiform, 29 - likenlar, 17 turdagi qo'ziqorinlar.
O'rmon fondida o'simlik dunyosining daraxt bo'lmagan manbalaridan oqilona foydalanish kerak. Garchi alohida ob'ektlar alohida ahamiyatga ega bo'lsa va ulardan faol foydalanilsa ham, Rossiya o'rmonlaridagi o'rmon bo'lmagan o'simlik resurslarining asosiy potentsiali iqtisodiy foydalanish bilan shug'ullanmaydi va o'rmon bo'lmagan o'simliklarni yig'ish hajmi mavjud zahiralarning 1% dan kam.
HULOSA
Million yillar davomida yuzaga kelgan biologik sistemalarni o’zgartirishga faqat insonlar sabab bo’lgan. Endilikda uning hayot-mamoti o’zi egallagan tabiat va o’zi yaratgan jamiyat o’rtasida turg’unlik munosabatlarini o’rnatishga bog’liq. Aks holda inson o’zi yaratgan tsivilizatsiya, uning salbiy faoliyati natijasida nobud bo’ladi. Ko’p yillar dovomida zaharli dorilar, gerbitsid va pestitsidlarni qishloq xo’jaligida qo’llanishdan insonning zaharlanishi va turli kasalliklarning kelib chiqishi kuzatilmoqda. CHernobilь AES ning portlashida katta maydonda butun tabiatni reaktiv moddlar bilan zaharlanishi, reaktiv modlarning Novaya Zemlya oroliga va Oq dengizga tashlanishi natijasida suv zaharlanib, millionlab dengiz yulduzlari qirilib ketdi.
Er yuzining turli joylarida inson faoliyati tufayli yuzaga kelayotgan ofatlar uning o’ziga, undan qoladigan avlodlarga xavf tug’dirmoqda. Zaharli moddlarni yosh bola ona qornidaligidayoq oladi. Keyinchalik bu moddlar bola organizmida hayoti davomida to’planib boradi. CHunki inson yashagan muhitda zararli moddlar, gazlar, og’ir metallar changi yetarlicha to’plangan.
ADABIYOTLAR
Cavalier-Smith, T. (1981). "Eukaryote kingdoms: Seven or nine?". BioSistemalar. 14 (3–4): 461–481. doi:10.1016/0303-2647(81)90050-2. PMID 7337818.
Lewis, L.A.; McCourt, R.M. (2004). "Green algae and the origin of land plants". Amerika botanika jurnali. 91 (10): 1535–1556. doi:10.3732 / ajb.91.10.1535. PMID 21652308.
Kenrik, Pol; Kran, Piter R. (1997). The origin and early diversification of land plants: A cladistic study. Vashington, Kolumbiya: Smithsonian Institution Press. ISBN 978-1-56098-730-7.
Adl, S.M. va boshq. (2005). "Eukaryotlarning yangi yuqori darajadagi tasnifi, protistlar taksonomiyasiga e'tibor qaratgan holda". Journal of Eukaryote Microbiology. 52 (5): 399–451. doi:10.1111 / j.1550-7408.2005.00053.x. PMID 16248873. S2CID 8060916.
"Numbers of threatened species by major groups of organisms (1996–2010)" (PDF). Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi. 2010 yil 11 mart. Arxivlandi (PDF) 2011 yil 21 iyuldagi asl nusxadan. Olingan 27 aprel 2011.
Field, CB .; Behrenfeld, M.J .; Randerson, JT .; Falkovski, P. (1998). "Biosferaning dastlabki ishlab chiqarilishi: quruqlik va okean komponentlarini birlashtirish". Ilm-fan. 281 (5374): 237–240. Bibcode:1998 yil ... 281..237F. doi:10.1126 / science.281.5374.237. PMID 9657713. Arxivlandi asl nusxasidan 2018 yil 25 sentyabrda. Olingan 10 sentyabr 2018.
Whittaker, RH (1969). "New concepts of kingdoms or organisms" (PDF). Ilm-fan. 163 (3863): 150–160. Bibcode:1969Sci...163..150W. CiteSeerX 10.1.1.403.5430. doi:10.1126/science.163.3863.150. PMID 5762760. Arxivlandi asl nusxasi (PDF) 2017 yil 17-noyabrda. Olingan 4 noyabr 2014.
Margulis, L (1971). "Whittaker's five kingdoms of organisms: minor revisions suggested by considerations of the origin of mitosis". Evolyutsiya. 25 (1): 242–245. doi:10.2307/2406516. JSTOR 2406516. PMID 28562945.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
