Kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o

S A K R A S H 
Irg
’ishla
r 
Ikki o
y
o
qda
 baland sa
kra
sh
 
Siltab ba
la
nd sa
k
ra
sh
 
Qa
d
a
m
la
b s
a
kr
a
sh, 
keng
 s
a
k
ra
sh
 
M
ura
kk
a
b b
ur
il
is
hl
a
r bi
la
n 
sa
k
ra
sh
 
Xa
tlab sa
kra
sh
 
M
ura
kka
b sa
kra
sh
 

---

84
Qadamlab sakrash, keng sakrash va ularga o‘xshash sakrashlar harakterli 
birikmani aniqlovchi belgilarni o‘z ichiga oladi. Bu sakrashni yurib, bir oyoqda 
depsinib, depsingan tomonga aniq harakatlanish va bir oyoqqa qo‘nish bilan 
bajariladi. Bunday sakrashlar uchun uchish holatini saqlab qolish o‘ziga hosdir. 
Qolgan belgilar uncha aniq ko‘rinmasligi mumkin. 
Murakkab burilishlar bilan sakrash ikki oyoqda hamda bir oyoqda depsinib 
bajarilishi mumkin. Shunday qilib, bir oyoqda siltash bu yerda shart emas, lekin 
qo‘l bilan siltash harakatlari har doim aniq ifoda etilgan, agar bu 320
0
dan kam 
bo‘lmagan burilishli sakrashga tegishli bo‘lsa. Mazkur sakrashda murakkab 
burilishni bajarish elementning tashqi ta’siri kabi real qiyinchiligini aniqlovchi 
asosiy harakat vazifasi bo‘ladi. Bu esa bunday sakrashlarni alohida guruh qilishga 
sabab bo‘ladi.
Hatlab sakrash
– murakkab sakrash turlarini o‘z ichiga olgan o‘ziga hos 
sakrash shaklidir (murakkab sakrash to‘g‘risida keyingi bo‘limda). U quyidagi 
belgilar orqali aniqlanadi: bir oyoqda depsinib, ikkinchi oyoq va qo‘l bilan ifodali 
siltash bilan birga uchishda ozmi-ko‘pmi murakkab burilishlar, oyoq holatlarini 
tez-tez almashtirish va bir oyoqqa qo‘nish. 
Murakkab sakrashlar yuqoridagi sakrash turlaridan kamida ikki – uchta 
belgilarni o‘zida mujassamlaydi (xatlab sakrashdan tashqari). Bitta sakrashda 
shunday belgilar bo‘lishi mumkin: oyoqni siltab, uchishda tanani qo‘shilishi, 
tayanchsiz holatda va burilishda holatni o‘zgartirish va boshqalar.
Bunday harakatlar texnikasi va o‘rgatish uslubiyotini tahlil qila turib, 
ularning murakkabligi, qiyinligi, koordinatsiya xususiyatlari, harakatning 
ifodaliligiga bog‘liq bo‘lgan elementlar tuzilishini, shu bilan birga mashqlarni 
o‘zlashtirish jarayonida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan qiyinchiliklarni hisobga 
olish muhimdir.